Huidige normen voor ventilatie voldoen niet

Verslag van de sessie De Wondere Wereld van Binnenlucht tijdens de Dag van de Binnenlucht op 2 november door Anton Coops.

De Wondere Wereld van Binnenlucht: de naam van deze sessie doet de wat oudere lezers waarschijnlijk denken aan Chriet Titulaer, de populaire sterrenkundige en TV-persoonlijkheid die zich bovengemiddeld interesseerde voor futuristische domotica. Maar als het over de toekomst van ventilatie gaat, denk dan niet meteen aan

rocket science

. De sprekers betogen juist dat de sector eerst de

basics

van luchtstromen in een woning beter onder de knie moet krijgen. Dat is nu al mogelijk dankzij preciezere modellen en simulatiestudies van TNO, en dankzij uitgebreid praktijkonderzoek zoals het

MONICAIR-project

: een van de eerste gedetailleerde en langdurige monitoringonderzoeken naar prestaties van correct geïnstalleerde ventilatiesystemen.

Resultaten MONICAIR

Rob van Holsteijn (VHK) is mede-initiatiefnemer en projectleider van MONICAIR. Hij werkt ook aan de ontwikkeling van een kwaliteitslabel voor ventilatieprestaties en hij is betrokken bij de

herziening van NEN 1087

. Als eerste spreker geeft hij een college over de resultaten van het MONICAIR onderzoek. Om te beginnen wijst Van Holsteijn erop dat in Nederland de buitenlucht over het algemeen frisser is dan de binnenlucht. In 95 procent van de woningen is de binnenlucht van slechtere kwaliteit dan de buitenlucht. De resterende 5 procent ligt vooral langs drukke wegen.

Het belangrijkste uitgangspunt voor het ontwerp van een modern ventilatiesysteem zou moeten zijn dat in iedere ruimte de juiste mate van luchtuitwisseling plaatsvindt. Het huidige Bouwbesluit stelt geen eisen aan de luchtuitwisseling per vertrek, alleen aan de totale ventilatie-capaciteit. In de praktijk hopen we dat die capaciteit de vereiste luchtuitwisseling realiseert maar onderzoek laat zien dat het zo niet werkt. Van Holsteijn somt de grootste problemen op: Het ventileren van de natte ruimtes gaat over het algemeen wel goed, maar vooral in de slaapkamer gaat het helemaal mis. Bovendien blijkt dat slechts vier typen ventilatiesystemen het redelijk doen. Meer dan de helft van de gebruikte technieken voldoet absoluut niet, hoewel ze goed zijn ingeregeld.

Het is toch vreemd dat we wél kijken naar de energieprestatie van een systeem, maar niet naar de ventilatieprestatie. Daardoor zie je dat er in de praktijk wordt gekozen voor goedkopere systemen, want je voldoet toch wel aan het Bouwbesluit. Van Holsteijn pleit dan ook voor een ventilatieprestatienorm in het Bouwbesluit die op ruimte-niveau kijkt naar de

gerealiseerde toe- en afvoer.

Ervaringen uit de markt

Ook de fabrikanten van ventilatiesystemen zitten in hun maag met de geleverde kwaliteit. Wij kunnen wel mooie producten verkopen, maar als het ontwerp, de uitvoering of het onderhoud niet goed gaat, dan heb je nog steeds een slecht systeem, zo vat Richard Geraerts, verkoopleider Nederland bij DUCO, de situatie samen. Ook 10 jaar geleden was er al heel wat documentatie op het gebied van gezondheid en binnenklimaat. Maar als we bij mensen thuis over de vloer komen zien we veel gebrek aan deskundigheid. Toch denkt Geraerts dat het mogelijk is om systemen te realiseren die gezond, comfortabel én energiezuinig zijn maar zet dan wel de bewoner centraal in plaats van de EPC-puntjes.

Wat het probleem van het bedieningsgemak betreft zien Richard Geraerts en Jelmer de Jong van Brink Climate Systems de toekomst rooskleurig in. We praten eigenlijk alleen nog maar over vraaggestuurde ventilatie, dat is de norm. Er zijn

nu al geautomatiseerde oplossingen die zowel de toevoer als de afvoer van lucht reguleren.

De toekomst van ventilatie is de volledige ontzorging van de bewoner.

Presentatie Rob van Holsteijn (VHK)

Presentatie Richard Geraerts (DUCO)

Lees ook:

Binnenlucht moet en kan beter