Het tracébesluit A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) is bij einduitspraak van 2 oktober 2024 definitief geworden. Daarmee wordt doortrekking van de A15 in Arnhem en verbreding van de A12 en A15 mogelijk, nadat daarvoor zeven jaar geleden de eerste besluiten werden genomen. Vooral stikstof zorgde voor problemen.
Er waren maar liefst drie tussenuitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak nodig, voordat het tot de uitspraak van vandaag is gekomen. In deze Legal Update geeft Mathilde van Velzen-de Boer een toelichting op de uitspraak, waarover zij ook sprak met NRC.
Extern salderen
De aanleg van de ViA15 leidt tot een toename van de stikstofneerslag op diverse beschermde natuurgebieden in de omgeving. De minister wil de schadelijke gevolgen daarvan verminderen (‘mitigeren’) door zes agrarische bedrijven op te kopen en de ‘stikstofwinst’ die dit oplevert in te zetten voor het tracébesluit. Dat mag, maar alleen onder bepaalde voorwaarden.
Een daarvan is dat er genoeg andere maatregelen moeten overblijven om te zorgen dat de kwaliteit van beschermde natuur niet achteruitgaat of dat de natuurwaarden verbeteren of zelfs herstellen als dat nodig is. Als die maatregelen er niet zijn of als dat niet goed is onderbouwd, mag de 'stikstofwinst' van het te beëindigen bedrijf niet worden ingezet om een nieuw project mogelijk te maken. De ‘stikstofruimte’ van het stoppende bedrijf moet dan worden gebruikt om de natuur te helpen.
Of er genoeg andere maatregelen zijn, moet volgens vaste rechtspraak worden bezien op gebiedsniveau. Als blijkt dat voor het halen van de stikstofdoelen (behoud of verbetering/herstel) een (blijvende) daling van de stikstofdepositie nodig is, moet inzichtelijk worden gemaakt met welke andere maatregelen die daling in het betrokken Natura 2000-gebied kan worden gerealiseerd. Aan de motiveringseis is in dat geval voldaan als aannemelijk wordt gemaakt dat een (blijvende) daling op gebiedsniveau wordt gerealiseerd.
In de derde tussenuitspraak van maart 2024 oordeelt de Afdeling nog dat het stikstofonderzoek te weinig informatie bevatte om te kunnen beoordelen of daaraan was voldaan.
Nadere motivering volstaat: ViA15 gaat door
De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft in juli dit jaar een nadere stikstofonderbouwing aangeleverd. Hieruit blijkt dat de stikstofneerslag op de Natura 2000-gebieden waar het project betrekking op heeft, blijvend omlaag moet. Volgens de Afdeling heeft de minister voldoende aannemelijk gemaakt dat de stikstofneerslag is gedaald en ook blijft dalen tot 2030. Daarmee hoeft beëindiging van de stikstofdepositie door de stoppende bedrijven (de saldogevers) niet gebruikt te worden voor de instandhoudingsdoelstellingen van de Natura 2000-gebieden. De stikstofruimte van de stoppende bedrijven mag worden aangewend voor de ViA15.
Het laatste obstakel voor doorgang van het project is daarmee verdwenen.
