Redelijke termijn procedure in de zin van het EVRM

Hoe moet je nu een redelijke termijn voor een procedure 'berekenen' in de zin van het EVRM?

 

Bij het vaststellen wat je rechten en plichten zijn (zoals in deze zaak: of je recht hebt op een planschadevergoeding), moet deze kwestie binnen een redelijke termijn door een rechter worden behandeld. Aldus artikel 6, eerste lid Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).

Aanvang termijn

In beginsel begint deze termijn te lopen wanneer je het bezwaarschrift tegen je besluit ontvangt. De termijn begint niet te lopen wanneer er een aanvraag of verzoek is ingediend.

Redelijke termijn

En wat is dan een redelijke termijn? Nou, bij zaken die uit een bezwaarschriftprocedure en twee rechterlijke instanties (beroep en hoger beroep) bestaan, is (in beginsel) een totale lengte van de procedure van niet meer dan 5 jaar redelijk (zie ook ABRvS 24 december 2008, AB 2009, 213).

Daarbij mag de behandeling van het bezwaar ten hoogste 1 jaar, de behandeling van het beroep ten hoogste 2 jaar en de behandeling van het hoger beroep ten hoogste 2 jaar duren.

En de behandeling van het bezwaar en de behandeling van het beroep samen mag niet meer dan 3 jaar duren. Een vertraging bij bezwaar kan worden gecompenseerd door het beroep wat sneller te behandelen (en vice versa).

Omstandigheden

Zijn dit dan keiharde termijnen? Nee, de volgende omstandigheden spelen een rol bij de beoordeling of er echt sprake is van een termijnoverschrijding:

 

Hoe ingewikkeld is de zaak? Wanneer een zaak overigens vrij gemakkelijk is, werkt het ook weer niet zo dat de termijnen korter moeten zijn. Die vlieger gaat niet op (rechtbank Utrecht, 5 augustus 2011, LJN: BR4308).

Hoe wordt de zaak door het bestuursorgaan en de rechter behandeld?

Het processuele gedrag van de eiser gedurende de gehele procesgang.

De aard van de maatregel en het daardoor getroffen belang van eiser.

Bron: onder meer ABRvS 5 oktober 2011, 201100519/1/H2

Door Max Seelen (Patres)