Bij de oplevering, verkoop of verhuur van een nieuw gebouw of een deel daarvan, is de verkoper dan wel verhuurder verplicht om de koper dan wel huurder een energielabel te verstrekken. Op dit moment blijkt uit onderzoek van de Cobouw dat ongeveer 15% van de nieuwbouwwoningen geen energielabel heeft. Dit kan leiden tot aanzienlijke boetes. Deze boetes kunnen oplopen tot € 1.030,00 per gebouw of gedeelte daarvan. Gezien de ambitieuze bouwplannen uit het programma Woningbouw, de bouw van gemiddeld 100.000 woningen per jaar, kunnen de boetes met name voor ontwikkelaars snel oplopen als niet wordt voldaan aan de verplichting om een energielabel aan te leveren.
Op dit moment blijkt uit onderzoek van de Cobouw dat ongeveer 15% van de nieuwbouwwoningen geen energielabel heeft. Dit kan leiden tot aanzienlijke boetes. Deze boetes kunnen oplopen tot € 1.030,00 per gebouw of gedeelte daarvan. Gezien de ambitieuze bouwplannen uit het programma Woningbouw, de bouw van gemiddeld 100.000 woningen per jaar, kunnen de boetes met name voor ontwikkelaars snel oplopen als niet wordt voldaan aan de verplichting om een energielabel aan te leveren.
Waarom is een energielabel verplicht?
Op grond van Europese regelgeving is het verplicht om in bepaalde gevallen te beschikken over een energielabel. Een energielabel is van belang om kopers en huurders van nieuwbouwwoningen te informeren over de energieprestaties van de woning. Een duurzame woning draagt immers bij aan het verminderen van het energieverbruik en de CO2-uitstoot.
Binnen onze Nederlandse rechtsorde is deze energielabel-verplichting geïmplementeerd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Zie artikel 6.27 Bbl. Er geldt een aantal uitzonderingen, onder meer voor monumentale gebouwen, gebouwen met een oppervlakte van minder dan 50 vierkante meter en gebouwen die slechts tijdelijk (maximaal 2 jaar) in gebruik zijn. Voor de meeste nieuwbouwwoningen is het aanleveren van een energielabel dus verplicht.
Boetes bij ontbreken energielabel
Handhaving bij het ontbreken van een energielabel dient op grond van de artikelen 120 en 120b Woningwet plaats te vinden door middel van het opleggen van een last onder bestuursdwang of een bestuurlijke boete. De Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft bepaald dat het opleggen van een bestuurlijke boete de meest passende vorm van interventie is. Dat heeft te maken met het feit dat het niet verstrekken van een energielabel, waar dat wel had gemoeten, onomkeerbare gevolgen heeft. De aankoop van een last onder dwangsom minder geschikt wordt geacht.
Nederland heeft ervoor gekozen om de handhaving van het ontbreken van energielabels te mandateren aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T).[1]
Verwachte striktere handhaving
De IL&T kan een bestuurlijke boete opleggen bij het ontbreken van een energielabel. De hoogte van deze boete verschilt flink al naar gelang de verkoper/verhuurder een natuurlijk persoon of een rechtspersoon is. Op grond van de Beleidsregel boeteoplegging verkoop en oplevering woning zonder geldig energielabel 2024 is een natuurlijk persoon een boete verschuldigd van € 515,00 (per 1 januari 2024) per gebouw of gedeelte daarvan waarbij het energielabel ontbreekt. Bij een rechtspersoon wordt deze boete verdubbeld tot € 1030,00 per gebouw of gedeelte daarvan.
Intensieve handhaving heeft tot nu toe nog niet plaatsgevonden. Hier gaat echter verandering in komen en waarschijnlijk ook al gauw. De IL&T heeft aan de Cobouw kenbaar gemaakt dat zij zich aan het beraden is over de wijze waarop zij de regels omtrent de energielabels voor nieuwbouw zal handhaven. Bij verkoop kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een koppeling van overdrachtsgegevens van het Kadaster aan de database met energielabels, EP-online, beheerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Conclusies
Om boetes te voorkomen, is het essentieel dat u bij oplevering, verkoop of verhuur van woningen tijdig zorgt voor het benodigde energielabel. Met de verwachte intensivering van de handhaving is nu het uitgelezen moment. Uiteraard kunnen wij u helpen bij de beoordeling of u daadwerkelijk een energielabel nodig heeft.
[1] Artikel 120b lid 1 Woningwet jo. artikel 2 lid 1 van het Besluit mandatering aan ILT van handhavingsbevoegdheden en aanwijzing toezichthouders op het terrein van BZK-wetgeving
