De roep voor een reset naar een nieuwe economie is momenteel luid te horen. En die nieuwe economie is in elk geval circulair. Wat doen regionale overheden eigenlijk om de transitie naar een circulaire economie te versnellen? Behoorlijk veel blijkt uit het onderzoek dat Royal HaskoningDHV uitvoerde in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Om de opgedane kennis en lessen uit dit onderzoek te kunnen delen, heeft Royal HaskoningDHV een inspiratieboek samengesteld met de 22 meest illustratieve voorbeelden die regionale overheden direct kunnen gebruiken om aan de slag te gaan.
Het delen van inzicht en kennis is essentieel om de transitie naar een circulaire economie effectief te kunnen doorlopen. Daarom hebben we samen met PBL en diverse regionale overheden een inspiratieboek gemaakt waarin de 22 meest illustratieve voorbeelden zijn uitgewerkt. Per voorbeeld wordt onder andere ingegaan op het beoogde effect, ervaren belemmeringen en tips & tricks. Hierdoor krijgen overheden een duidelijk inzicht in bruikbare initiatieven die passend kunnen zijn voor de eigen situatie. Het inspiratieboek is gratis te downloaden.
Het inspiratieboek is tot stand gekomen in het kader van het Werkprogramma Monitoring en Sturing Circulaire Economie 2019-2023. Het doel van het werkprogramma is om de door het kabinet uitgezette koers naar 2050 te kunnen monitoren en te evalueren en de overheid te voorzien van de kennis die nodig is voor de vormgeving of bijsturing van beleid.
Uit het onderzoek onder in totaal 75 provincies, gemeenten, waterschappen, regio-organen en omgevingsdiensten blijkt dat deze een groot pallet aan mogelijkheden hebben én die ook actief inzetten om de circulaire economie te versnellen of stimuleren. Samen met PBL heeft Royal HaskoningDHV een ordening gemaakt van al die mogelijkheden naar acht beleidsinstrumenten, zoals onderzoek, circulair inkopen, bedrijfsondersteuning en kennisdeling. Binnen deze beleidsinstrumenten hebben overheden verschillende opties, in totaal circa 60 type activiteiten. Als onderdeel van het beleidsinstrument bedrijfsondersteuning kan een overheid bijvoorbeeld een subsidie of lening geven, een proces faciliteren, vouchers afgeven voor onderzoek of een (revolverend) fonds opzetten.
Figuur 1: Activiteiten circulaire economie ingezet door regionale overheden per beleidsinstrument, 2020
In het onderzoek zijn bijna 2.000 activiteiten in kaart gebracht en geanalyseerd. Het onderzoek laat zien dat veel activiteiten van regionale overheden passen bij de beginfase van de transitie naar een circulaire economie: ze zijn gericht op onderzoek, een pilot project of het delen en opbouwen van kennis en ervaring. Ook blijkt dat regionale overheden vaak de samenwerking zoeken met andere partijen: bij 70% van de activiteiten zijn bedrijven betrokken. De focus blijkt behoorlijk te verschillen per regionale overheid. Zo richten provincies zich op bedrijfsondersteuning en -financiering, stimuleren gemeenten vaak kennisnetwerken en doen waterschappen veel onderzoek (zoals haalbaarheidsstudies) en zijn vaak leverancier van grondstoffen.
Het Rijk heeft PBL aangesteld om op te treden als rekenmeester van de transitie naar de circulaire economie via het werkprogramma ‘monitoring en sturing CE’. Royal HaskoningDHV ondersteunt het PBL daarbij, door onder andere de circulaire bedrijvigheid in Nederland in kaart te brengen en de activiteiten te inventariseren die regionale overheden hierbij uitvoeren.
Wilt u eens sparren over de initiatieven en conclusies uit het onderzoek, of bespreken wat u kunt nog meer kunt doen om de transitie naar een circulaire economie te versnellen? Neem dan gerust contact op met Paul Mul.
