Naar het oordeel van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (College) kon de ACM zonder nader onderzoek niet volstaan met het vaststellen van de aansluittermijnen in de gewijzigde Netcode elektriciteit van respectievelijk 12, 18 en 52 weken (ECLI:NL:CBB:2024:642).
Voorgeschiedenis en standpunten partijen
Bij besluit van 8 juni 2023 heeft de ACM de Netcode elektriciteit (Netcode) gewijzigd wat betreft de aansluittermijnen voor kleinverbruikers. Aan de Netcode is een bepaling toegevoegd met termijnen die de netbeheerders in acht moeten nemen bij het realiseren van een elektriciteitsaansluiting voor kleinverbruikers.
De brancheorganisatie Netbeheer Nederland (Netbeheer) en Vereniging Eigen Huis hebben tegen het besluit beroep ingesteld. Netbeheer voert als beroepsgrond onder meer aan dat de aansluittermijnen niet haalbaar en daarom niet redelijk zijn en in strijd zijn met diverse algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Oorzaak van de lange aansluittermijnen is volgens Netbeheer de energietransitie en de daarmee gepaard gaande aanvragen voor nieuwe of verzwaarde elektriciteitsaansluitingen voor zonnepanelen, airco’s, elektrisch vervoer en warmtepompen. Dit effect wordt versterkt door de schaarste aan technisch personeel.
De ACM stelt zich op het standpunt dat Netbeheer niet is geslaagd cijfermatig te onderbouwen dat de termijnen niet haalbaar zijn. De cijfers zijn volgens de ACM ook niet representatief. De ACM merkt verder ook op dat Netbeheer miskent dat de aansluittermijnen ook door de netbeheerders kunnen worden beïnvloed.
Toetsingskader
Het College – de hoogste rechter op het gebied van het economisch bestuursrecht – overweegt dat de ACM bij de vaststelling van regels in de Netcode de belangen in acht moet nemen die zijn genoemd in artikel 36, eerste lid, van de Elektriciteitswet. De rechter toetst of de door de ACM gemaakte keuzes zich verdragen met dat wat voortvloeit uit hogere algemeen verbindende regelingen en de algemene rechtsbeginselen en beginselen van behoorlijk bestuur.
Aansluittermijnen niet haalbaar
Volgens het College is het besluit van de ACM genomen in strijd met de vereisten van een zorgvuldige voorbereiding en deugdelijke motivering, omdat de ACM de belangen van de netbeheerders en VEH onvoldoende in kaart heeft gebracht. Het College acht het voldoende aannemelijk dat de nu vastgestelde aansluittermijnen in een substantieel aantal gevallen niet haalbaar zijn, gelet op hetgeen Netbeheer naar voren heeft gebracht. Volgens het College staat immers vast dat de netbeheerders nu en in de nabije toekomst voor een grote opgave staan door de energietransitie en de schaarste aan technisch geschoold personeel.
Naar het oordeel van het College kon de ACM zonder nader onderzoek naar de hiermee samenhangende feiten, omstandigheden en belangen dan ook redelijkerwijs niet volstaan met het vaststellen van de aansluittermijnen van respectievelijk 12, 18 en 52 weken. De ACM moet van het College nader onderzoek doen naar de feiten en omstandigheden die de aansluittermijnen beïnvloeden, inclusief de onzekerheden en onvoorspelbaarheden waarmee de netbeheerders worden geconfronteerd. Pas nadat de ACM daarin een scherp inzicht heeft verkregen kan zij komen tot zorgvuldige besluitvorming over de aansluittermijnen.
Het College vernietigt het besluit van de ACM voor zover dat strekt tot vaststelling van de aansluittermijnen.
