DEN HAAG – De gemeenteraad moet zich herorienteren op zijn rol door de komst van de Omgevingswet. De gemeenteraad dient daarvoor met alle raadsleden samen vast te stellen wat de doelstellingen van de Omgevingswet zijn en hoe daar het beste invulling aan kan worden gegeven. De gesprekken van de raad, maar ook het college, met de inwoners wordt anders, misschien wel ingewikkelder maar biedt de kans voor de raad om een verbindende rol te spelen.
De Omgevingswet biedt de kans tot verfrissing van de lokale democratie. Het is nu nog te vaak het patroon dat het college initiatiefnemer is als het gaat om ontwikkelingen in de fysieke leefwereld, en dat de raad achteraf controleert, mede afhankelijk van de kaders die het college aangeeft. De Omgevingswet dwingt de raad naar voren te kruipen, om samen met de samenleving de maatschappelijke themas en de richting uit te zetten. Dat vraagt van de raad wel om herorientatie op de eigen rol, om op het juiste moment in het proces die rol te kunnen pakken. Veel meer vanuit de netwerkgedachte, als een soort marktplaats waar ideeen worden verzameld en geordend om daaruit de kaders te destilleren waar het college vervolgens mee aan het werk wordt gezet, zegt Bert Blase, waarnemend burgemeester van Heerhugowaard in een artikel in het Burgemeestersblad over de Omgevingswet als katalysator van veranderende verhoudingen.
Spannend: hoeveel durf om los te laten?
Voor de bewoners van het gemeentehuis, college, raad en ambtenaren, wordt het in ieder geval spannend. De Omgevingswet, die vanaf 2019 in de plaats komt van 26 wetten op het gebied van ruimtelijke ordening, geeft ruimte aan de initiatieven van inwoners maar dwingt college en raad tot het nadenken hoe en op welke wijze er nog kaders en regels worden gesteld. Hoe ga je kaders stellen, hoeveel ruimte en vertrouwen ga je geven aan initiatieven, wat durf je los te laten en wat hou je vast? Durven wij de kaders in te kleden en vervolgens de controle los te laten? Dat zal een uitdaging worden, voorspelt Frits Naafs, burgemeester van Utrechtse Heuvelrug.
Volgens Naafs is het daarom belangrijk dat de hele raad samen vaststelt wat voor ons de doelstellingen van de Omgevingswet zijn en hoe we daar invulling aan geven. (..) Dat gaat echt over de vormgeving van het proces richting invoering van de wet en daar hoort ook het nadenken over de veranderende rol van de raad bij. Maar ook over hoe we participatie zo organiseren dat het algemeen belang en democratische besluitvormingsprocessen niet in het geding raken.
Veranderende, verbindende rol
Het niveau en de inhoud van de gesprekken tussen gemeentehuis en inwoners zal veranderen, voorspelt Martijn Dadema, burgemeester van Raalte, in het zelfde artikel. Het is de vraag hoe we de inwoners in de discussies meenemen. Maar ook voor de raad en het college zal het zoeken zijn naar hun nieuwe rol binnen de veranderende verhoudingen.
De verbindende rol van de gemeenteraad is volgens Theo Weterings, burgemeester van Haarlemmermeer, een van de belangrijke nieuwe rollen voor de gemeenteraad in de relatie tussen gemeentehuis en inwoners. De Omgevingswet biedt volgens Weterings het instrumentarium aan de raad om deze verbindende rol te vervullen. Maar Weterings waarschuwt voor klassieke bureaucratische reflexen. We moeten er voor waken dat we de doelstellingen van de Omgevingswet niet dwarsbomen door tegelijk weer nieuwe regels te verzinnen.
Meer informatie
Het volledige artikel over
de omgevingswet als katalysator voor veranderende verhoudingen is terug te lezen door hier te klikken.
Raadsleden die meer willen weten over de Omgevingswet kunnen ook terecht bij de speciale Raad op Zaterdag-bijeenkomst op 16 september die volledig in het teken staat van de komst van de Omgevingswet.
Meer informatie en aanmelden klik hier.
