Per 1 januari wordt van gemeenten verwacht dat ze hun inspraakverordening vervangen door een participatieverordening. Met het ingaan van de ‘Wet versterking participatie op decentraal niveau’ krijgen gemeenten twee jaar de tijd om deze verordening op te stellen.
Dit betekent dat burgerbetrokkenheid zowel bij de voorbereiding als bij de uitvoering als evaluatie op lokaal niveau moet worden geregeld. De uitwerking van deze wet blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente zelf. Het wetsvoorstel werd op 4 juni 2024 door de Eerste Kamer aangenomen.
Welke vorm van burgerparticipatie
Voor raadsleden is het belangrijk om na te denken over op welke manier ze met burgers in gesprek willen gaan, aldus gemeenteraadslid Johnny Lukasse in zijn betoog in VNG Magazine. “Het vraagt om aanpassingen in werk- en besluitvormingsprocessen en een zorgvuldige, duidelijke communicatie om het vertrouwen in de overheid te versterken. Zo moet de gemeente vooraf al bepalen hoe zij omgaat met de uitkomsten van participatieprocessen”, aldus het raadslid uit Goes.
Burgerberaden
Een vorm van burgerparticipatie is een burgerberaad. In een burgerberaad wordt willekeurig een groep inwoners geselecteerd om te discussiëren over een specifiek thema. Deze groep, die een afspiegeling van de samenleving vormt, krijgt informatie, spreekt met experts en formuleert aanbevelingen voor de gemeenteraad. De VNG en het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben in oktober de Handreiking Burgerberaden gepubliceerd. Deze gids helpt gemeenten bij het organiseren van burgerberaden en bevat praktische stappen en voorbeelden.
Bijeenkomsten participatie voor raadsleden
Het is goed om alvorens een particpatieproject begint de rol van het raadslid te bepalen. Maatwerk per project en het beleidsonderwerp is van groot belang. Een methode waarbij vooraf wordt nagedacht over het doel van het participatieproject en welke rol iedereen hierin heeft is van belang om teleurstelling te voorkomen.
Barbara Verbeek en Mark ter Bals hebben een handreiking participatie geschreven, waarin de ervaring van tientallen sturingsprofessionals van diverse gemeenten is gebundeld tot een praktisch stappenplan. Op dinsdag 4 maart aanstaande vindt er een online bijeenkomst plaats waarin zij hun stappenplan presenteren. Raadsleden kunnen zich aanmelden voor de webinar.
Meer info
Leer meer over burgerparticipatie in de leeromgeving.
De handreiking burgerberaden vind je hier.
De bijeenkomst participatie voor raadsleden is hier vindbaar.
