Een kantoorgebouw wordt getransformeerd tot een woongebouw. De aanpak voor toetsing aan het Bouwbesluit lijkt dan eenvoudig: eerst vindt de gebruiksfunctiewijziging plaats, daarna de bouwactiviteiten. Voor het bestaande, ongewijzigde deel gelden de voorschriften voor bestaande bouw. Voor alles wat wijzigt gelden de verbouwvoorschriften. Dan zijn we er echter nog niet. Want ergens in dat proces vinden ook allerlei andere wijzigingen plaats. Bijvoorbeeld de wijziging van verblijfsgebieden. Wijziging van een verblijfsgebied heeft consequenties voor toetsing aan onder meer de voorschriften voor daglicht en ventilatie. Hoe moet zo’n wijziging bij transformatie worden beoordeeld?
Transformatie: gebruiksfuncties
Transformatie is het wijzigen van de functie van een gebouw. Over transformatie staat in de toelichting van het Bouwbesluit 2012 het volgende aangegeven: Bij functieverandering, bijvoorbeeld een kantoorgebouw dat wordt getransformeerd tot woongebouw, gelden de voorschriften voor bestaande bouw voor de nieuwe gebruiksfunctie als ondergrens. Indien het bouwwerk bijvoorbeeld voor het aan de nieuwe gebruiksfunctie verbonden gebruik wordt verbouwd en het bestaande kwaliteitsniveau van het bouwwerk hoger ligt dan het minimum kwaliteitsniveau voor de bestaande bouw van de nieuwe gebruiksfunctie, dan geldt dat hogere kwaliteitsniveau als het rechtens verkregen niveau. Indien de verbouwvoorschriften een specifiek kwaliteitsniveau voorschrijven, dan geldt dat specifieke niveau als het minimum kwaliteitsniveau voor de verbouwing. Dit betekent ook dat de nieuwe gebruiksfunctie zonder verbouwing in gebruik mag worden genomen mits het bouwwerk al ten minste aan de voorschriften voor de bestaande bouw voor die nieuwe gebruiksfunctie voldoet.
Uit deze toelichting volgt dat een gebruiksfunctie vooraf gaat aan de bouwactiviteit: eerst de functiewijziging, daarna de bouwactiviteit. Dit is ook expliciet op die manier aangegeven in het
Infoblad Bouwbesluit 2012: verbouw en functiewijziging.
Dit systeem is ook te verklaren vanuit de voorschriften van de Woningwet. Volgens artikel 1b lid 2 van de Woningwet dient een bestaand gebouw te voldoen aan de voorschriften van het Bouwbesluit 2012 niveau bestaande bouw. Volgens artikel 1b lid 1 van de Woningwet dient het
bouwen van een bouwwerk
te voldoen aan de (ver)bouwvoorschriften van het Bouwbesluit 2012. Een bouwwerk wordt in jurisprudentie gedefinieerd als: elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren. Als er dus geen wijziging van die constructie plaatsvindt, is er geen sprake van bouwen van een bouwwerk. Er moet sprake zijn van een wijziging van die constructie, dus een wijziging van de bouwkundige staat, wil er sprake zijn van het bouwen van een bouwwerk. Een functiewijziging heeft geen wijziging van de bouwkundige staat tot gevolg. Dat betekent dat slechts de voorschriften van Bouwbesluit 2012 niveau bestaande bouw van toepassing zijn.
Lees en/of download
het gehele artikel Transformatie en verblijfsgebieden
geschreven door Nieman collega mr. ing. Jacco Huijzer en ir. William Veldman van LBP|SIGHT voor Bouwbesluit in de Praktijk, november 2018
