1.1.Met het bestreden besluit van 24 februari 2021 op het bezwaar van eiseres heeft verweerder de boete gehandhaafd.

1.2.Verweerder heeft op het beroep gereageerd met een verweerschrift.

1.3.De rechtbank heeft het beroep op 22 december 2022 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: de gemachtigde van eiseres, bijgestaan door [naam] (bestuurder bij eiseres), [naam], (KAM-medewerker bij eiseres), de gemachtigde van verweerder en [naam], toezichthouder bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

6.1.Volgens vaste jurisprudentie van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb)n

onder meer herhaald in ECLI:NL:CBB:2022:168

, mag een bestuursorgaan in beginsel uitgaan van de bevindingen in een rapport van bevindingen, indien de controle is verricht en het rapport is opgemaakt door een hiertoe bevoegde toezichthouder en het rapport zelf geen grond biedt om aan de juistheid van de bevindingen te twijfelen. Een toezichthouder wordt geacht te beschikken over de benodigde expertise om het wettelijk geregelde toezicht te houden. Aan de bevindingen van een toezichthouder van de NVWA kan daarom niet lichtvaardig voorbij worden gegaan. Indien de bevindingen worden betwist, zal moeten worden onderzocht of er, gelet op de aard en inhoud van die betwisting, grond bestaat voor zodanige twijfel aan die bevindingen dat deze niet of niet volledig aan de vaststelling van de overtreding ten grondslag kunnen worden gelegd. De rechtbank vindt vastlegging in een ambtsedig proces-verbaal niet nodig. Als een rapport van bevindingen niet op ambtseed of ambtsbelofte is opgemaakt komt aan de daarin vermelde feiten en omstandigheden weliswaar minder bewijskracht toe dan wanneer deze zouden zijn opgenomen in een op ambtseed of ambtsbelofte opgemaakt proces-verbaal, maar dat betekent niet dat verweerder zijn besluit niet (uitsluitend) op dat rapport mag baseren. De rechtbank verwijst daarbij naar de uitspraak ECLI:NL:CBB:2021:1030 waarin het CBb bij zijn oordeel betrekt dat het rapport is opgesteld door een opgeleide toezichthouder, van wie niet is gebleken dat deze een belang heeft bij het onjuist vermelden van hetgeen hij heeft waargenomen. Daarvan is de rechtbank in dit geval ook niet gebleken.

6.2.De rechtbank ziet in beginsel geen aanleiding te twijfelen aan de juistheid van het rapport van bevindingen. In het rapport schrijft de toezichthouder wat hij heeft waargenomen, dat hij de chef slachterij op de hoogte heeft gesteld van zijn bevindingen en hem heeft medegedeeld dat een rapport van bevindingen zou worden opgemaakt en dat het bedrijf heeft teruggekeken waar de fout was gemaakt en het baantempo heeft verlaagd. Een letterlijke weergave van wat de toezichthouder tegenover de chef slachterij heeft gezegd vindt de rechtbank niet nodig. Daarnaast blijkt uit het rapport niet dat de betreffende verantwoordelijke of een andere medewerker van eiseres een verklaring heeft afgelegd tegenover de toezichthouder. Eiseres heeft in dit verband ook enkel gesteld dat er discussie is geweest. Zij heeft niet concreet gemaakt wat er dan door een medewerker van eiseres zou zijn verklaard en wat dus volgens haar in het rapport ontbreekt. Niet is gebleken dat een verhoor heeft plaatsgevonden. De gestelde verklaringen zijn ook niet de basis van de overtreding. Verweerder heeft het voornemen tot boeteoplegging aan eiseres bekendgemaakt, onder toezending van het rapport van bevindingen en eiseres is in de gelegenheid gesteld om daarop te reageren door middel van een zienswijze waarin zij gestelde ontlastende omstandigheden en een ander beeld dan geschetst in het rapport, naar voren had kunnen brengen. De rechtbank is dan ook niet gebleken dat eiseres in haar verdediging is geschaad.

7.1.Uit het voorschrift van punt 7 volgt dat het uitslachten zodanig moet plaatsvinden dat verontreiniging van het vlees wordt voorkomen en uit het voorschrift van punt 10 volgt dat zichtbare verontreiniging onmiddellijk moet worden verwijderd. Het gaat hierbij niet slechts om een inspanningsverplichting, het te behalen resultaat is duidelijk: een karkas mag niet verontreinigd zijn. Voorts heeft het CBb in onder meer de uitspraak ECLI:NL:CBB:2021:1029 geoordeeld dat punt 7 en punt 10 zien op de uitslachtfase en dat dit betekent dat vóór de postmortemkeuring, die het einde van deze fase van het slachten markeert, aan het bepaalde in punt 7 en punt 10 moet zijn voldaan. Ook volgt uit die uitspraak dat geen sprake meer mag zijn van verontreiniging op het moment dat de dierenarts heeft beslist over de geschiktheid van het vlees voor menselijke consumptie en het gezondheidsmerk is aangebracht ten bewijze van die geschiktheid. In dit geval heeft de toezichthouder een controle uitgevoerd na afloop van het slachtproces, ter hoogte van de CCP1-plek van eiseres, na de PM-keuring en vlak voor de stempaar. Op het moment van de controle door de toezichthouder moest dus al aan punt 7 en 10 zijn voldaan en mocht er geen sprake meer zijn van een verontreiniging. Desondanks heeft de toezichthouder op die plek een met mest bezoedeld kalverkarkas aangetroffen. De rechtbank acht voldoende aannemelijk dat deze verontreiniging, gelet op het soort bezoedeling en het moment van constatering, bij het uitslachten is ontstaan. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder terecht overtreding van punt 7 en 10 vastgesteld.

7.2.In de door eiseres aangehaalde uitspraak van 19 oktober 2017n

ECLI:NL:CBB:2017:426

heeft het CBb geoordeeld dat de slachterij mocht afgaan op het beleid van verweerder neergelegd in het Handhavingsprotocoln

Handhavingsprotocol hygiënisch werken en (fecale) bezoedeling bij slachthuizen Landbouwhuisdieren met permanent toezicht

waaruit volgt dat een controle door de toezichthouder ook nog op een later moment kan plaatsvinden dan het moment waarop volgens Verordening 853/2004 geen verontreiniging meer mag worden aangetroffen. In het Handhavingsprotocol staat namelijk dat de eindcontrole op bezoedeling moet plaatsvinden op een plek in het slachthuis waar de exploitant alle op HACCP gebaseerde controles of opknaphandelingen in het kader van de PM-keuring uitgevoerd heeft, maar voordat een processtap plaatsvindt waardoor eventuele bezoedeling onzichtbaar wordt (bijvoorbeeld douchen). Het ging in genoemde uitspraak ook om eiseres en volgens het CBb mocht zij erop vertrouwen dat eventuele door de NVWA geconstateerde verontreinigingen niet tot vaststelling van een overtreding zouden leiden, omdat er na de controleplek van de toezichthouder nog opknaphandelingen konden worden uitgevoerd die onderdeel uitmaakten van de HACCP-procedures. In dat geval had de controle plaatsgevonden bij de CBS-classificatie en konden er daarna, onder andere bij de CCP1-plek, nog controles en opknaphandelingen worden uitgevoerd. De rechtbank stelt vast dat in deze zaak (bij de controle op 22 juli 2020) de toezichthouder bij de CCP1-plek stond, dus op een later moment dan in genoemde uitspraak van het CBb. Eiseres stelt dat er bij haar ook na dit latere controlemoment nog controle- en opknapplekken zijn.

7.3.Volgens eiseres zijn er na de controleplek van de toezichthouder bij de CCP1 nog twee mogelijkheden om een karkas op bezoedeling te controleren, namelijk de mogelijkheid dat een medewerker na de CCP1-plek nog bezoedeling ziet bij een karkas en dat karkas uitrailt om te worden opgeknapt en de stempelaar die een karkas ook controleert op bezoedeling en deze zo nodig wegsnijdt. Ter onderbouwing van deze stelling heeft eiseres na de zitting zes stukken overgelegd over haar proces. Verweerder heeft hierop gereageerd en van een aantal stukken gemotiveerd gesteld dat die versies niet geldig waren ten tijde van de constatering. Voor een onderbouwing van haar stelling dat er ten tijde van de controle op 22 juli 2020 nog bepaalde opknapplekken waren, is het wel van belang dat eiseres stukken overlegt die zien op de situatie in haar bedrijf ten tijde van de controle. Voor zover er stukken zijn overgelegd die dateren van na dat moment kunnen die dus in beginsel de stellingen van eiseres niet onderbouwen. Desalniettemin zal de rechtbank wel een oordeel geven over alle door eiseres overgelegde stukken, ervan uitgaande dat die stukken de situatie weergeven zoals die was ten tijde van de controle.

7.4.Uit de door eiseres overgelegde stukkenn

In het bijzonder bijlage 1 tot en met 4 (baanwerktekening, 2 processchema’s en de afdelingschecklist)

volgt dat er bij de stempelpositie een mogelijkheid is om karkassen handmatig uit te railen. Dat die mogelijkheid er is heeft de toezichthouder op de zitting ook erkend. Uit de stukken kan de rechtbank echter niet afleiden dat bij de stempelaar ook sprake is van een vaste controleplek waar alle karkassen op bezoedeling worden gecontroleerd. Er wordt wel in de stukken benoemd dat alleen karkassen die geschikt zijn voor menselijke consumptie worden gestempeld en dat als karkassen niet aan de eisen voldoen ze kunnen worden uitgeraild, maar dat (iemand bij) de stempelaar als (vaste) taak heeft alle karkassen op bezoedeling te controleren blijkt niet uit de stukken. Uit de stukken blijkt enkel van een mogelijkheid om een karkas op te (laten) knappen, mocht de stempelaar bij een te stempelen karkas nog bezoedeling opmerken. Dat het gaat om een uitzondering en geen vaste procedure wordt ook wel bevestigd door het feit dat als de stempelaar nog een bezoedeld karkas opmerkt de slachtlijn moet worden stopgezet en de karkassen handmatig naar de opknaplijn moeten worden geduwd.

7.5.Verder kan uit de overgelegde stukkenn

In het bijzonder bijlage 4 tot en met 6 (afdelingschecklist, instructie CCP1 en beheersing CCP1)

worden afgeleid dat er bij eiseres gedurende het gehele slachtproces aandacht is voor bezoedelingen, dat er op een aantal plekken actief wordt gecontroleerd op fecale bezoedeling en dat er verschillende mogelijkheden zijn om bezoedelingen op te knappen. Maar uit de stukken kan de rechtbank niet afleiden dat er tussen de controleplek van de toezichthouder bij de CCP1 en de stempelaar nog een vaste controleplek is waar door eiseres alle karkassen op bezoedeling worden gecontroleerd. Wel is er op die plek nog een mogelijkheid om karkassen uit te railen maar dat is in principe bedoeld voor karkassen waarvan al eerder door eiseres is vastgesteld dat die bezoedeld zijn. Ook wordt die uitrailmogelijkheid gebruikt voor bezoedelde karkassen die de toezichthouder bij de controle heeft geconstateerd (zoals ook hier is gebeurd). Eiseres heeft er ter zitting op gewezen dat iemand die rondloopt aan de slachtlijn een bezoedeld karkas kan opmerken en kan laten uitrailen op die plek, maar dat is geen op HACCP-procedures gebaseerde controleplek in de zin van het Handhavingsprotocol. Daarbij merkt de rechtbank op dat in de stukken van eiseres de CCP1-plek ook duidelijk wordt benoemd als de eindcontroleplek voor fecale bezoedelingn

Bijv. bijlage 4, onder nummer 039, bijlage 2, pagina 1 en 4, en bijlage 5, onder 5.1 “finale reguliere eindcontrole”

.

7.6.Naar het oordeel van de rechtbank heeft de toezichthouder in overeenstemming met het Handhavingsprotocol gehandeld door bij de CCP1-plek te controleren op fecale bezoedeling. Zoals hiervoor is overwogen heeft eiseres niet aannemelijk gemaakt dat er na die (door haar zelf benoemde) eindcontroleplek nog een plek was waar een (vaste) op de HACCP-systematiek gebaseerde controle op bezoedeling plaatsvindt. Het enkel bestaan van de mogelijkheid dat na die plek een medewerker (bij andere werkzaamheden of rondlopen) een bezoedeld karkas ziet en dit laat uitrailen om te worden opgeknapt maakt niet dat de toezichthouder te vroeg in het proces heeft gecontroleerd.