"Bij het (ver)bouwen van een huis, kantoorgebouw of winkel komt vaak een vergunningaanvraag kijken. In sommige gevallen is dit een tijdrovend proces. Jouw belang? Zo snel mogelijk van start gaan met het bouwplan! De wetgever heeft voor een aantal gevallen voorgeschreven dat een omgevingsvergunning kan worden verleend met een verkorte procedure. Dit worden kruimelgevallen genoemd."
Bij het (ver)bouwen van een huis, kantoorgebouw of winkel komt vaak een vergunningaanvraag kijken. In sommige gevallen is dit een tijdrovend proces. Jouw belang? Zo snel mogelijk van start gaan met het bouwplan! De wetgever heeft voor een aantal gevallen voorgeschreven dat een omgevingsvergunning kan worden verleend met een verkorte procedure. Dit worden kruimelgevallen genoemd.
In een reeks van artikelen neem ik je mee in de mogelijkheden van de kruimelgevallenregeling. In deel I van deze reeks bespreek ik de ontstaansgeschiedenis en de procedure van de kruimelgevallenregeling. In de volgende delen komen voorbeelden uit de praktijk aan bod en kijken we naar de toekomst: wat verandert er onder de Omgevingswet?
Achtergrond
Eerst wat algemene informatie op een rij. Sinds 2008 geldt de
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
(verder: Wabo). Met invoering van de Wabo zijn vergunningen voor verschillende activiteiten samengevoegd in één wet en één vergunning:
de omgevingsvergunning
. De omgevingsvergunning kan gelden voor meerdere
activiteiten
, waaronder het bouwen van een bouwwerk, het handelen in strijd met de regels van het bestemmingplan en het kappen van bomen. Medio 2010 is het
Besluit omgevingsrecht
(Bor) in werking getreden. In artikel 4 van bijlage II bij het Bor is de kruimelgevallenregeling opgenomen. Deze lijst somt bouwplannen op die met een kruimelgeval kunnen worden vergund, indien ze in strijd zijn met het bestemmingsplan. Maar hoe weet ik of mijn bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan?
De praktijk
Stel, je bent van plan om een aanbouw aan je woning te realiseren. Naast de vraag of een omgevingsvergunning nodig is voor het bouwen, is het ook van belang om te controleren of het bouwplan past binnen de regels van het bestemmingsplan. Concreet moet je je afvragen: hebben de gronden waarop ik wil bouwen de juiste bestemming? Dit is een drie-staps-toets:
Past het bouwplan binnen de bestemmingsomschrijving? Bij elke bestemming geldt een bestemmingsomschrijving die voorschrijft welk soort gebruik is toegestaan op deze gronden. Voorbeelden van bestemmingen zijn wonen, bedrijf, detailhandel, groen enzovoorts.
Past het bouwplan binnen de bouwregels? Voor elke bestemming gelden bouwregels, waarin bijvoorbeeld kan worden geregeld hoe hoog een bouwwerk mag zijn of wat de maximaal toegestane oppervlakte is van een bouwwerk.
Past het bouwplan binnen de gebruiksregels? In sommige gevallen gelden voor bestemmingen ook gebruiksregels, waarin bijvoorbeeld wordt geregeld hoe bouwwerken en gronden mogen worden gebruikt bijvoorbeeld door een maximaal gebruiksoppervlakte voor te schrijven of door een bepaald gebruik expliciet te verbieden.
Als het bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan, is niet alleen een omgevingsvergunning voor de activiteit
bouwen
nodig, maar ook een omgevingsvergunning voor de activiteit
handelen in strijd met de regels van het bestemmingsplan
. Dit kan een aanvraag omgevingsvergunning complex maken, omdat hier een ruimtelijke onderbouwing aan ten grondslag moet liggen: de aanvrager moet inzichtelijk maken wat de invloed van het bouwplan is op omgevingsfactoren zoals parkeren, natuurwaarden, geluidsnormen en luchtkwaliteit. Die invloed verschilt per bouwplan: je kunt je voorstellen dat de omgevingsfactor parkeren geen rol speelt bij een woningaanbouw in de achtertuin. Bij het (ver)bouwen van kantoorruimte of het bouwen van een nieuwe woontoren moet daarentegen vaak wél rekening moeten gehouden met het effect van het bouwplan op de parkeerdruk in de omgeving.
De kruimelgevallenregeling: het procedurevoordeel
Op de aanvraag omgevingsvergunning kunnen twee procedures van toepassing zijn: de
uitgebreide voorbereidingsprocedure
of de
reguliere voorbereidingsprocedure
. Ik licht beide procedures kort toe.
De uitgebreide voorbereidingsprocedure is neergelegd in
afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht
(Awb). Dit is een tijdrovendere procedure, waarbij de aanvraag moet worden voorzien van een uitgebreide (ruimtelijke) onderbouwing en bijbehorende onderzoeksrapporten.
In
artikel 4 van bijlage II bij het Bor
is, zoals gezegd, een aantal gevallen opgenomen waarin het mogelijk is om een omgevingsvergunning te verlenen met de reguliere (korte) voorbereidingsprocedure in plaats van de uitgebreide (lange) voorbereidingsprocedure. Wordt het bouwplan genoemd in artikel 4 van de bijlage bij het Bor? Dan kan de omgevingsvergunning met toepassing met de kruimelgevallenregeling worden verleend. Dit betekent dat de reguliere voorbereidingsprocedure van toepassing is en minder strenge eisen aan de onderbouwing van de aanvraag worden gesteld. Dit bespaart tijd én geld.
Dit zijn niet de enige twee voordelen. Zie onderstaande tabel voor de verschillen tussen beide procedures.
Uitgebreide voorbereidingsprocedure
Reguliere voorbereidingsprocedure (kruimelgevallenregeling)
Ruimtelijke onderbouwing
Uitgebreide (ruimtelijke) onderbouwing door aanvrager of door gemeentebestuur (kostbaar)
Toets of plan voldoet aan een goede ruimtelijke ordening (de aanvraag wordt voorzien van een ruimtelijke motivering, het is afhankelijk van het bouwplan hoe uitgebreid deze onderbouwing moet zijn)
Verklaring van geen bedenkingen van gemeenteraad
(een extra stap in de procedure)
Ja
Nee
Beslistermijn
6 maanden
8 weken (plus eenmalige verlenging van 6 weken)
Inwerkingtreding van de omgevingsvergunning
Na afloop van de beroepstermijn
Na bekendmaking
Beleid
Ja, algemeen in beleidsdocumenten. Er is veel beoordelingsvrijheid voor het bestuursorgaan, waardoor de uitkomst erg onzeker is
Ja, concreet in een beleidsregel. Een bestuursorgaan kan in een beleidsregel vastleggen in welke gevallen voor planologische kruimelactiviteiten een omgevingsvergunning kan worden verleend. Het bestuursorgaan beperkt dan zijn beoordelingsruimte, waardoor de uitkomst doorgaans beter te voorspellen is
Een vergunning van rechtswege bij niet tijdig beslissen?
Nee
Ja
Rechtsmiddelen
1. Zienswijze over de ontwerp-omgevingsvergunning bij het college van b&w
2. Beroep bij de rechtbank
3. Hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
Zienswijzen kunnen door
een ieder
worden ingediend
,
beroep kan alleen worden ingesteld door
belanghebbenden
1. Bezwaar bij het college van b&w
2. Beroep bij de rechtbank
3. Hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
Bezwaar kan alleen worden gemaakt door
belanghebbenden
Wordt de kruimelgevallenregeling toegepast op jouw bouwplan?
In artikel 4 van bijlage II bij het Bor wordt een opsomming gegeven van het soort bouwplannen dat onder de kruimelgevallenregeling valt. Dit artikel kent elf verschillende onderdelen. Anders dan de naam kruimelgevallenregeling overigens doet vermoeden, hoeft het niet te gaan om een klein project. Hierover meer in deel II van deze reeks. In dat deel komen daarnaast voorbeelden aan bod van bouwplannen waarvoor een kruimelvergunning kan worden verleend.
Samengevat
Als een bouwplan is aan te merken als kruimelgeval, dan worden er minder eisen gesteld aan de aanvraag omgevingsvergunning en moet er sneller op de aanvraag worden beslist. Het gevolg: er kan sneller worden gestart met de uitvoering. Soms kan een kleine aanpassing van het bouwplan ervoor zorgen dat het wordt aangemerkt als kruimelgeval. Het kan dus verstandig zijn om een jurist te betrekken bij het vergunningstraject.
