Wat gebeurt er in Nederland om natuur te verbeteren of aan te leggen, en hoe helpt dat om maatschappelijke problemen op te lossen? Onderzoekers van Wageningen University & Research riepen de hulp in van het publiek, en brachten meer dan 55 locaties met natuurmaatregelen in kaart. Van buurttuinen, voedselbossen en ecodorpen tot het herstel van beken. Ze zijn nu samengebracht in een overzicht.
Shannen Dill, onderzoeker nature-based adaptation: “Op veel plekken in Nederland wordt al natuur ingezet als oplossing voor maatschappelijke opgaven. Zo ontstaan er op kleine en grote schaal verschillende vormen van nieuwe natuur, waar de samenleving en de omgeving op allerlei manieren van kunnen profiteren. Maar dat is vaak nog niet zichtbaar, of maar voor een beperkte groep mensen. Een landelijk overzicht van zulke locaties bestond nog niet. Daarom deden we in 2023 een oproep.”
Hierop ontvingen de onderzoekers meer dan 55 locaties met natuurmaatregelen, ingestuurd door mensen die er zelf mee bezig zijn of die van het bestaan ervan bij hen in de buurt wisten. Deze informatie is nu samengebracht in een ‘kaartverhaal’. “We hopen dat dit overzicht, de projecten en de verhalen erover anderen zullen inspireren om Nederland natuurrijker te maken,” legt Dill uit. “Het ontsluiten van alle verschillende voorbeelden laat zien dat er al toewerkt wordt naar een natuurlijk Nederland.”
Natuurmaatregelen zijn ook wel bekend als ‘natuurlijke oplossingen’ of ‘Nature-based Solutions’. De natuur speelt daarbij een belangrijke rol in het aanpakken van maatschappelijke opgaven. “Denk aan vergroening van steden om hittestress tegen te gaan, of oesterriffen die als kustbescherming dienen,” vertelt Sverre van Klaveren, onderzoeker natuurlijke klimaatoplossingen.De toekomstvisie Nederland in 2120 laat zien hoe Nederland er over honderd jaar uit zou kunnen zien als je natuurlijke oplossingen centraal stelt. Uit ons overzicht blijkt dat ze ook nu al in het hele land worden toegepast. Dat kan een grote bron van inspiratie zijn voor anderen.”
Hoogwater-overlaat langs de Vecht, die in een natuurlijk gebied uitkomt als extra buffer bij overtollig water. In droge tijden kun je op de treden zitten (foto: Sverre van Klaveren)
Het overzicht geeft voorbeelden uit de praktijk, maar er zijn nog talloze andere manieren om de natuur in te zetten bij maatschappelijke opgaven. Eerder dit jaar brachten onderzoekers van Wageningen University & Research een ‘catalogus’ uit met tien categorieën natuurlijke oplossingen (voor de Nederlandse situatie). Deze is bedoeld om een beter inzicht te krijgen in welke natuurlijke oplossingen er zijn, hoe en waar ze het meest effectief zijn, en aan welke maatschappelijke opgaven ze kunnen bijdragen.
