Op 1 oktober a.s. komen betrokkenen uit het onderwijs bijeen om onder de noemer “Verkeersveiligheid voorop” te praten over verkeersveiligheid voor kinderen bij nieuwe huisvesting van scholen. Veilig Verkeer Nederland constateert dat bij planvorming te weinig aandacht wordt besteed aan de verkeersaantrekkende werking van scholen waardoor veiligheidsproblemen ontstaan. Hun vraag is hoe verkeersveiligheid kan worden gewaarborgd bij planvorming.
Op 1 oktober a.s. komen betrokkenen uit het onderwijs bijeen om onder de noemer Verkeersveiligheid voorop te praten over verkeersveiligheid voor kinderen bij nieuwe huisvesting van scholen. Veilig Verkeer Nederland constateert dat bij planvorming te weinig aandacht wordt besteed aan de verkeersaantrekkende werking van scholen waardoor veiligheidsproblemen ontstaan. Hun vraag is hoe verkeersveiligheid kan worden gewaarborgd bij planvorming.
Als landschapsarchitect en werkzaam bij BügelHajema Adviseurs voel ik mij aangesproken. Bovendien ben ik gevraagd om op deze dag zitting te nemen in een forum.
Veiligheid is zowel een rationeel als een denkbeeldig begrip. Van een schoolomgeving willen we dat deze zo veilig mogelijk is, in die zin dat er zelden of geen gevaarlijke situaties voorkomen. Ook willen we dat deze een veilig gevoel geeft voor de gebruikers die hier vrijwel dagelijks komen en die een doelgroep omvatten van kinderen die kwetsbaar en beperkt zelfredzaam zijn.
(Potentieel) gevaarlijke situaties willen we zoveel mogelijk voorkomen. Plaats van de school en inrichting van de omgeving spelen daarbij een rol, alsook de vervoerskeuze en het gedrag van mensen.
In het proces om te komen tot een nieuwe huisvesting van een school, is een aantal momenten waarop je daadwerkelijk invloed kunt hebben en bij verkeer en veiligheid stil zou moeten staan.
Locatie- en ontsluitingskeuzes
In de meeste nieuwbouwsituaties is de herbouw van een school het gevolg van schaalvergroting of combinatie van functies. De verkeersbewegingen van de te combineren functies komen samen wat in het algemeen betekent dat de nieuwe locatie op een goed door autos te bereiken plaats moet liggen, aan wegen die meer verkeer kunnen verstouwen. Hierin schuilt wel een risico. Goed bereikbaar voor autos betekent ook dat het aantrekkelijk wordt om met de auto te gaan terwijl juist de locatie ook een rol kan spelen in de vervoerskeuze van bezoekers en gebruikers van de school.
Mijn stelling is: maak het altijd aantrekkelijk om te kiezen voor de fiets. Zorg dat de fietsenstalling dicht bij de ingang van de school is en het parkeerterrein op enige afstand ligt. Bij een afstand van meer dan 150 meter beginnen mensen het onprettig te vinden om met hun auto te komen en naar de deur te moeten lopen.
Mooi is het ook als er meerdere benaderingswijzen zijn voor de school. Gespreide auto- en fietsparkeerplekken, aan verschillende kanten van de school, zorgen voor spreiding van verkeersbewegingen en minder kans op gebruikspieken.
Inrichtingskeuzes
Bij de inrichting van een openbare ruimte zijn vaak veel partijen en disciplines betrokken:
Technici die verstand hebben van het ondergronds gebied, verlichtingsdeskundigen, verkeersdeskundigen en beheerders van het openbaar gebied.
Ontwerpers die kijken vanuit een stedenbouwkundige of landschappelijke invalshoek en
Gebruikers.
Technici zijn sterk in de genormeerde en gestandaardiseerde ruimte. Zij weten precies welke boogstraal nodig is voor welk voertuig en welke ondergrondse ruimte moet worden gereserveerd voor een kabel of leiding. Gebruikers zijn kenners van de functionele eisen aan de omgeving. We willen hier wachten, spelen, parkeren of naar ons werk. Ontwerpers zijn verantwoordelijk voor de integratie van dit alles. Maar vooral zouden zij moeten worden uitgedaagd om de verrassende en onvoorspelbare ruimte vorm te geven, een ruimte die stoelt op de identiteit van de plek, de identiteit van de functie, maar ook op het mogelijke veelzijdige gebruik van de toekomst.
Het is makkelijk om vanuit angst voor onveiligheid te vervallen in scheiding van functies. Een hek om het plein. Een harde grens van het plein, een hoog trottoir en een lager gelegen fietspad met een hekje of paaltjes richting het parkeervak en de autoweg.
Mijn zoon heeft één keer een ongeval gehad in de omgeving van de school. Dit was een dag nadat een hek om het schoolplein was geplaatst. Hij rende op het schoolplein en was niet bedacht op het plotseling openzwaaien van het hek dat er sinds kort aanwezig was. Zo zie je dat wat veilig lijkt niet altijd veilig uitpakt.
Het zou goed zijn om de overgang van school naar buitenwereld juist als totaal te ontwerpen. Het zou een goed idee zijn om natuurlijke of zachte verplaatsbare elementen te ontwikkelen zo dat de grenzen juist dynamisch worden en het speelse gebruik dat bij basisschoolleerlingen hoort voelbaar is als je de school benadert.
Een automobilist zou moeten voelen dat hij in deze omgeving op bezoek is in verblijfsdomein waar geen rechtlijnig geordend gebruik bestaat maar het fantastische en grillige gebruik van het kind.
Datum minisymposium verkeersveiligheid voorop: 1 oktober 2014
Locatie: Brede school De Twa Fisken/Nij Djip Jongema 6, 9001 LA Grou
Kosten: Dit congres wordt u aangeboden door VVN en het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân.
Opgave: Via mail
steunpuntnoord@vvn.nl
of telefonisch: 0512 - 370485.
Gerelateerde info:
