Met de verkiezingen in aantocht zien we de thema’s woningbouw en energietransitie in veel verkiezingsprogramma’s staan, zo ook bijvoorbeeld bij NSC en Groenlinks-PvdA. Beide opgaven lopen nu geregeld vast door lange en complexe procedures. Los van de nieuwe partijplannen, is er al wetgeving in de maak die gericht is op versnelling. Wat verandert er de komende tijd op het gebied van het versnellen van energietransitie en de woningbouw?
REDIII
De EU Renewable Energy Directive III (REDIII) werd bekendgemaakt in 2023 en is de derde versie van de Europese richtlijn voor hernieuwbare energie. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland schrijft hierover het volgende op hun website. De REDIII heeft als doel om de energietransitie te versnellen en Europese klimaatdoelen dichterbij brengen. Een belangrijk onderdeel: snellere vergunningprocedures rond natuur- en milieuvergunningen.
Projectontwikkelaars kunnen straks eenvoudiger een vergunning krijgen voor bijvoorbeeld een hernieuwbaar energieproject, zoals een windpark. Voorwaarde is wel dat passende mitigerende maatregelen worden getroffen om schade aan beschermde soorten zoveel mogelijk te voorkomen. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei werkt sinds 2024 aan de omzetting in nationale wetgeving. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland verwacht dat de REDIII op 1 juli 2026 in werking treedt.
Besluit procedurele versnellingen elektriciteitsprojecten
Het spreekt voor zich: een langere doorlooptijd van bezwaar- en (hoger)beroepsprocedures vertragen de realisatie energieprojecten. Daarom is het ontwerpbesluit procedurele versnellingen elektriciteitsprojecten opgesteld door de (demissionaire) ministers Hermans (Klimaat en Groene Groei) en Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening). Hiermee kan de bestaande regelgeving zo worden aangepast dat bepaalde elektriciteitsprojecten kunnen worden aangeduid als van ‘zwaarwegend maatschappelijk belang’, waardoor er een versnelde procedure geldt.
De belangrijkste aanpassingen:
Beroep is alleen mogelijk bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State;
Uitspraak wordt gedaan binnen zes maanden;
Pro forma-beroep instellen is niet mogelijk, gronden moeten meteen worden ingediend.
Ook dit besluit wordt waarschijnlijk per 1 juli 2026 van kracht. Het ontwerpbesluit sluit aan bij de uitgangspunten van de Wet versterking regie volkshuisvesting (Wvrv) die momenteel in behandeling is bij de Eerste Kamer.
Wet versterking regie volkshuisvesting
Met de Wvrv hebben overheden – in bijzonder het Rijk – meer juridische middelen om woningbouwlocaties aan te wijzen en vertraging te beperken met regie en juridische inspraak. Het Rijk kan onder andere met instructieregels zelf woningbouwlocaties aanwijzen als dit bijvoorbeeld, gemeenten niet lukt. Daarnaast moet deze wet de grote hoeveelheid tijd tussen planvorming en het begin van de (transformatie) bouw van woningen zien te beperken. Omdat ook bouwprojecten vaak worden vertraagd door langdurige gerechtelijke procedures, maakt deze wet het mogelijk om de beroepsprocedure in te korten.
Kortom: er komt regelgeving aan die vergunningverlening eenvoudiger en beroepsprocedures sneller moet maken – zowel voor energie- als woningbouwprojecten.
Heeft u vragen naar aanleiding van deze komende veranderingen? Neem dan contact op met een van onze juristen of lees onze eerdere blog over de Wvrv.
