Al tijdens de parlementaire behandeling van het voorstel om de verantwoordelijkheid van de burgemeester om de integriteit binnen de gemeente te bevorderen – met de introductie van artikel 170 lid 2 Gemeentewet – wettelijk vast te leggen, is stilgestaan bij de kwetsbare positie van de burgemeester bij de invulling van die verantwoordelijkheid. Immers, hij is voor zijn herbenoeming afhankelijk van (een meerderheid van) de gemeenteraad, juist het orgaan waarbinnen hij als hoeder van de integriteit mogelijk moet optreden. De Minister van BZK wil daarom nu de circulaire over (her)benoeming aanscherpen.
Een en ander is opgenomen in het Integriteitsbeleid openbaar bestuur en politie dat de Minister op 25 april jl. aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Volgens de Minister mogen burgemeesters niet alleen staan in de bevordering van de integriteit. Zij schrijft signalen te krijgen dat de uitoefening van hun zorgplicht kwetsbaar is aan het einde van een ambtstermijn wanneer de gemeenteraad een aanbeveling moet opstellen voor herbenoeming: “Dit signaal is van belang rond de herbenoeming van een bestuurder en de klankbordgesprekken die de opmaat daarnaar vormen.”
Nu wil zij dus de circulaire over de benoeming en herbenoeming van burgemeesters aanscherpen om de verhouding tussen volksvertegenwoordiging en kroonbenoemde bestuurder te verhelderen. Daarbij worden de bestaande wettelijke kaders ongemoeid gelaten.
Overigens is meer in het algemeen door burgemeesters in verschillende consultatiesessies aangegeven dat zij behoefte hebben aan meer middelen om hun zorgplicht om de bestuurlijke integriteit te bevorderen. Daarom wordt ook een escalatieladder ontwikkeld voor bestuurlijke problemen en integriteitskwesties en is de Minister voornemens een modelprotocol op te stellen voor de omgang met (vermoedens) van integriteitsschendingen.
