In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 10 personen aan de gevolgen van acute koolmonoxidevergiftiging. De koolmonoxide (CO) hierbij wordt uitgestoten door open verbrandingstoestellen. In Nederland had 9 procent van alle huurwoningen in 2012 nog een geiser. Volgens cijfers uit 2009 heeft13 procent van de sociale huurwoningen een open CV-ketel.
Watis het probleem?
In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 10 personen aan de gevolgenvan acute koolmonoxidevergiftiging. De koolmonoxide (CO) hierbij wordtuitgestoten door open verbrandingstoestellen. In Nederland had 9 procent vanalle huurwoningen in 2012 nog een geiser. Volgens cijfers uit 2009 heeft13procent van de sociale huurwoningen een open CV-ketel. Openverbrandingstoestellen halen hun verbrandingslucht uit de ruimte waarin hettoestel staat of hangt. De meeste open verbrandingstoestellen hebben wel eenrookkanaal; een uitzondering hierop is de afvoerloze keukengeiser.
Wat is oorzaak van het probleem?
Open verbrandingstoestellen stoten koolmonoxide uit als zij slecht zijnonderhouden of als er te weinig aanvoer is van verse verbrandingslucht. Er isdan sprake van onvolledige verbranding waardoor koolmonoxide ontstaat. Alsvervolgens de rookgassen met een hoge concentratie koolmonoxide de woning instromen, ontstaat een levensbedreigende situatie. Het bloed neemt koolmonoxide300 keer sneller op dan zuurstof, met als gevolg dat er zuurstofgebrek ontstaatin de belangrijke organen zoals de hersenen.
Hoe herken je het probleem?
Koolmonoxide is geurloos en kun je dus niet ruiken. Je kunt wel aan devlam in een toestel zien of er een probleem is: als de vlam niet blauw is maargeel, is er iets aan de hand. Je kunt als waarschuwing ook gezondheidsklachtenkrijgen. Koolmonoxide in lage concentraties leidt namelijk tot chronischehoofdpijn, duizeligheid of moeheid. Indien een bewoner regelmatig last hiervanheeft, dan kan dit heel goed aan een slecht functionerend verbrandingstoestelliggen.
Wordt het probleem groter?
Doordat woningen steeds beter worden geïsoleerd en natuurlijkeventilatie via kieren verdwijnt, nemen de gezondheidsrisicos toe. Ook hetaanbrengen van mechanische ventilatiesystemen en afzuigkappen vergroot derisicos. Hierdoor ontstaat namelijk onderdruk in de woning waardoor rookgassende woning in worden gezogen. Vooral bij verbouw en renovatie van woningen moetdaarom goed gekeken worden of de aanvoer van verbrandingslucht en de afvoer vanrookgas nog wel in orde is.
Hoe los je het probleem op?
De beste oplossing is de vervanging van het open toestel door eenmodern gesloten toestel. Een gesloten toestel heeft zowel een aanvoerkanaal voorverbrandingslucht als een rookkanaal. Hierdoor kunnen er geen rookgassen in dewoning komen. Indien besloten wordt om een open toestel voorlopig niet tevervangen, dan is het van belang om het toestel regelmatig, bij voorkeurjaarlijks, te laten controleren door een vakman. Daarbij dient ook het aanwezigerookkanaal en de rookgasventilator gecontroleerd te worden. Hang ook in denabijheid van het toestel een koolmonoxide(CO-)melder op. Deze waarschuwt als erteveel koolmonoxide vrij komt. Zorg verder dat voldoende aanvoer vanverbrandingslucht is als een verbrandingstoestel wordt gebruikt. Rooster enklepramen moeten open staan. Als er permanent geopende ventilatieopeningen in dewoning aanwezig zijn, moeten deze nooit worden dichtgezet.
Is de corporatie verantwoordelijk voor het probleem?
Ja, zeker als de corporatie eigenaar is van de toestellen. Maar ook inhuurwoningen waarvan de toestellen niet in eigendom zijn van de corporatie,dragen corporaties toch verantwoordelijkheid voor de veiligheids- engezondheidsrisicos van die open verbrandingstoestellen. Zo kan de aanvoer voorverbrandingslucht en de afvoer van rookgas wel onder de verantwoordelijkheid vande woningverhuurder vallen. En waar geen regels zijn gesteld, geldt altijd nogde zorgplichtbepaling zoals genoemd in de Woningwet. Volgens die bepaling dientde verhuurder ervoor zorg te dragen dat geen gevaar voor de gezondheid ofveiligheid ontstaat, dan wel dat een gevaarlijke situatie niet voortduurt. Inhet geval van een ernstig incident kan sprake zijn van schending van dezorgplicht. Zeker wanneer de woningverhuurder op de hoogte is van degezondheidsrisicos, wordt een ongeluk naar verwachting eerder toegeschreven aanhet verzuimen van de zorgplicht en is de kans op aansprakelijkheidsstellinggroter.
Handreiking
De rijksoverheid heeft in samenwerking met Aedes een handreikingopgesteld voor verhuurders over het vervangen van open verbrandingstoestellen,hieronder te downloaden. Daarin staat informatie over het proces, de beschikbaretechnische mogelijkheden en de financiële aspecten. In juni 2014 komt deoverheid met een geactualiseerde versie van de handreiking, die Aedes op haarwebsite beschikbaar zal maken.
Convenant
In het
ConvenantEnergiebesparing Huursector
van juni 2012 heeft Aedes afgesproken specifiekaandacht te besteden aan het vervangen van open verbrandingstoestellen.
Downloads:
Handreiking vervanging open verbrandingstoestellen (Rijksoverheid, november 2009)
Beantwoording kamervragen over de gevaren van open verbrandingstoestellen (ministerie van BZK, februari 2014)
Rapport voortgang uitfasering open verbrandingstoestellen (ministerie BZK, augustus 2013)
Kamerbrief over toezeggingen bouwregelgeving (ministerie van BZK, november 2012)
Door
Aedes
