Of er een korte of langere periode aan voorbereiding aan voorafgaat, ‘ineens’ is iemand geïnstalleerd en raadslid: ‘Komt tijd, komt raad’. Het is daarom nuttig, ja noodzakelijk, om te investeren in goede fractieleden en opvolgers.
Er komt veel op raadsleden af. Vergaderingen, stukken lezen, inwoners die een gesprek willen én organisaties die iets onder de aandacht willen brengen. En dit niet zelden naast gezin, werk en wellicht andere verantwoordelijkheden. Hoe houd je dan het hoofd boven water? Onderscheid je tussen de bomen toch nog de structuur van het bos? Hoe maak je ‘onderscheid’? Waar ga je wel op in en wat laat je rusten?
Dit handboek gaat je daarbij helpen. En daarbij bouwen we voort op het Zakboek voor raadsleden (2017) van Peter van den Berg. Hij vatte het idee op om raadsleden te helpen met een praktische gids voor het raadslidmaatschap; het zakboek. Met de verkiezingen van 2022 aan de horizon ging Peter samen met Trudy Veenstra en Dorien van der Kamp aan de slag met een verbeterde en geactualiseerde versie en groeide het zakboek uit tot een heus Handboek raadsleden (2021) dat gretig aftrek vond bij raadsleden door het hele land. Door zijn gezondheid moest Peter helaas het besluit nemen deze editie van het handboek niet meer onder zijn hoede te nemen. Hij vroeg Hansko Broeksteeg het redactieteam te completeren. Als redactieteam zijn we Peter veel dank verschuldigd voor het vele werk dat hij in de vorige edities heeft gestoken. Zonder hem was ook deze derde editie er niet geweest. We zijn trots en dankbaar voor het vertrouwen dat hij ons gaf om deze derde editie te maken.
Doel en doelgroep
Om een goed raadslid te zijn en te worden is deze gereedschapskist ontwikkeld. Als je bent begonnen als fractieadviseur of gemeenteraadslid dan heb je gereedschap nodig om het fractiewerk op te pakken. Want raadswerk is een ambacht of een vak. Een vakman zorgt dat hij of zij goed gereedschap heeft, maar heeft niet alles direct of tegelijk nodig! Zo is ook dit boek opgezet. De gereedschapskist is dus voor zowel ervaren raadsleden als voor ‘starters’. Doel is om zowel starters als ervaren volksvertegenwoordigers te voorzien van gereedschap om hun ambt of ambacht uit te voeren. Vandaar ook de ondertitel van dit boek: Gereedschapskist voor het betere raadswerk.
Indeling gereedschapskist
Dit boek bevat drie delen. Deel A gaat over de gemeenteraad en de politiek-bestuurlijke context van de gemeente waarbinnen de gemeenteraad haar verantwoordelijkheden uitvoert. In dit deel komen onder andere de verantwoordelijkheden, instrumenten van de gemeenteraad aan de orde. Daarbij hebben ook onderwerpen als beleid, gemeentefinanciën, samenwerkingsverbanden en het omgaan met bedreigingen in dit deel een plek gekregen. Tot slot wordt in het eerste deel ook uitgebreid aandacht besteed aan de diverse bestuursorganen en personen die binnen de gemeente functioneren. Denk aan de burgemeester, de griffier en de wethouder. Daarna wordt stilgestaan bij de gemeentesecretaris en de Rekenkamer.
Deel B behandelt het functioneren van de fractie, met onder andere informatie over het fractiewerkplan, het jaarverslag van de fractie, evalueren, efficiënt vergaderen binnen de fractie, integriteit en ondermijning.
Deel C gaat over het raadslid. Er wordt aandacht besteed aan het debat in de lokale politiek, onderhandelen, timemanagement, feedback, kernkwaliteiten en het politieke spel zelf.
Praktische voorbeelden en tips, korte columns (Intermezzo’s) van raadsleden, griffiers en bestuurders en enkele gespecialiseerden maken de gereedschapskist compleet.
