Belanghebbenden bij de voorkeursrechtbeschikking. Een voorkeursrecht wordt ingevolge artikel 9.1 Omgevingswet gevestigd bij beschikking. Deze voorkeursrechtbeschikking is een besluit in de zin van artikel 1:3 Awb. Tegen dat besluit staat bezwaar en beroep open voor belanghebbenden. Voor het bestuursorgaan dat het voorkeursrecht heeft gevestigd, is het belangrijk te weten wie kwalificeren als belanghebbenden bij de voorkeursrechtbeschikking. Artikel 1:2 lid 1 Awb bepaalt dat een belanghebbende is “degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken.”
Een voorkeursrecht beperkt de vervreemder van (een recht op) een onroerende zaak in de mogelijkheden tot vervreemding. De eigenaar van een onroerende zaak en de eigenaar van een beperkt recht hierop worden door een voorkeursrecht rechtstreeks geraakt. De wetgever heeft ervoor gekozen deze rechthebbenden omwille van de leesbaarheid in de wettekst samen te vatten in het begrip ‘vervreemders’. De vervreemders zijn limitatief opgesomd in de bijlage bij artikel 1.1 Ow: eigenaren, rechthebbenden op een recht van opstal, erfpacht, beklemming of vruchtgebruik en vereffenaren van een gemeenschap waarin de onroerende zaak valt.
Niet ontvankelijk
Wie hebben er gelet op het bovenstaande geen rechtstreeks belang en zijn dus niet ontvankelijk indien zij bezwaar maken tegen een voorkeursrechtbeschikking?
Omwonenden van de aangewezen percelen;
(potentiële) kopers van percelen die wel een koopovereenkomst of optieovereenkomst hebben gesloten, maar aan wie nog niet is geleverd;
Rechthebbenden van een erfdienstbaarheid of kwalitatieve verplichting
Huurders
Hypotheekhouders
Vragen in de praktijk
De afgelopen periode hebben wij een toename gezien in het aantal gevestigde voorkeursrechten. Ook over het begrip belanghebbenden krijgen wij regelmatig vragen. Dit heeft sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet nog niet tot rechtspraak over dit begrip geleid, maar eerder liet de hoogste bestuursrechter zich al wel uit over de ontvankelijkheid van een koper bij een Wvg-aanwijzing: ECLI:NL:RVS:2015:1083
