Vliegkamp Valkenburg is een oud vliegveld van de Marine Luchtvaartdienst, tussen Katwijk en Wassenaar. Dit is door bezuinigingen bij defensie in 2006 opgeheven. Dit gebied zou herontwikkeld worden als woonwijk, maar dit project heeft al meerdere vertragingen opgelopen. Veel Nederlanders zullen het gebied kennen als de locatie van de hangar waar de musical Soldaat van Oranje werd opgevoerd. Het 475 hectare grote gebied is bestemd voor maximaal 5.600 woningen in combinatie met andere bestemmingen en voorzieningen. Gisteren deed de Afdeling uitspraak over de vaststelling van het bestemmingsplan “Woongebied Valkenhorst” en het herstelbesluit dat de gemeente Katwijk heeft vastgesteld. Er zijn tegen beide besluiten een veelvoud van beroepen ingediend, waaronder door de gemeente Wassenaar en. In deze samenvatting focus ik me op de juridisch interessantste beroepen.
Er is een gecombineerde plan-/project-MER opgesteld aangezien er sprake is van een stedelijk ontwikkelingsproject waarbij de drempelwaarde overschreden wordt. Appellanten stellen dat er ontwikkelingen in de buurt ten onrechte niet zijn meegenomen in deze MER. Deze ontwikkelingen kunnen elkaars milieugevolgen versterken, en daarom zouden de cumulatieve effecten meegenomen moeten worden in de MER.
De Afdeling volgt de raad echter in haar standpunt dat de ontwikkelingen waarnaar verwezen wordt onzekere toekomstige ontwikkelingen zijn waarover nog besluitvorming moet volgen. De beslissende overweging hierin is, dat er nog niet kan worden gesproken van een zodanige mate van concreetheid dat in voldoende mate kan worden vastgesteld dat deze ontwikkelingen zullen worden verwezenlijkt.
Het bestemmingsplan staat een bouwhoogte van 40 meter toe, na een amendement. Deze bouwhoogte kan nog verhoogd worden onder bepaalde voorwaarden. In het gemeentelijk beleid staat dat een bouwhoogte van 40 meter de uitzondering moet zijn. Onder het bestemmingsplan is dit echter vrijwel overal toegestaan. De Afdeling oordeelt dat de raad niet goed heeft gemotiveerd waarom dit in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening.
Het gebied ligt tegen het Natura 2000-gebied Meijendel & Berkheide en ook in de buurt van een aantal andere gebieden. In dat kader is een passende beoordeling uitgevoerd. Hiervoor zijn Aerius-berekeningen gedaan voor de bouwfase, de tussenfase en de eindfase. Alhoewel er geen sprake is van een toename van de stikstofdepositie, worden in het onderzoek ‘randeffecten’ omschreven; een maximale bijdrage van 0,03 mol per hectare per jaar op een verder weggelegen Natura 2000 gebied.
Er wordt gesaldeerd met de verdwijnende functies en activiteiten in het plangebied. Zo zijn twee veehouderijen aangekocht. Door de bouw te faseren wordt voorkomen dat er tijdens de bouwfase in een keer te veel stikstof uitgestoten wordt. Aangezien de bedrijfsactiviteiten worden beëindigd vanwege de in dat gebied voorziene woningbouwontwikkeling zijn ze onderdeel van dezelfde ruimtelijke ontwikkeling. Deze manier van salderen is dus toegestaan, aldus de Afdeling.
Ook wordt gesaldeerd met het gasgebruik van de hangaar waar de musical ‘Soldaat van Oranje’ opgevoerd wordt á 350.000 kubieke meter per jaar. Appellanten betogen dat dit gebruik maar tot 2025 was toegestaan, maar de Afdeling overweegt dat het gebruik desalniettemin feitelijk bestaand en planologisch legaal is, en dus in aanmerking komt voor saldering.
Stichting Duinbehoud beargumenteerd dat er bij de passende beoordeling te weinig rekening is gehouden met de extra recreatiedruk op het naastgelegen Natura-2000 gebied door de nieuwe bewoners. De Afdeling gaat hierin mee en overweegt onder andere dat er niet genoeg rekening is gehouden met hardlopers en honden. Daarnaast zou op grond van het mitigatieonderzoek niet goed onderbouwd zijn of de toename van de recreatiedruk op het gebied niet voorkomt dat de habitattypes aangetast worden.
De Afdeling draagt de raad op om de gebreken te herstellen op de onderwerpen bouwhoogte, verkeersafwikkeling en recreatiedruk.
