Reactie van Ruud van Herpen op artikel Hoe probeert Nederland een brand als in Londen te voorkomen? geplaatst in Trouw 14 juni 2017. ‘Veel architecten zien brand als een calamiteit die nauwelijks voorkomt’, zegt civiel ingenieur Ruud van Herpen. ‘Daarom investeren ze liever niet te veel in dure maatregelen.’ – Trouw, 14 juni 2017. Ik schrok toen ik dat las. Over zo’n uitspraak valt natuurlijk de hele architectenwereld. Dat begrijp ik wel en die uitspraak is ook niet van mij.
Voor het
artikel
(Trouw, 14 juni 2017) over de brand in de Grenfell Tower in Londen ben ik door journaliste Amber Dujardin geïnterviewd. In de uitwerking blijkt nu dat ze wel veel journalistieke vrijheid heeft genomen, en mij nogal boude uitspraken toedicht. Zo lijkt het of ik architecten als hoofdschuldige zie voor het creatief omgaan met brandveiligheidsvoorschriften voor gebouwen.
Niets is minder waar! Als
fellow Fire Safety Engineering
aan de T.U. Eindhoven, verbonden aan de faculteit Bouwkunde, draag ik architecten juist een warm hart toe. Op de T.U. probeer ik onze toekomstige bouwkundig ingenieurs handvatten te bieden voor publiekrechtelijke en private brandveiligheidsdoelen in gebouwen. Hoewel de gebouweigenaar uiteindelijk verantwoordelijk is voor de brandveiligheid van zijn gebouw, wordt de brandveiligheid in de praktijk gerealiseerd door een groot aantal stakeholders. Denk aan de gebouweigenaar, de ontwikkelaar, beheerder, ontwerpende partij (architect), uitvoerende partijen (aannemers, installateurs, etc.), de gebouwgebruiker (bewoner), maar ook toetsende instantie en wetgever zijn stakeholders hierin.
Brandveiligheidsdoelen
Wat ik in het interview wilde aangeven is dat brandveiligheidsdoelen belangrijk zijn. Pas dan weet je waarvoor de concrete publiekrechtelijke, goed toetsbare voorschriften dienen. Dat is belangrijk omdat voorschriften niet kunnen anticiperen op veranderende randondities. Denk daarbij aan verandering in gebouwgebruikers (vergrijzing), gebouwinrichting (vuurlast) en de gebouwkenmerken zelf (gebouwschil wel of niet geisoleerd, materiaalgebruik, luchtdichtheid, glaskwaliteit, ventilatie-installatie e.d.). Om daarmee op de juiste wijze om te gaan is het nodig om de bovenliggende doelen te kennen en is de uitdaging aan alle stakeholders hieraan invulling te geven. Niet alleen architecten dus.
Grotere risicos hoge gebouwen
Het spreekt voor zich dat bij hoge gebouwen de risicos groter zijn dan bij lage gebouwen. Voor gebouwen buiten toepassingsgebied van ons Bouwbesluit ( hoger dan 70 meter) is daarom een handreiking verschenen (SBRCURnet) om die extra risicos met extra voorzieningen af te dekken. Je ziet dat wellicht daardoor veel gebouwen zijn ontwikkeld die net lager zijn dan 70 meter en nog juist binnen toepassingsgebied van het Bouwbesluit vallen. Gebouwen waarin de extra voorzieningen voor hoogbouw (hoger dan 70 meter) dus niet zijn toegepast. Deze gebouwcategorie bezit dus een groter risico dan zowel de echte hoogbouw als de laagbouw. Dat reken ik niet toe aan de architecten, die hebben daar geen invloed op. Maar over deze gebouwcategorie zou je je wel zorgen kunnen maken, zeker in het licht van veranderende randcondities.
Geen acuut veiligheidsprobleem
Overigens is er geen acuut veiligheidsprobleem. Nederland bezit een relatief laag slachtofferrisico van brand in gebouwen. Een calamiteit zoals in Londen kun je natuurlijk nooit uitsluiten, maar is hier niet erg waarschijnlijk. Dat heeft niet zozeer te maken met de kwaliteit van regelgeving of de kwaliteit van de verschillende stakeholders bij brandveiligheid van gebouwen, maar simpelweg met het gebouw zelf. Gebouwen als de Grenfell Tower komen in Nederland nauwelijks voor.
Het is jammer dat in het artikel in Trouw de architecten in een negatief daglicht gesteld worden. Dat is in dit geval de vrije interpretatie van de journaliste geweest, en komt niet overeen met mijn beeld van architecten. Ik hoop dat met het bovenstaande duidelijk gemaakt te hebben. In het interview dat ik op radio 1 had (14 juni jl. om 15:30 uur) heb ik dat wel duidelijk en neutraal kunnen overbrengen:
NPO 1
