Maandag 15 januari zijn de transitie-agenda’s 1) voor het programma Nederland Circulair in 2050 gepresenteerd. Op vijf thema’s zijn plannen gemaakt hoe Nederland volledig circulair zal zijn in 2050. Een immense opgave, te meer omdat nog maar een fractie van alle producten en gebouwen om ons heen gemaakt zijn van gerecyclede of biobased grondstoffen. Wij geven inzicht wat natuurlijk kapitaal aan deze doelstelling kan bijdragen.
1)
https://www.circulairondernemen.nl/evenementen/officile-presentatie-transitieagendas-nederland-circulair-in-2050
Natuurlijk kapitaal bespaart grondstoffen
Natuurlijk kapitaal bestaat uit diensten en voorraden die de natuur ons levert. Veel mensen denken aan voedselproductie of aan hout om te bouwen, maar ook de verkoelende werking van groen en water in de stad is een voorbeeld van natuurlijk kapitaal.
Natuurlijk kapitaal kan op twee manieren bijdragen aan het besparen van primair grondstofgebruik: door metalen, mineralen en (aardolie-)plastics te vervangen of door het gebruik van de natuur een functie of dienst uit te sparen. Groen in de stad neemt bijvoorbeeld de functie over van extra airconditioning.
13,5 miljoen ton besparing aan grondstoffen
Voor alle Nederlandse ecosystemen hebben we uitgerekend hoeveel verschillende vormen van natuurlijk kapitaal in Nederland zouden kunnen bijdragen aan het vervangen of besparen van primaire grondstoffen. De uitkomst is verrassend hoog: de zes grootste bronnen van natuurlijk kapitaal kunnen bijna 30% aan primaire grondstoffen besparen, dat is maar liefst 13,5 miljoen ton. Die hoeveelheid is verrassend hoog, omdat Nederland zon dichtbevolkt land is met weinig ruimte om de natuur uit te breiden.
Welke vormen van natuurlijke kapitaal?
De productie van
extra hout
en de inzet van
biomassa in de chemie
nemen beide 6% besparing voor hun rekening. Allerlei soorten biomassa, van bermgras tot mest, zijn af te breken tot chemische bouwstenen zoals suiker of ethanol, waarna er plastics van gemaakt kunnen worden, in plaats van aardolie hiervoor te gebruiken. Een belangrijke drijfveer voor de toepassing van biomassa in de chemie is de
doelstelling van de chemische industrie
(p.27) om in 2030 15% fossiele grondstoffen te vervangen door biomassa. Die biomassa kan afkomstig zijn uit reststromen, maar kan ook gekweekt worden speciaal voor de chemie, bijvoorbeeld
zeewier
of
eendenkroos
. Naar schatting kan bij 10.000 ha zeewiercultivatie al 1% primaire grondstoffen bespaard worden.
De andere drie grootste bijdragen van natuurlijke kapitaal hebben alle betrekking op zand of grond en zijn samen goed voor 16% besparing. Het meest kan bespaard worden door grond anders her te gebruiken (10%). Nu wordt vrijkomende grond uit infrastructuurprojecten vaak gestort in diepe plassen om deze te verondiepen. Daarnaast kan er zand gewonnen worden uit baggerwerkzaamheden uit met name de Rotterdamse haven en de Eems Dollard (3% besparing). Tot slot kunnen
mossel- en oesterbanken
gebruikt worden om kusten van binnenlandse wateren te beschermen tegen erosie. Dit spaart voor een deel het opspuiten van zand uit en is goed voor zon 3%.
Aan de slag met natuurlijk kapitaal
Het in kaart brengen van de potentiële bijdrage van natuurlijke kapitaal aan de circulaire economie leert ons dat er veel te halen valt uit ons groen en blauw. Wat kun je zoal doen?
Biobased producten inkopen
Rekening houden met de potentiële houtproductie bij de aanplant van bomen en bermen
Om tafel gaan met de hele keten, om de inzet van biomassa te optimaliseren. Denk aan de bosbouwer, houtverwerker en de eindgebruiker om bijvoorbeeld meer houtproducten in te zetten.
Week van de circulaire economie 2018
In de Week van de Circulaire Economie publiceren wij iedere dag een circulair blog:
Hoe kom ik tot een beleidskader circulaire economie? Case Zuid-Holland
Joepie de poepie: wasbare luiers leasen. Case gemeente Rheden
We hopen u zo te inspireren om samen stappen te zetten naar een circulaire toekomst!
