Een mooie beleidsnota, iedereen is enthousiast en de organisatie gaat aan de slag. En dan pakt het in de praktijk toch niet altijd uit zoals de beleidsmaker, de politiek verantwoordelijke of de organisatie het bedoeld heeft. Hoe kan dat en wat kan je er als (juridische) beleidsmaker aan doen? De praktische handvatten in dit boek zijn bedoeld om beleidsdoelen te vertalen naar een goed werkende uitvoering.

Vooraf

Dit boek is beleidsneutraal. Dit betekent dat niet is aangegeven wat het beleidsdoel of beleidsresultaat moet zijn en of een gekozen beleidsdoel zinvol is. Dat is aan jou of aan de politiek. Wij proberen met dit boek je zo goed mogelijk te helpen effectief beleid op te stellen waarmee de gekozen beleidsdoelen in de praktijk gehaald kunnen worden.

Dit boek is bedoeld voor beleidsmedewerkers of juristen die werkzaam zijn voor een lokale, regionale of landelijke overheid of lobbyen bij de overheid ten behoeve van een bepaald beleid. In dit boek staat dus het beleid centraal dat je gaat opstellen of wilt beïnvloeden en dat door de overheid wordt uitgevoerd.

Hoogerwerf verstaat onder beleid het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en bepaalde tijdskeuzes (Hoogerwerf, Herweijer & Montfort, 2021, p. 15).

Wij hebben ruime ervaring met het opstellen van beleid, de uitvoering en de juridische procedures die het sluitstuk van het beleid vormen. En vanzelfsprekend gaat dat ook niet altijd (in een keer) goed. De meest waardevolle leerschool is de praktijk en daarom geven wij je ook onze ervaringen mee aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk.

Beleid en vertaling naar concrete aanpak

Er is veel geschreven over hoe (taalkundig) een goede beleidsnota geschreven wordt

Bijvoorbeeld: Roovers, 2021.

In dit boek hebben wij tien praktijkvoorbeelden van beleid en de uitvoering ervan opgenomen. Deze voorbeelden komen van gemeenten, provincies en de rijksoverheid. Steeds beschrijven wij wat er in de casus speelde, wat er goed ging en wat er beter kon. Wij analyseren met de kennis die ten tijde van het opstellen van het beleid beschikbaar was. Die ervaringen staan in dit boek opgesomd en kun je gebruiken als je zelf beleid gaat maken. De casussen zijn inhoudelijk verschillend, maar de lessen die eruit volgen zijn veel breder bruikbaar. De handvatten die wij meegeven, zijn algemeen toepasbaar in die gevallen waar het bestuursorgaan (enige) beleidsruimte heeft. Deze handvatten zijn dus bruikbaar, onafhankelijk van de organisatie waarvoor je werkt, of het beleidsterrein.

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 staan wij stil bij de algemene richtlijnen voor het maken van beleid van het kabinet en de Europese Commissie en het houden van evaluaties. In hoofdstuk 3 gaan wij in op de uitvoering en handhaving voor zover relevant voor het maken van beleid. Daarmee heb je een overzicht van het theoretisch kader voor het maken van beleid. Waar relevant hebben wij eigen tips uit de praktijk en andere bronnen toegevoegd. Hoofdstuk 4 bestaat uit een analyse van de tien verschillende praktijkvoorbeelden en vormt daarmee de kern van het boek. Wij geven bij elke casus praktische handvatten die handig zijn bij het opstellen van beleid. Hoofdstuk 5 bevat een special over het uitgeven van schaarse rechten (schaarse vergunningen, subsidies e.d., waarvoor meer vraag is dan aanbod). Schaarse rechten behandelen wij, omdat er veel theoretische boeken en artikelen

Bijvoorbeeld Van Ommeren, Den Ouden, Wolswinkel 2011 en Drahmann 2015 en J. Wolswinkel, De rollen van de wetgever bij de verdeling van schaarse vergunningen, RegelMaat 2017, 32(1), p. 6-30.

Tot slot

Wij stellen het zeer op prijs als je meer praktijkvoorbeelden met ons zou willen delen als die nuttige handvatten zouden kunnen opleveren voor een vervolgeditie van dit boek. Via LinkedIn kun je ons benaderen. Andere feedback wordt uiteraard ook op prijs gesteld. Wij hopen van je te horen.