‘Madonna, what have I done?’. ‘Are we really going down? I don’t understand’ schreeuwde kapitein Mario Schettino. Op dat moment sloegen de rotsen Isole Le Scole een gigantisch gat in de romp van de Costa Concordia. Een kwartier later kapseisde het cruiseschip in ondiep water net buiten de haven van Giglio. Kapitein Mario Schettino bracht een zeemansgroet. De rotsen zag hij over het hoofd. Ze stonden niet op de kaart, zei hij. In werkelijkheid staan ze er wel op. Èn steken ze duidelijk boven het water uit. Zo ging het ook met het wetsvoorstel voor de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen.
Wat regelt Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen?
In dit
wetsvoorstel
zorgt de bouw zelf voor meer bouwkwaliteit en een betere positie van de bouwconsument. Private kwaliteitsborgers toetsen bouwplannen vooraf en houden toezicht tijdens de bouw. De aannemer is eerder aansprakelijk. Ondertussen blijven gemeenten verplicht om te handhaven als een bouwwerk na de oplevering niet voldoet aan de voorschriften.
Waarom is de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen in het zicht van de haven gestrand?
Tijdens het debat vergeleek Minister Plasterk het bouwen van een bouwwerk met het kopen van een auto bij de dealer. Als de auto niet goed is, ga je terug naar de dealer. Als het bouwwerk niet goed is, ga je terug naar de aannemer. Die vergelijking gaat mank.
Een bouwwerk is géén
product
, zoals een auto die je bij de dealer koopt. Een bouwwerk is het resultaat van een
keten
1) van een tijdelijke samenwerking van de verschillende partijen bij het bouwproces die verantwoordelijk zijn voor hun eigen werk.
1) Prof. mr. Dr. M.A.B. Chao Duivis en prof. dr. Ir. J.W.F. Wamelink, Juridische aspecten van ketensamenwerking, VBR, Publicatie van de Vereniging voor Bouwrecht, blz. 9
Bovendien gaat de Minister eraan voorbij dat alle partijen in de bouwketen bouwfouten kunnen maken met tegenvallende bouwkwaliteit als resultaat. Dat ligt soms aan de aannemer die het werk verkeert uitvoert. Maar vaak ook niet. Bij professionele opdrachtgevers zijn bouwfouten ongeveer even vaak het gevolg van ontwerpfouten als van fouten van de aannemer.
De PvdA heeft met onduidelijke
amendementen
geprobeerd om de aansprakelijkheid van aannemers nog meer te verscherpen. De verantwoordelijkheid van gemeenten in het nieuwe stelsel was in het nieuwe stelsel ook onduidelijk. Al met al voor het CDA aanleiding om het wetsvoorstel niet te steunen. Het wetsvoorstel is aangehouden.
Je ziet het pas als je het door hebt
.
Ondanks de
kritiek
vooraf, zag Minister Plasterk de rotsen niet voordat het te laat was.
Kan ik ook zonder de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen meer bouwkwaliteit krijgen?
Ja, dat kan.
Met de bestaande wetten en regels heb je als
bouwconsument
en opdrachtgever voldoende bouwstenen om te zorgen voor een betere positie ten opzichte van de aannemer.
Volgens de
Woningwet
moet de eigenaar van een bouwwerk ervoor zorgen dat zijn bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit 2012. Met geïntegreerde
bouwcontracten
kun je de aannemer verantwoordelijk maken voor het ontwerp en de uitvoering van een bouwwerk.
Daarbij voorkom je bouwfouten met een technisch uitvoerbaar ontwerp, een duidelijk programma van eisen, een aanbesteding die het bouwproject
integraal
benadert, heldere communicatie en vertrouwen in de aannemer als
uitgangspunt
.
Ja, maar de aannemer is nu toch niet aansprakelijk voor verborgen gebreken?
Dat klopt. Zonder de Wet Kwaliteitsborging is de aannemer niet aansprakelijk voor gebreken die de opdrachtgever op het tijdstip van oplevering redelijkerwijs had moeten
ontdekken
.
Dat betekent niet dat je als opdrachtgever altijd met lege handen staat. Je kunt je positie ten opzichte van de aannemer versterken.
Klaag op tijd. Leg goed vast wanneer sprake is van een verborgen gebrek waarvoor de aannemer in jouw ogen aansprakelijk is. In combinatie met een uitgebreide en goed gedocumenteerde oplevering, heb je zo bij een geschil bewijs dat sprake is van een verborgen gebrek waarvoor de aannemer aansprakelijk is.
En ben ik slechter af zonder de andere nieuwe regels in het Burgerlijk Wetboek?
Nee.
Aannemers moeten nu ook
waarschuwen
voor fouten in het ontwerp.
Je kunt met de aannemer afspreken dat hij je bij de oplevering een opleverdossier geeft met de gegevens die inzicht geven in de bouw zoals tekeningen, berekeningen, handleidingen voor het gebouw en de installaties. In
sommige gevallen
is de aannemer op grond van de eisen van goed en deugdelijk werk verplicht om de particuliere bouwconsument een handleiding te geven voor gebruik en onderhoud.
Over private kwaliteitsborging kun je ook afspraken maken. Bijvoorbeeld door te kiezen voor een UAV-GC contract. Bij zon bouwcontract is de aannemer verantwoordelijk voor het ontwerp, de uitvoering èn voor kwaliteitsborging.
Okee, en hoe pak ik het dan aan?
Neem de tijd voor een goede voorbereiding. Wacht niet tot op het laatste moment. Zeker niet bij een aanbesteding. Kies voor een aanbestedingsvorm die het bouwproject integraal benadert.
Bedenk of je kiest voor een traditioneel bouwcontract waarbij de aannemer verantwoordelijk is voor de uitvoering. Afhankelijk van het soort bouwproject is een geïntegreerd bouwcontract beter geschikt. Leg je verwachting concreet vast in duidelijke bouwcontracten. Wijk als het nodig is en als het
kan
, uitdrukkelijk af van de wet of van de toepasselijke bouwvoorwaarden om afspraken op maat te maken.
Maak vergelijkbare afspraken met de andere partijen bij het bouwproces. Let erop dat de verschillende bouwcontracten zoveel mogelijk op elkaar aansluiten en ze elkaar niet in de weg zitten.
