Onlangs begeleidden wij een industrieel bedrijf met het aanvragen van een omgevingsvergunning milieu voor een bedrijfsuitbreiding. Het bedrijf emitteert onder andere specifieke stoffen naar de lucht. Onder de huidige wetgeving toetsen we voor de vergunningsaanvraag voor deze specifieke stoffen het gehalte van de stoffen die uit de schoorsteen komen (emissie).
Met de nieuwe Omgevingswet is het mogelijk dat deze aanpak niet langer volstaat. We moeten mogelijk de waarde toetsen van de stof die op de grond neer komt (immissie) en in welke gemeenten. Hierbij kan de ene gemeente per stof een (immissie)waarde opnemen in het omgevingsplan en de andere gemeente niet of voor deze stof een andere waarde hanteren. Het toetsingskader wordt met de komst van de nieuwe Omgevingswet dus groter.
Dit is slechts één voorbeeld van de impact van de Omgevingswet, die in 2020 of 2021 in werking treedt, op het bedrijfsleven. Bij onze klanten merken we dat de Omgevingswet steeds meer gaat leven. Bedrijven willen weten wat hun bedrijf te wachten staat onder de Omgevingswet en of ze straks nog wel op dezelfde wijze hun bedrijfsvoering uit kunnen voeren vanuit het HSE-oogpunt. Maar aan de andere kant zien we ook bedrijven die zich (nog) geen zorgen maken over de nieuwe Omgevingswet. De vraag is; is er reden tot zorg? Of is het eigenlijk gewoon oude wijn in nieuwe zakken?
Een groot deel blijft hetzelfde
Wat ons opvalt is dat een groot deel van het nieuwe omgevingsrecht op het gebied van HSE meer van hetzelfde zal zijn als in de huidige situatie. De algemene regels worden overgezet van Activiteitenbesluit naar het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), voldoen aan BBT blijft voor een groot deel hetzelfde en voor een groot aantal van de omgevings- en milieuaspecten die in de milieuvergunning worden geregeld verandert er weinig.
Dus waar maken we ons eigenlijk druk om?
Toch vinden wij dat er wel een aantal essentiële belangrijke wijzigingen zijn voor bedrijven, die niet onderschat moeten worden. Deze wijzigingen zijn samengevat:
de participatie met belanghebbenden bij vergunningen en omgevingsplannen
financiële zekerheid als vergunningvoorschrift
herinvoering van de leges voor de milieuvergunning
aandachtsgebieden (externe veiligheid)
en bovenal de milieukwaliteitsnormen in het omgevingsplan waarbij er voor elke gemeente wat speelruimte is (het zogenaamde mengpaneel).
Het verdwijnen van de term inrichting (straks vergunnen van milieubelastende activiteiten en niet de inrichting zelf) maakt toch ook wel zenuwachtig. Tot waar ben je als bedrijf straks verantwoordelijk? We denken nu eenmaal graag in afgebakende en beheersbare/controleerbare stukjes. We willen nu eenmaal SMART (afspraken).
Kansen
Daarnaast biedt de Omgevingswet uiteraard ook kansen voor bedrijven. Zo hoef je niet meer onlosmakelijk vergunningen aan te vragen (meer vrijheid voor moment van indiening) en kan toekomstige milieuruimte (bijvoorbeeld de veiligheidscontour) alvast in het omgevingsplan opgenomen worden (waardoor later sneller een vergunning verkregen kan worden). Ook is er in beginsel meer maatwerk mogelijk voor de algemene regels.
Waarom nu al niet aan de slag met de Omgevingswet?
Het is niet nodig om te wachten tot de invoering van de Omgevingswet in 2020 of 2021 om te weten wat de concrete wijzigingen zijn voor het bedrijf. Als bedrijf kun je al wel mede de koers bepalen. Veel gemeenten zijn bijvoorbeeld al bezig met het opstellen van omgevingsvisies en/of plannen. Hierbij kunnen bedrijven meedraaien en feeling krijgen bij het nieuwe participeren en hoe invulling moet worden gegeven aan een omgevingsplan. Het omgevingsplan bepaald tenslotte ook de toekomst van bedrijven.
Ook kunnen bedrijven de omgeving laten participeren bij een vergunningaanvraag als proef hoe dit verloopt. Voor de grote industrie gaat de financiële zekerheid om aanzienlijke bedragen (oplopen tot ca. 49 miljoen euro), bedrijven kunnen ter voorbereiding met de verzekeraar om tafel hoe hier invulling aan gegeven kan worden.
