Het ‘Veehouderij en Gezondheid Omwonenden (VGO)’-onderzoek is in juli 2016 gepubliceerd. Nu zijn een aantal aanvullende studies op dat rapport uitgevoerd.
Het onderzoek is uitgevoerd door het RIVM, de Universiteit Utrecht (IRAS) en Wageningen UR.
Resultaten
Resultaten van het onderzoek zijn:
Binnen een straal van 1 km rond een gemiddeld pluimveebedrijf komt tussen 3,7% (2013) en 15,9% (2010) meer longontsteking voor. Het gaat gemiddeld om 7,2% extra patiënten. Er zijn sterke aanwijzingen dat fijnstof en componenten ervan mensen gevoeliger maken voor luchtweginfecties. Ziekteverwekkers afkomstig van dieren zijn niet uit te sluiten.
Ook rondom geitenhouderijen hebben mensen een grotere kans op longontsteking. Binnen een straal van 1,5 of 2 km rond een gemiddeld geitenbedrijf komt tussen 12,3% en 52,1% meer longontsteking voor. Het gaat gemiddeld om 5,4% extra patiënten. Wat deze toename veroorzaakt is nog onduidelijk.
In het studiegebied gaat het om circa 150 geitenhouderijen, terwijl de pluimveehouderijen veel talrijker zijn. Dit verklaart waarom het percentage bij pluimvee en geiten vergelijkbaar is, ondanks het feit dat de gevonden risicoverhoging rondom een gemiddelde geitenhouderij duidelijk hoger is dan voor een gemiddelde pluimveehouderij.
Het onderzoek bevestigt ook de eerdere conclusie dat mensen met COPD, die in de buurt van veehouderijen wonen, vaker en ernstiger klachten hebben dan mensen die op grotere afstand van veehouderijen wonen.
Uit luchtmetingen in de woonomgeving blijkt dat de concentratie endotoxinen in de lucht dichterbij de veehouderij toeneemt. Dat gebeurt ook als de dichtheid, het aantal veehouderijen in een gebied, groeit. Veehouderijsectoren met de hoogste uitstoot van fijnstof dragen bij aan de concentratie van endotoxinen in de leefomgeving. Maar ook sectoren van de veehouderij met een lagere uitstoot van stoffen, leveren een substantiële bijdrage aan de concentratie van endotoxinen in de leefomgeving.
Hoe verder?
Het Rijk laat verder onderzoek uitvoeren om de oorzaak van de ziektedruk rond geitenhouderijen te verduidelijken, omdat meer inzicht nodig is voordat maatregelen kunnen worden getroffen.
In de tussentijd roept het Rijk gemeenten en provincies op om bij het nemen van besluiten op het gebied van ruimtelijke ordening en vergunningen, rekening te houden met deze zorgelijke signalen.
Helaas zijn de mogelijkheden voor gemeenten beperkt. VNG zal dan ook met het Rijk in overleg treden over passende maatregelen totdat de oorzaken beter bekend zijn.
Meer informatie
