vonnis
Handel, Kanton en Insolventie
Zittingsplaats Haarlem
zaaknummer / rolnummer: C/15/337814 / KG ZA 23-133
Vonnis in kort geding van 23 mei 2023
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GOMUNDO B.V.,
gevestigd te Halfweg,
eiseres,
advocaat mr. B.S. Friedberg te Amstelveen,
tegen
rechtspersoon naar buitenlands recht
RYANAIR DESIGNATED ACTIVITY COMPANY,
gevestigd te Dublin, Ierland,
gedaagde,
advocaat mr. H.T. Kernkamp te Rotterdam.
Partijen zullen hierna GoMundo en Ryanair genoemd worden.
1.1.Het verloop van de procedure blijkt uit:
de uitgebrachte dagvaarding van 31 maart 2023 met 21 producties (1-21)
de e-mail van 5 mei 2023 zijdens Ryanair met 3 producties (1-3) en 6 nagezonden producties (4-9)
de mondelinge behandeling van 9 mei 2023
de pleitnotities van GoMundo
de pleitaantekeningen van Ryanair.
Na uitroeping van de zaak zijn verschenen:
zijdens GoMundo:
[A.], aandeelhouder en bestuurder van GoMundo
[B.], aandeelhouder en bestuurder van GoMundo
mr. Friedberg voornoemd
zijdens Ryanair:
mr. J.J. Croon
mr. Kernkamp voornoemd.
1.3.Ten slotte is vonnis bepaald.
2.1.GoMundo is een touroperator die pakketreizen verkoopt. Ryanair is een in Ierland gevestigde luchtvaartonderneming.
2.2.GoMundo heeft in haar hoedanigheid van touroperator ten behoeve van haar klanten en op naam van deze klanten voor de periode januari 2020 tot en met december 2021 via de website van Ryanair vluchten geboekt (hierna: de vluchten). Deze vluchten zijn door GoMundo aan haar klanten aangeboden als onderdeel van de door GoMundo verkochte pakketreizen, en voor één reissom verkocht. Op deze transacties is Boek 7 titel 7A BW van toepassing.
2.3.In de op de website van Ryanair van toepassing zijnde Gebruiksvoorwaarden is onder meer opgenomen dat haar website uitsluitend voor private, niet commerciële doeleinden mag worden gebruikt en is een rechts- en forumkeuzebeding opgenomen waarin de bevoegdheid van de Ierse rechtbank en het Ierse recht van toepassing worden verklaard.
2.4.In verband met COVID-19 heeft Ryanair een groot deel van de vluchten geannuleerd. Ryanair gebruikte bij die annuleringen de volgende standaardmededeling:
2.5.Als gevolg van de annuleringen door Ryanair heeft GoMundo de door haar verkochte pakketreizen eveneens moeten annuleren en heeft zij (1) de door de desbetreffende klanten betaalde facturen teruggeboekt, (2) aan hen een voucher verleend, danwel (3) de klanten omgeboekt naar een andere vlucht.
Bij brief van 17 februari 2022 heeft (hierna steeds: de advocaat van) GoMundo onder meer het volgende geschreven aan (de advocaat van) Ryanair:
(…)
Cliënte heeft met Ryanair een raamovereenkomst gesloten, op grond waarvan cliënte bij Ryanair tickets heeft gereserveerd voor de periode januari 2020 tot en met december 2021 voor een totaalbedrag ad € 293.040,--.
(…)
Ryanair heeft deze vluchten met een verwijzing naar COVID-19 problematiek vervolgens geannuleerd waardoor deze reizen niet konden doorgaan.
Een en ander betekent dat cliënte de met de tickets samenhangende kosten ten onrechte heeft voldaan en deze tevens dient terug te geven aan haar klanten.
Als gevolg van de annuleringen heeft cliënte meerdere malen contact opgenomen met Ryanair en haar verzocht om tot terugbetaling over te gaan van bedrag ad € 293.040,--.
(…)
Aangezien tussen cliënte en Ryanair een raamovereenkomst is gesloten tot de koop van de tickets voor de periode januari 2020 tot en met december 2021 voor een totaalbedrag ad € 293.040,-- en Ryanair geen diensten heeft geleverd, schiet zij tekort in de nakoming van haar verbintenis. Deze tekortkoming is ook aan Ryanair toerekenbaar en niet meer herstelbaar.
(…)
Bij e-mail van 26 april 2022 heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
Ryanair zou graag een lijst van de vordering(en) en betrokken boekingen ontvangen in Excel zodat zij kan bezien of een en ander wellicht toch buiten rechte kan worden geregeld. Dat zij hier nu om vraagt is omdat zij wellicht uw eerdere schrijven niet heeft ontvangen.
Graag merk ik alvast op dat Ryanair – indien toch buiten rechte tot een oplossing kan worden gekomen – graag bewijs ontvangt waaruit blijkt dat de passagiers reeds restitutie hebben ontvangen.
(…)
Bij e-mail van 30 mei 2022 heeft GoMundo onder meer het volgende geschreven aan Ryanair:
(…)
Door de aanzienlijke hoeveelheid gegevens die verwerkt moesten worden heeft het iets langer in beslag genomen dan de bedoeling maar bijgaand treft u dan het volledige overzicht van alle boekingen en betalingen aan.
Ik hoor graag hoe Ryanair nu verder wenst te gaan.
(…)
Bij e-mail van 29 juni 2022 heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
Ryanair zal de lijst op korte termijn gereed hebben en de hoogte van de vordering met betrekking tot de boekingen concreet kunnen maken.
In de tussentijd verneem ik graag of Go Mundo en u inmiddels een standpunt kunnen innemen met betrekking tot het vonnis van de rechtbank Den Haag d.d. 18 mei 2022. Hieruit volgt dat indien tickets zijn geboekt via een tussenpersoon (in casu D-Reizen) passagiers een vordering rechtstreeks op de luchtvaartmaatschappij behouden. D Reizen heeft nimmer de restituties die door de luchtvaartmaatschappij aan haar waren voldaan aan de passagiers betaald, waardoor de luchtvaartmaatschappij in kwestie is veroordeeld om nogmaals de betalingen aan de passagiers te verrichten. U zult begrijpen dat Ryanair zich ervan wil vergewissen dat de vorderingen van passagiers zijn voldaan door Go Mundo dan wel dat passagiers er expliciet mee instemmen dat betaling aan Go Mundo geschiedt. Voor dit laatste heeft Ryanair het eerder besproken LOA-proces ingericht.
De uitspraak zal ook voor uw cliënte niet welgevallig zijn gezien de administratieve rompslomp die dit met zich brengt. In ieder geval verneem ik graag uw standpunt met betrekking tot de gevolgen van de betreffende uitspraak voor de regeling die wij proberen te treffen.
(…)
Bij e-mail van 8 juli 2022 heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
Bijgevoegd treft u het Excel-bestand dat ik van Ryanair heb ontvangen. Ryanair constateert dat op basis van de door u verstrekte gegevens de hoofdsom maximaal € 272.495,67 kan bedragen. Ryanair is bereid om dit bedrag te voldoen onder de volgende voorwaarden.
1. Go Mundo provides proof(s) of payment to pax/provides LOA's
2. Go Mundo provides proof and confirms that pax booked travel packages
3. Go Mundo indemnifies Ryanair for claims from pax
4. The directors of Go Mundo indemnify Ryanair for claims from pax
5. Parties grant each other full and final discharge
In mijn e-mail van 29 juni jongstleden heb ik u reeds gewezen op de uitspraak van de rechtbank Den Haag d.d. 18 mei jongstleden. Gezien de uitspraak zijn bovenstaande voorwaarden voor Ryanair essentieel, zoals u zult begrijpen.
Graag verneem ik of Go Mundo kan voldoen aan de door Ryanair gestelde voorwaarden.
(…)
Bij e-mail van 25 juli 2022 heeft GoMundo onder meer het volgende geschreven aan Ryanair:
(…)
Van cliënte vernam ik dat er slechts een bedrag van € 4.943,21 door haar dan wel door de reizigers rechtstreeks van uw cliënte is ontvangen. Dat bedrag kan dus in mindering strekken op de reeds ingediende vordering.
In ieder geval erkent uw cliënte een bedrag van € 272.495,67 verschuldigd te zijn. Dat bedrag kan dus alvast worden overgemaakt.
Er is een dus enkel sprake van een verschil van € 19.952,42 - € 4.943,21 = € 15.009,21. Nu cliënte noch de betrokken reizigers dat bedrag niet hebben terugontvangen en het wel is voldaan is er geen reden om ook dat bedrag niet terug te betalen.
(…)
Ten aanzien van de overeenkomst, cliënte is genegen akkoord te gaan met de punten 3, 4 en 5. Daarmee heeft Ryanair die zekerheid die zijn nodig heeft ten einde niet dubbel te hoeven te betalen mocht zij door een reiziger rechtstreeks alsnog worden aangesproken.
(…)
Bij e-mail van 4 augustus 2022 (13:57u) heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
Ryanair benadrukt dat zij bewijs wenst te ontvangen dat de passagiers restitutie hebben ontvangen. Ik verwijs daarbij nogmaals naar de uitspraak van de Rechtbank Den Haag d.d. 18 mei jongstleden. Graag verzoek ik u bij uw cliënte na te gaan of zij in de gelegenheid is hiervan bewijs toe te zenden. Voor zowel Go Mundo als Ryanair is de uitspraak ongunstig gezien de administratie die dit met zich meebrengt, echter is het in belang van beide partijen om duidelijkheid te creëren omtrent de restituties aan passagiers.
Met betrekking tot uw opmerking dat Ryanair erkent dat zij een bedrag ad € 272.495,67 aan Go Mundo verschuldigd is merk ik graag op dat dit onjuist is. Ryanair erkent geenszins dit bedrag aan Go Mundo verschuldigd te zijn. Een en ander zal nader moeten blijken.
(…)
Bij e-mail van 4 augustus 2022 (15:47u) heeft GoMundo onder meer het volgende geschreven aan Ryanair:
(…)
Zo gaan we dus in cirkels verder, ik stel voor dat we een zaal aanhangig maken en dan in een PV vastleggen dat uw cliënte betaalt op grond van dat PV dan is zij gekweten.
Overigens is uw aanname onjuist, er ligt een erkenning en tevens is er een verschuldigdheid. Daaraan doet dat vonnis waar u naar verwijst niets af. Het enige dat geregeld dient te worden is het voorkomen van een dubbele betaling, niet meer en niet minder.
(…)
Bij e-mail van 4 augustus 2022 (16:31u) heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
Bedankt voor uw bericht. Het verzoek om betaalbewijzen van de restitutie door Go Mundo aan passagiers is niet onredelijk. Ryanair wenst te voorkomen dat zij nogmaals wordt aangesproken door passagiers aangezien zij conform de Verordening recht hebben op de restitutie. Graag ziet zij daarom bewijs dat Go Mundo reeds de restituties aan de passagiers van de betreffende boekingen heeft voldaan. Uw cliënte zou deze gegevens moeten kunnen verstrekken waarna Ryanair zich ervan kan vergewissen dat de passagiers zijn voldaan.
Graag verzoek ik u uw standpunt te heroverwegen omtrent de verstrekking van betaalbewijzen.
(…)
Bij e-mail van 4 augustus 2022 (16:39u) heeft GoMundo onder meer het volgende geschreven aan Ryanair:
(…)
U weet dat dat een enorme klus is met alle kosten van dien. En in mijn visie speelt ook de privacy daarbij een rol. GoMundo is in mijn visie niet bevoegd zonder instemming van alle klanten gegevens aan derden te verschaffen. Zeker niet bancaire gegevens.
Ik begrijp natuurlijk de wens om niet dubbel te moeten betalen maar stel daartegen over dat nog niemand uw cliënte heeft benaderd terwijl het om een zeer grote groep aan passagiers gaat. Ook heeft de directie van cliënte alsmede cliënte aangegeven persoonlijk in te staan en daarmee dus om dit tegen te gaan.
Dat moet op zich al voldoende zijn en als het dat niet is dan heb ik voorgesteld een simpele
procedure waarbij we in een PV de regeling en betaling vastleggen.
(…)
Bij e-mail van 23 augustus 2022 (11:57u) heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
U gaf eerder aan dat tussen Gomundo en Ryanair een vervoersovereenkomst tot stand zou zijn gekomen met betrekking tot diverse boekingen. Inmiddels hebben partijen uitvoerig gecorrespondeerd en heeft uw cliënte de conclusie getrokken dat een (incasso) kortgeding aanhangig gemaakt zal worden. Ik breng hierbij in herinnering dat Ryanair heeft verzocht om bewijs dat uw cliënte passagiers reeds heeft terugbetaald zodat Ryanair ervan zeker kan zijn dat de passagiers zich niet meer tot haar zullen wenden. In het bijzonder heeft Ryanair hierom verzocht in verband met de uitspraak d.d. 18 mei jongstleden. Uw cliënte wenste deze gegevens niet te verstrekken.
Inmiddels heeft Ryanair geconstateerd dat Gomundo geen partij is bij de overeenkomst. Gomundo sluit enkel als bemiddelaar (reis)overeenkomsten tussen een aanbieder en een passagier en heeft door middel van haar algemene voorwaarden nadrukkelijk uitgesloten dat zij partij is. Graag wijs ik u op de considerans en artikel 1 lid 2 van de algemene voorwaarden.
Aangezien Gomundo geen partij is lijkt een procedure die wordt gevoerd door Gomundo vruchteloos. In dit kader zou Gomundo wellicht alsnog kunnen overwegen om:
- de LOA-formulieren te laten invullen door de afzonderlijke passagiers, zodat Gomundo namens passagiers de betaling van restitutie mag ontvangen;
- bewijs van restitutie van de ticketprijs aan passagiers te overleggen;
- Ryanair te vrijwaren voor enige aanspraak die passagiers alsnog doen gelden jegens Ryanair;
- tevens de bestuurders van Gomundo hoofdelijk Ryanair te laten vrijwaren voor enige aanspraak die passagiers alsnog doen gelden jegens Ryanair.
(…)
Bij e-mail van 23 augustus 2022 (14:04u) heeft GoMundo onder meer het volgende geschreven aan Ryanair:
(…)
Iedere mail die ik van u ontvang ziet weer vol met taken die mijn cliënte moet gaan verrichten terwijl uw cliënte ondertussen lijsten heeft gekregen van alle betalingen.
Het is zeer simpel voor uw cliënte om na te gaan of de desbetreffende passagier zich al eerder bij Ryanair had gemeld met her verzoek om een terugbetaling en in al uw mails ben ik niet 1 voorbeeld hiervan tegengekomen.
Ik houd het er dus voor dat hetgeen u stelt slechts tot doel heeft uitstel van betaling te creëren, dat is onrechtmatig en deze onrechtmatige daad vind in Nederland plaats.
(…)
Bij e-mail van 23 augustus 2022 (16:18u) heeft Ryanair onder meer het volgende geschreven aan GoMundo:
(…)
De door uw cliënte verstrekte lijst bevat gegevens omtrent boekingen en vermeldt dat deze zouden zijn gerestitueerd, maar geven geen bevestiging van de betalingen. Het verzoek van Ryanair om een betaalbewijs is niet onredelijk in het licht van de uitspraak d.d. 18 mei jongstleden. Dat dit een behoorlijke operatie zal zijn is duidelijk.
voor zowel uw cliënte als Ryanair, echter maakt dit het verzoek niet onredelijk of onrechtmatig. Ryanair heeft redenen om deze informatie te verzoeken, te meer gezien de positie die uw cliënte lijkt te bekleden in de rechtsverhouding tussen Ryanair en de betreffende passagiers.
(…)
2.19.GoMundo heeft tot op heden geen (volledige) betaalbewijzen verstrekt aan Ryanair en Ryanair heeft geen betaling verricht aan GoMundo.
3.1.GoMundo vordert om bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
I. Ryanair primair te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van het in deze te wijzen vonnis aan GoMundo te betalen een bedrag ad € 287.504,88 in hoofdsom, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente vanaf 17 februari 2022, tot aan de dag der algehele voldoening, alsmede te vermeerderen met de buitengerechtelijke incassokosten ad € 3.212,50, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente over de buitengerechtelijke kosten vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening.
II. Ryanair subsidiair te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van het in deze te wijzen vonnis aan GoMundo te betalen een bedrag ad € 272.495,67 in hoofdsom, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente vanaf 17 februari 2022, tot aan de dag der algehele voldoening, alsmede te vermeerderen met de buitengerechtelijke incassokosten ad € 3.137,48, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente over de buitengerechtelijke kosten vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening.
III. Ryanair zowel primair als subsidiair te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van het in deze te wijzen vonnis aan GoMundo te betalen een bedrag ad € 18.696,43 aan juridische kosten, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening, te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente over de buitengerechtelijke kosten vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening.
IV. Ryanair zowel primair als subsidiair te veroordelen in de kosten van deze procedure, waaronder in de nakosten ten bedrag van € 163,- zonder betekening en, in geval van betekening, te vermeerderen met € 85,-, indien en voor zover Ryanair niet binnen de wettelijke vereiste termijn van twee dagen, althans binnen een door de rechtbank redelijk geachte termijn na betekening aan de inhoud van het ten deze te wijzen vonnis is voldaan, alsmede te vermeerderen - bij niet voldoening aan dit vonnis - met de wettelijke rente vanaf de veertiende dag na betekening van het vonnis tot aan de dag der algehele voldoening.
3.2.Aan haar vordering legt GoMundo – samengevat – ten grondslag dat de vluchten, die door Ryanair zijn geannuleerd, een gezamenlijke waarde van € 293.040,- vertegenwoordigen, voor welk bedrag GoMundo haar klanten een genoegdoening heeft moeten geven in de vorm van terugbetaling van de ticketprijs, het verstrekken van een voucher dan wel het omboeken van de desbetreffende vlucht. Omdat GoMundo de boekingen van haar klanten aldus heeft afgehandeld, kunnen deze klanten zich niet meer tot Ryanair wenden voor een(zelfde) genoegdoening. Ondanks herhaalde verzoeken is Ryanair echter weigerachtig gebleken om de door GoMundo aan Ryanair voldane betalingen aan haar te restitueren. Gelet op het verweer van Ryanair dat geen (vervoers)overeenkomst tot stand is gekomen tussen GoMundo en Ryanair terwijl zij de ticketprijs wel aan Ryanair heeft voldaan, heeft GoMundo een vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling althans onrechtmatig handelen op Ryanair, aldus GoMundo.
3.3.Ryanair voert tot haar verweer – kort gezegd – dat op grond van haar Gebruiks-voorwaarden de Nederlandse rechter niet bevoegd is en dat Iers recht van toepassing is. Voorts heeft GoMundo als commerciële partij in strijd met diezelfde Gebruiksvoorwaarden gehandeld. GoMundo heeft niet namens zichzelf geboekt, zodat juridisch ook geen overeenkomsten van luchtvervoer tussen Ryanair en GoMundo tot stand zijn gekomen. In geval van annulering heeft GoMundo dan ook geen zelfstandig vorderingsrecht op Ryanair, zodat op Ryanair ook geen verplichting tot terugbetaling aan GoMundo rust. De grondslag komt daarmee aan de vordering van GoMundo te ontvallen. Om tot afwikkeling te kunnen komen heeft Ryanair twee voorwaarden, namelijk (1) bewijzen van individuele betaling door GoMundo aan de passagiers en (2) voldoende zekerheid in de vorm van een door de leden van de directie van GoMundo te verstrekken borgtocht. Ook inhoudelijk wordt de gestelde vordering betwist. Voor een bedrag van € 49.661,10 heeft Ryanair al gepresteerd of terugbetaald, althans hadden de desbetreffende passagiers geen recht op ticketrestitutie. Zolang GoMundo niet heeft aangetoond welke bedragen overigens aan ticketrestitutie door GoMundo daadwerkelijk aan de passagiers zijn betaald, is de hoogte van de vordering van GoMundo op Ryanair niet bepaalbaar, aldus nog steeds Ryanair.
3.4.Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.1.Ryanair heeft vooral alle weren de bevoegdheid van de Nederlandse rechter en de toepasselijkheid van het Nederlandse recht betwist. De voorzieningenrechter overweegt daarover als volgt.
4.2.De betrokken tickets zijn door GoMundo met gebruik van de website van Ryanair geboekt als online agent voor de betrokken reizigers/passagiers (hierna zal worden gesproken over ‘reizigers’). Deze boekingen zijn alle stelselmatig – ter zitting is door GoMundo onbetwist gesteld dat zij al enkele jaren op dezelfde wijze via de website van Ryanair tickets inkoopt ten behoeve van de door haar aangeboden pakketreizen – door Ryanair geaccepteerd en door GoMundo ten behoeve van de reizigers (door)betaald.
4.3.Niet in geschil is dat de betrokken vluchten door Ryanair zijn geannuleerd met een beroep op Covid 19 en dat Ryanair daarbij gebruik maakte van de standaardmededeling als hierboven weergegeven in 2.4.
4.4.De rechten van de betrokken reizigers zijn in de onderhavige casus op twee (deels elkaar overlappende) wijzen geborgd. Enerzijds door het bepaalde in verordening EU 261/2004,n
Verordening (EG) nr. 261/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 11 februari 2004 tot vaststelling van gemeenschappelijke regels inzake compensatie en bijstand aan luchtreizigers bij instapweigering en annulering of langdurige vertraging van vluchten en tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 295/91.
waarin de reiziger tegen de luchtvaartmaatschappij een vergoedingsrecht in geld bij annulering is toegekend, anderzijds in artikel 7:509 lid 5 van het Burgerlijk Wetboek (BW), die de organisator het recht geeft een pakketreisovereenkomst te beëindigen, indien hij de reiziger de reissom restitueert. Het gaat hier aldus om de samenloop van een tweetal verbintenissen die beide als ankerpunt een overeenkomst hebben en beide strekken tot vergoeding van (een deel van) de schade die het gevolg is van de niet-nakoming daarvan.4.5.De daarmee in verband staande vordering van GoMundo is in essentie een vordering van de ene hoofdelijk schuldenaar (namelijk GoMundo als aanbieder van de door haar verkochte pakketreizen) die de reizigers – beweerdelijk – schadeloos heeft gesteld, jegens de andere (namelijk Ryanair als aanbieder van de tickets en uitvoerder van de vluchten), die het haar toekomende deel van de reissom (van GoMundo) heeft ontvangen en deswege een positie bekleedt waarin zij ter zake door de reizigers zou kunnen worden aangesproken in de gevallen waarin die reizigers (stellen dat zij) niet schadeloos zijn gesteld.
4.6.De vraag naar de bevoegdheid van dit forum dient, aldus bezien, te worden beantwoord met toepassing van artikel 7 van de (herschikte) EEX-Verordening.n
Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (herschikking) (‘Brussel Ibis’).
Op grond van deze Verordening, die wordt toegepast in (grensoverschrijdende) burgerlijke en handelszaken, is bevoegd de rechter van de plaats waar de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt moet worden uitgevoerd.4.7.Bij arrest van 17 juni 2017 heeft het Europees Hof van Justitie voornoemd artikel van de EEX-Vo nader uitgelegd.n
HvJ EU 17 juni 2017, ECLI:EU:C:2017:472 (Kareda), nrs. 30-31.
In randnummers 30 en 31 van dat arrest heeft het Hof overwogen dat “alle verbintenissen die hun grondslag vinden in de overeenkomst waarvan niet-nakoming wordt aangevoerd ter staving van de vordering van verzoeker, [moeten] worden geacht onder het begrip verbintenissen uit overeenkomst te vallen” en dat dit eveneens geldt “voor verbintenissen die zijn ontstaan tussen twee hoofdelijke medeschuldenaren, […] en, meer bepaald, voor de mogelijkheid voor een medeschuldenaar die het gedeelte van de gemeenschappelijke schuld van de ander geheel of gedeeltelijk heeft betaald, om het aldus door hem betaalde bedrag terug te krijgen door het instellen van een regresvordering”.4.8.Het bovenstaande leidt de voorzieningenrechter ertoe om, waar de vordering van GoMundo haar bestaansreden in de reisovereenkomst vindt – de schadetoebrengende annulering heeft bewerkstelligd dat GoMundo genoopt werd deze overeenkomst te beëindigen – voor de toepassing van het regres de rechtsbetrekking tussen GoMundo en Ryanair daarvan af te splitsen.
4.9.Het verweer van Ryanair dat zij in haar Gebruiksvoorwaarden een rechts- en forumkeuzebeding heeft gemaakt voor Iers recht en de Ierse rechter, treft geen doel. Nu Ryanair immers zelf uitdrukkelijk het standpunt inneemt dat tussen haar en GoMundo geen vervoersovereenkomst tot stand is gekomen, kan zij GoMundo niet binden aan de op diezelfde overeenkomst van toepassing verklaarde algemene voorwaarden.
4.10.De volgende vraag is die naar het toepasselijk recht. Die vraag moet aan de hand van de ‘Rome I-Verordening’ worden beantwoord.n
Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (‘Rome I’).
Het lijdt geen twijfel dat de overeenkomst het nauwst is verbonden met Nederland. De rechtsverhouding op basis waarvan GoMundo nu ageert zou immers niet zijn ontstaan indien Ryanair zich niet op de Nederlandse Markt zou hebben gericht om in Nederland woonachtige passagiers met feitelijke toelating van een Nederlandse agent tot haar distributiesysteem vluchten te verkopen waarmee ze vanaf een Nederlandse luchthaven naar hun vakantiebestemmingen kunnen vliegen om daarna weer naar Nederland terug vervoerd te worden. Dat brengt mee dat Nederlands recht van toepassing is.4.11.Op grond van artikel 254 Rv is de voorzieningenrechter in alle spoedeisende zaken, waarin gelet op de belangen van partijen een onmiddellijke voorziening bij voorraad wordt vereist, bevoegd deze te geven. Volgens GoMundo fingeert Ryanair al sinds 17 februari 2022 argumenten om aan betaling te ontkomen. Ryanair stelt daartegenover dat GoMundo haar spoedeisend belang ondeugdelijk heeft onderbouwd en niet heeft voldaan aan de op haar rustende verzwaarde motiveringsplicht. Wat daar ook van zij, niet in geschil is dat de vluchten door Ryanair (grotendeels) zijn geannuleerd en dat Ryanair in zoverre de prestatie niet heeft geleverd en, aldus beschouwd, op behoud van de daarvoor betaalde bedragen geen aanspraak kan maken. Wat partijen verdeeld houdt is slechts tot welk bedrag Ryanair GoMundo dient te restitueren. Feit is daarmee dat Ryanair al sinds 17 februari 2022 ‘op de centen van GoMundo zit’. Daarmee is naar het oordeel van de voorzieningenrechter het spoedeisend belang gegeven.
4.12.Naar Nederlands recht zijn twee schuldenaren op wie de plicht rust tot vergoeding van dezelfde schade hoofdelijk verbonden. De draagplicht wordt verdeeld aan de hand van de vraag wie de schade in de onderlinge verhouding aangaat. De voorzieningenrechter acht in de standpunten van Ryanair besloten dat zij zich niet verzet tegen de in het betoog van GoMundo besloten liggende opvatting dat de schade Ryanair in de onderlinge verhouding aangaat.
4.13.Daarmee komt het in de onderhavige procedure in feite slechts aan op de vraag of de voorwaarden die Ryanair aan de voldoening van haar bijdrageplicht stelt redelijk zijn te achten. De voorzieningenrechter is van oordeel dat dit – op dit moment – slechts ten dele het geval is. Ryanair heeft in haar opstelling naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter te weinig oog voor de volgende factoren:
- de vergoedingsplicht (die immers ziet op genoegdoening van de reizigers die door de annulering van de vluchten niet hebben gekregen waarvoor zij hebben betaald) rust niet slechts op Ryanair, maar óók op GoMundo;
- er hebben zich – naar GoMundo onweersproken heeft aangevoerd – relatief gezien slechts een bescheiden aantal passagiers bij Ryanair gemeld voor afdoening; de rest is door GoMundo schadeloos gesteld;
- het lijkt in de rede te liggen om aan te nemen dat de reizigers met betrekking tot deze claims op korte termijn genoegdoening willen; zij zullen niet eerst een jaar stilzitten en daarna nog een actie ondernemen;
- de verjaringstermijn van de door gedupeerde reizigers in te stellen claims is naar Nederlands recht twee jaar (en ook Ryanair heeft in haar eigen voorwaarden een vervaltermijn van 2 jaar opgenomen), welke termijn voor een goed deel van de claims inmiddels is verstreken;
- het staat GoMundo onder de AVGn
Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (algemene verordening gegevensbescherming).
niet vrij om zonder toestemming van de betrokken reizigers aanvullende persoonsgegevens aan Ryanair te verstrekken. Indien de betrokken reizigers door GoMundo schadeloos zijn gesteld, zullen zij niet gemotiveerd zijn om die gegevens desgevraagd te verstrekken, zodat dit geen begaanbare weg is.4.14.De voorzieningenrechter is op grond van al deze factoren van oordeel dat de vordering op dit moment toewijsbaar is tot een bedrag dat correspondeert met de claims die op 1 mei 2023 ouder waren dan 2 jaar. Het restant is toewijsbaar per 1 januari 2024. Bij de berekening van dat restant dient het door GoMundo aangetoonde totaal van de betaalde en geannuleerde vluchten in aanmerking te worden genomen, verminderd met het reeds vóór die datum betaalde bedrag en het totaal van de tot dat moment rechtstreeks aan de reizigers uitgekeerde vergoedingen.
4.15.Voor de becijfering van het in 4.14 bedoelde bedrag, zal de voorzieningenrechter aansluiting zoeken bij het bedrag dat door Ryanair bij e-mail van 8 juli 2022 (zie hierboven in 2.10) als maximale hoofdsom is genoemd (€ 272.495,67), welk bedrag Ryanair toen bereid was onder voorwaarden te betalen aan GoMundo. Dat bedrag dient verminderd te worden met het ter zitting in de pleitnota van mr. Kernkamp genoemde bedrag van € 49.661,10 dat correspondeert met de door Ryanair zelf rechtstreeks aan de reizigers uitgekeerde vergoeding of vouchers, dan wel betrekking heeft op passagiers die volgens Ryanair geen recht hebben op ticketrestitutie. Uitgangspunt is aldus dat Ryanair aan GoMundo dient te betalen een bedrag van maximaal (€ 272.495,67 -/- € 49.661,10 =) € 222.834,57, met dien verstande dat GoMundo daarbij moet voldoen aan de twee door Ryanair aan afwikkeling gestelde – en door de voorzieningenrechter niet onredelijk geachte – voorwaarden, te weten dat GoMundo voor iedere passagier/PNR die valt in de sub 2.5 genoemde categorie
een bewijs van restitutie door GoMundo aan deze passagier verstrekt aan Ryanair;
de leden van de directie van) GoMundo een borgtocht aan Ryanair verstrekt ter hoogte van het door Ryanair aan GoMundo te betalen bedrag dat wordt gerelateerd aan de sub 2.5 genoemde categorieën (2) en (3).
4.16.Hoewel GoMundo de betrokken reizigers al reeds geruime tijd geleden schadeloos heeft gesteld, terwijl Ryanair het van GoMundo ontvangen bedrag aan ticketprijzen sinds aankoop ervan onder zich heeft gehouden, is de gevorderde rente daarover toewijsbaar. Nu de vordering ziet op voldoening aan een verbintenis uit de wet, zal de gewone wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW worden toegewezen, in plaats van de gevorderde wettelijke handelsrente.
4.17.De gevorderde rente over de buitengerechtelijke kosten is eveneens toewijsbaar. Nu GoMundo echter niet heeft gesteld op welke datum de buitengerechtelijke kosten daadwerkelijk zijn betaald, zal de rechtbank de rente toewijzen met ingang van de dag der dagvaarding.
4.18.Ryanair zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Anders dan GoMundo heeft gevorderd, ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding voor toewijzing van (naar de voorzieningenrechter begrijpt: de integrale) ‘juridische kosten’ ad € 18.696,43. De kosten aan de zijde van GoMundo zullen conform het reguliere forfaitaire tarief worden begroot op:
- betekening oproeping € 109,44
- griffierecht 5.737,00
- salaris advocaat 1.079,00
Totaal € 6.925,44
4.19.GoMundo vordert daarnaast veroordeling van Ryanair in de nakosten. Volgens vaste rechtspraak (zie HR 10 juni 2022, ECLI:NL:HR:2022:853) levert een kostenveroordeling ook voor de nakosten een executoriale titel op. Een veroordeling tot betaling van de proceskosten omvat dus een veroordeling tot betaling van de nakosten. De nakosten zullen daarom niet afzonderlijk in de proceskostenveroordeling worden vermeld.
De voorzieningenrechter
5.1.veroordeelt Ryanair om aan GoMundo met inachtneming van het bepaalde in 4.14 te betalen een bedrag van maximaal € 222.834,57, zodra en voor zover GoMundo ter zake zal hebben voldaan aan de in 4.15 omschreven voorwaarden, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over het aldus verschuldigde bedrag met ingang van 17 februari 2022 tot de dag van volledige betaling,
5.2.veroordeelt Ryanair om aan GoMundo te betalen de buitengerechtelijke incassokosten over het op grond van 5.1 verschuldigde bedrag met ingang van 31 maart 2023 tot de dag van volledige betaling,
5.3.veroordeelt Ryanair in de proceskosten, aan de zijde van GoMundo tot op heden begroot op € 6.925,44, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over dit bedrag met ingang van 14 dagen na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
5.4.verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.5.wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.H. Schotman en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. S.M.P. Langeveld op 23 mei 2023.n
Conc.: 936
Tegen dit vonnis kan hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof te Amsterdam binnen vier weken na de dag van de uitspraak. Het beroep moet worden ingesteld door tussenkomst van een advocaat.
Als het vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, heeft het vonnis al wel geldende werking zolang op het (eventuele) beroep niet is beslist.
