We hebben de laatste tijd veel reacties gekregen op het maai- en snoeibeleid van de gemeente Zwolle. Hierbij stond één vraag centraal: waarom worden bermen en bomen die nog vol in bloei staan gemaaid en gesnoeid? Dat is toch niet goed voor de biodiversiteit? Dit is een begrijpelijke vraag, want het lijkt inderdaad alsof de gemeente Zwolle de al bedreigde biodiversiteit niet ten goede komt met deze aanpak. Toch zit er een strategie achter die we graag verder willen toelichten.
Het klinkt tegenstrijdig, maar door het maaien van een aantal bermen die op dat moment in bloei staan bevorderen we de biodiversiteit.
Het zit zo: Het hoofddoel van gemeente Zwolle is om in de zomermaanden juni, juli en augustus zoveel mogelijk bloeiende vegetatie hebben. Dit is namelijk de periode dat insecten verreweg het meeste voedsel nodig hebben. Maar om deze biodiversiteit te helpen en vergroten, hebben we gevarieerdere bermen met zeldzamere en bijzondere bloemen nodig. Door zorgvuldig tijdstippen en locaties te kiezen waarin we wel of niet gaan maaien, zorgen we ervoor dat er gedurende alle seizoenen altijd bloeiende bloemen en planten beschikbaar blijven voor de insecten in de buurt. Door deze verlenging van het seizoen is er voor de insecten meer tijd om eitjes te leggen en daarmee wordt de voortplanting van de insecten voor het volgende seizoen beter gewaarborgd.
Ecologisch bermbeheer
Om de groei van deze bloemen te stimuleren hanteert Zwolle een ecologisch bermbeheer. De zeldzame bloemen die in de bermen bloeien hebben behoefte aan een standvastige planning en uitvoering. Dat houdt in dat ze op vaste momenten in het jaar gemaaid moeten worden, namelijk op het moment dat ze uitgebloeid zijn. Het kan betekenen dat minder zeldzame bloemen op dat moment nog wel bloeien. Het maaien gebeurt volgens ecologische principes verspreid in tijd en ruimte. Hierover kun je meer lezen in de maaitijdstippenkaart. Hierin kun je ook teruglezen dat het maaibeleid zo ingericht is, dat er gedurende het jaar altijd iets bloeit.
Maaien op vaste tijdstippen
Door de bermen te maaien op deze vaste tijdstippen, het maaisel even te laten liggen en vervolgens op te ruimen, bevorderen we de groei van deze bloemen. De bodem wordt daardoor namelijk voedselarmer, waardoor er steeds meer verschillende soorten bloemen in de bermen kunnen groeien die anders door stikstofdominante soorten (zie https://edepot.wur.nl/514328(externe link) voor meer informatie) worden verdrongen. Doordat we het maaisel even laten liggen, daarna bij elkaar harken en vervolgens afvoeren, kunnen de zaden van de uitgebloeide bloemen verspreid worden en krijgen insecten de kans om weg te komen.
Eerste maaibeurt
Na de eerste maaibeurt komen de bloemen en daarmee de insecten snel terug. De bermen die we het vroegst maaien staan er over het algemeen in de zomer het mooiste bij.
Insecten helpen waar het kan
Om de insecten meer te helpen passen we het beheer met kleine stapjes en proefmatig aan. Rondom bomen wordt daarom niet meer gemaaid, zodat er altijd schuilgelegenheid is voor insecten. In sommige bermen maaien we nog maar één keer in het jaar in plaats van twee keer. Op deze plaatsen houden we goed in de gaten of de berm niet gaat verrijken en daardoor soortenarmer wordt, want dat zou ten kosten gaan van de biodiversiteit in de stad.
In Zwolle staan ruim 70.000 straat -en laanbomen. Er zit een diversiteit in deze bomen qua leeftijd en soort. Jonge bomen hebben in de groeifase begeleiding nodig. Daarom worden zulke bomen regelmatig gesnoeid. Bij volwassen bomen is snoeien niet altijd noodzakelijk. Als er in zulke gevallen gesnoeid wordt, gebeurt dit om de bomen veilig te houden of om de doorrijhoogte (voor bijvoorbeeld vrachtwagens) te waarborgen. Als bomen ouder worden is er soms meer snoei nodig, omdat er sprake kan zijn van ‘dood hout’. Dood hout kan bij wind uit de boom waaien en gevaarlijke situaties opleveren. Om dit te voorkomen worden onze bomen regelmatig onderhouden. Voorafgaand aan dit onderhoud vindt een regelmatige inspectie plaats. Daardoor weten we hoe vitaal de bomen zijn.
Om niet overal gelijktijdig te hoeven snoeien hebben we spreiding in de werkzaamheden over het jaar, over stad en soorten bomen aangebracht. Uiteraard werken gemeente Zwolle en ROVA conform de wetgeving rondom flora en fauna.
