Een belanghebbende kan bezwaar of beroep instellen. Het gaat dan om een objectief, persoonlijk (individualiseerbaar), eigen, rechtstreeks en actueel belang (goed te onthouden met de afkorting OPERA). Dat kan ook een procesbelang zijn: de betekenis die de uitkomst van een procedure heeft voor een eventuele schadevergoeding.
Wie kan belanghebbende zijn?
De geadresseerde van de handhavingsbeschikking (degene aan wie de last is opgelegd)
Rechtsopvolger(s) van degene aan wie de last onder dwangsom is opgelegd (artikel 5.18 Wabo)
De rechthebbende op de zaak ten aanzien waarvan bestuursdwang wordt toegepast (artikel 5:24 Awb)
De derde-belanghebbende (bijvoorbeeld een omwonende die last heeft van de overtreding)
Degene die om handhaving verzocht heeft
Voorbeeld wel of niet procesbelang
Brand Alphense melkveehouderij, ABRS 9 oktober 2019, ECLI:NL:RVS:2019:3415
Een melkveehouder blijkt de kosten van bestuursdwang, die op hem worden verhaald, door te kunnen leggen aan zijn verzekeraar. Bestuursorgaan en rechtbank vinden dat de melkveehouder daardoor geen procesbelang meer heeft: hij lijdt er immers zelf geen schade door. De hoogste bestuursrechter heeft een andere mening: het procesbelang van de overtreder is er nog steeds, ondanks dat verzekeraar hem het bedrag van kostenverhaal heeft terugbetaald. Het belang van de melkveehouder bij bezwaar ligt in herroeping of wijziging van besluit, zodat niet alle gemaakte kosten op hem worden verhaald. Daarmee zou de betalingsverplichting vervallen of beperkt worden. Doet er niet toe of de kosten van bestuursdwang al dan niet worden vergoed door verzekeraar. Contractuele relatie tussen melkveehouder en verzekeraar staat los van geschil tussen hem en college. Bovendien leidt het voor zijn rekening nemen van de kosten niet tot het vervallen van de betalingsverplichting. Bezwaar is dus ten onrechte niet-ontvankelijk verklaard.
Illegale paardenstal Hardenberg, ABRS 28 oktober 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3300
Het procesbelang bij invorderingsbeschikkingen wordt als volgt beoordeeld: als de overtreding tijdens de procedure over het invorderingsverzoek ongedaan is gemaakt, heeft de derde-belanghebbende geen belang meer bij de invordering.
(Niet meer) omvallende zeecontainers, ABRS 22 april 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1107
Er is geen procesbelang meer bij de beoordeling van de afwijzing van een handhavingsverzoek als de overtreding is beëindigd.
