Artikel 27, lid 1 t/m 3 Arbowet
Een daartoe aangewezen toezichthouder kan aan een werkgever een eis stellen betreffende de wijze waarop een of meer bepalingen gesteld bij of krachtens deze wet moeten worden nageleefd.
Een eis vermeldt van welke regelen hij de wijze van naleving bepaalt en bevat de termijn waarbinnen eraan moet zijn voldaan.
De werkgever is verplicht om aan de eis te voldoen. De werknemers zijn verplicht aan de eis te voldoen voor zover zulks bij de eis is bepaald. De werkgever draagt zorg dat de werknemers van de op hen rustende verplichting zo spoedig mogelijk in kennis worden gesteld. (…)
Op grond van artikel 27 lid 1 Arbowet kan Inspectie SZW aan een werkgever een eis stellen over de wijze waarop bepalingen uit Arbowet en -regelgeving moeten worden nageleefd. Zoals hiervoor al is besproken zijn deze bepalingen in veel gevallen namelijk doelvoorschriften en daarmee open normen. Op voorhand is daarom niet altijd duidelijk waaraan een bedrijf moet voldoen om binnen de regels te werken. Een eis is dus in de eerste plaats een instrument voor Inspectie SZW om invulling te geven aan een open norm. Dit volgt uit de parlementaire geschiedenis:
“Door middel van het stellen van een eis kan invulling worden gegeven aan de open norm, waarna handhaving met een bestuurlijke boete of strafrechtelijke vervolging mogelijk wordt.”
Kamerstukken II, 1997-1998, 25 879, nr. 3, p. 27 (MvT).
Het stellen van een eis kwalificeert als een bestuurlijke sanctie. Inspectie SZW is bevoegd een bestuurlijke sanctie – in de vorm van een eis – op te leggen als sprake is van een overtreding.
Van Wijk/Konijnenbelt, ‘Hoofdstukken van bestuursrecht’, vijftiende druk, p. 432.
Ten aanzien van het stellen van een eis als bedoeld in artikel 27 Arbowet, heeft de Rechtbank Roermond in haar uitspraak van 9 september 2008 onder meer overwogen:
“Mede gelet op de memorie van toelichting bij de Arbowet impliceert die bepaling echter, dat indien sprake is van overtreding van een wettelijk voorschrift, verweerder bevoegd is tot het stellen van een eis.”
Rb. Roermond van 9 september 2008, ECLI:NL:RBROE:2008:BF0729.
Kort en goed, pas als een overtreding is begaan, kan Inspectie SZW aan de overtreder een eis tot naleving opleggen. Een eis tot naleving wordt doorgaans opgelegd bij minder zware of minder ernstige overtredingen. De werkgever krijgt dan eerst de gelegenheid de overtreding binnen een bepaalde tijd op te heffen. Als tijdens een herinspectie blijkt dat niet aan de eis tot naleving wordt voldaan, volgt een Arboboete. Een eis tot naleving wordt daarom vaak ervaren als een lichte(re) sanctie. Toch kan een eis tot naleving verstrekkende gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering van een bedrijf. De werkgever is namelijk verplicht om aan de eis te voldoen. Als het bedrijf niet gebonden wil zijn aan de eis of vindt dat de eis te verstrekkend is, dan zal het bedrijf daartegen rechtsmiddelen moeten aanwenden.
In het verleden is bijvoorbeeld een juridische discussie gevoerd over de vraag of vouwdouches gebruikt mochten worden bij de decontaminatie procedure.
De decontaminatie procedure is de wijze waarop een werkgebied wordt betreden en weer wordt verlaten. Het doel van de procedure is het voorkomen dat asbestvezels zich kunnen verspreiden naar buiten het werkgebied en het voorkomen dat werknemers worden blootgesteld aan asbest. Werknemers moeten tijdens deze procedure onder andere verplicht douchen.
Een aantal asbestsaneringsbedrijven die daarvoor een eis tot naleving ontvingen, vochten die sanctie aan omdat zij onlangs flink hadden geïnvesteerd in deze arbeidsmiddelen. Een meer recenter voorbeeld is de discussie tussen de Minister van SZW en woningcorporaties, of over de boeg van artikel 2.26 en 2.28 Arbobesluit een inventarisatieplicht kan gelden.
