"Op 20 april 2016 vond op initiatief van de Kamerleden Geurts en Ronnes (CDA) in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over ‘Onteigening in relatie tot de Omgevingswet’. Aanleiding voor dit rondetafelgesprek vormde de brief van de Minister van Infrastructuur en Milieu van 25 november 20151, waarin zij haar gedachten over de integratie van het grondbeleid in de Omgevingswet – via een binnenkort in concept te presenteren Aanvullingswet Grondeigendom - heeft uiteengezet."
In het bijzonder ten aanzien van de onteigening beoogt de minister de meest drastische stelselwijziging sinds de inwerkingtreding van de eerste Nederlandse Onteigeningswet van 1841. Het na 175 jaar nog altijd in hoofdzaak ongewijzigd functionerende systeem voorziet in twee fases, de administratieve fase en de gerechtelijke fase. De administratieve fase mondt uit in een Koninklijk Besluit tot aanwijzing ter onteigening, waartegen geen beroep bij de bestuursrechter openstaat. Het Koninklijk Besluit vormt het entreebewijs tot de gerechtelijke fase, waarin de civiele rechter eerst de onteigening uitspreekt en daarbij de wettelijke formaliteiten en het Koninklijk Besluit toetst -, waarna hij de toe te leggen schadeloosstelling vaststelt. Dit systeem, dat voorziet in vele materiële en formele waarborgen voor de onteigenden, moet omwille van de beoogde inpassing in de Omgevingswet en stroomlijning met andere procedures van de minister op de helling. De bedoeling is dat de onteigeningsprocedure wordt opgenomen in het thans nog gereserveerde hoofdstuk 9 van de Omgevingswet, terwijl de schaderegeling wordt ondergebracht in het gereserveerde hoofdstuk 15.
