Op grond van de het parkeerbeleid uit de APV van Amsterdam is het niet toegestaan om drie of meer voertuigen die aan (onder andere) een autoverhuurder toebehoren, in elkaars nabijheid op de weg te parkeren. Dit hadden autohuurders desondanks wel gedaan. De autoverhuurder (en voor zover bekend niet de huurders) kreeg vanwege deze overtredingen een last onder dwangsom opgelegd. In de uitspraak van de Afdeling van 8 mei 2024 gaat het om de vraag of het autoverhuurbedrijf terecht is aangemerkt als functioneel dader (overtreder) van overtredingen van het parkeerbeleid begaan door derden, namelijk de autohuurders.
Een rechtspersoon kan als functioneel dader worden aangemerkt van een overtreding die fysiek door een ander is begaan, wanneer sprake is van een verboden gedraging die heeft plaatsgevonden in de sfeer van deze rechtspersoon. Hierbij spelen een aantal criteria uit het arrest Drijfmest een rol, waaronder, zoals ook in deze zaak, de vraag of de rechtspersoon erover kon beschikken of de overtreding plaats zou vinden.
De Afdeling stelde allereerst vast dat het (foutief) parkeren van auto’s is aan te merken als een gedraging die past in de normale bedrijfsvoering van het autoverhuurbedrijf. Vervolgens wordt geconstateerd dat het autoverhuurbedrijf zich onvoldoende heeft ingespannen om de overtredingen van het parkeerbeleid te voorkomen. Zo zijn geen gedragsregels op het gebied van parkeren in de huurovereenkomst vastgelegd en werd evenmin voorlichting gegeven over de in Amsterdam geldende parkeerregelgeving. Het autoverhuurbedrijf heeft hierdoor niet voldaan aan de op de verhuurder rustende verantwoordelijkheid om overtredingen zo veel mogelijk te voorkomen en heeft volgens de Afdeling er in zo verre over kunnen beschikken of de overtreding al dan niet zou plaatsvinden. Om deze reden zijn de overtredingen van het parkeerbeleid aan de autoverhuurder toe te rekenen.
De nieuwe jurisprudentielijn van de Afdeling over het functioneel daderschap maakt in principe dat verhuurders (of het nou om auto’s of om huizen gaat) minder snel als overtreder worden aangemerkt. Desalniettemin laat deze uitspraak wederom zien dat het voor verhuurders van het grootste belang blijft dat zij (voor zover mogelijk) de nodige maatregelen treffen om overtredingen te voorkomen die plaats kunnen vinden bij het gebruik van het gehuurde. Doen zij dit niet, dan bestaat de kans dat zij voor deze overtredingen verantwoordelijk worden gehouden, óók als zij deze zelf niet begaan hebben.
