De rechtbank Midden-Nederland heeft op 5 september 2025 (gepubliceerd op 20 november 2025, ECLI:NL:RBMNE:2025:5845) een interessante uitspraak gedaan. In deze zaak over een dakopbouw op een bestaande aanbouw bevestigt de rechtbank dat een aanvraag voor een binnenplanse omgevingsplanactiviteit bouwen onder de Omgevingswet moet worden beoordeeld binnen een strikt gebonden besluitvormingskader. Zodra een bouwplan voldoet aan de relevante regels van het omgevingsplan en aan de welstandscriteria, resteert voor het bevoegd gezag geen ruimte om belangen van omwonenden af te wegen en het bouwplan aan ETFAL te toetsen.
Vergunninghouder wilde een dakopbouw realiseren op een eerder gebouwde aanbouw. De gemeente heeft daarvoor een omgevingsvergunning verleend voor een binnenplanse omgevingsplanactiviteit bouwen. Omwonenden bestrijden de vergunning, omdat volgens hen al bij de oorspronkelijke aanbouw te veel bebouwing was toegestaan en omdat de nieuwe opbouw hun woonomgeving zou aantasten.
De rechtbank loopt in deze zaak het beoordelingskader van een dergelijke vergunning onder de Omgevingswet langs. Voor bouwwerken die passen binnen het omgevingsplan geldt artikel 8.0a Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl): een vergunning moet worden verleend wanneer het bouwplan niet in strijd is met de bouw- en gebruiksregels die in het omgevingsplan zijn gesteld. Die regels bepalen in dit geval onder meer de maximaal toegestane hoogte van aanbouwen en bijgebouwen. De beoogde dakopbouw voldoet aan die bouwhoogte en past binnen de bestemming Wonen. Ook is een positief welstandsadvies afgegeven, waardoor aan de redelijke eisen van welstand werd voldaan.
Dat betekent dat het college — zodra aan beide onderdelen is voldaan — juridisch gehouden is om de vergunning te verlenen en het bouwplan niet toetst aan de evenwichtige toedeling van functies aan locaties (ETFAL).
Omdat het een gebonden bevoegdheid betreft, kan het college geen andere belangen bij de beoordeling betrekken. De rechtbank benadrukt dat factoren zoals bijvoorbeeld vermindering van (zon)lichtinval of hinder door een groter bouwvolume, juridisch geen rol mogen spelen bij de beoordeling van dit vergunningstype. Omwonenden wezen op de aanzienlijke hoogte van het geheel, maar die argumenten veranderen niets aan het feit dat het plan binnen de planregels paste.
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond en laat de vergunning in stand. Daarmee bevestigt deze uitspraak dat bij een binnenplanse OPA Bouw het beoordelingskader volledig wordt bepaald door het omgevingsplan en de welstandstoets: wanneer aan die voorwaarden wordt voldaan, moet het college de vergunning verlenen. Andere belangen blijven buiten beschouwing.
