De raad van de gemeente Rotterdam heeft het bestemmingsplan "Parkhaven" vastgesteld, dat de bouw van 650 woningen mogelijk maakt in acht woontorens aan weerszijden van de Euromast inclusief ondergrondse parkeergarages. Ook biedt het bestemmingsplan de mogelijkheid voor onder meer horeca, leisure, kantoren, bedrijven en maatschappelijke voorzieningen.
De uitspraak bevat met het oog op de rechtspraktijk een nadere verduidelijking van de lijn over de vraag wanneer een voorwaardelijke verplichting in een bestemmingsplan is vereist. In dit geval ging het over de vraag of voldoende was geborgd dat de ruimtelijke kwaliteit van het gebied per saldo gelijk blijft, een voorwaarde die volgt uit de provinciale Omgevingsverordening. De Afdeling geeft aan strenger te zullen toetsen dan voorheen en oordeelt dat in de volgende situaties een maatregel die noodzakelijk is vanuit een oogpunt van goede ruimtelijke ordening in de planregels moet worden geborgd:
- de situatie dat het bevoegd gezag stelt eigenaar, anderszins zakelijk gerechtigd of beheerder te zijn van de gronden waarop zo’n maatregel moet worden gerealiseerd en in stand gehouden, of
- de verwachting uitspreekt in de toekomst eigenaar, anderszins zakelijk gerechtigde of beheerder van die gronden te zullen worden en ook toezegt die maatregel te zullen realiseren en in stand te houden, of
- wijst op privaatrechtelijke afspraken die de realisatie en instandhouding van die maatregel moeten verzekeren.
De reden hiervoor is dat de enkele (toekomstige) eigendoms- of beheersituatie in combinatie met een toezegging omtrent realisatie en instandhouding of een verwijzing naar daarover gemaakte privaatrechtelijke afspraken, onvoldoende afdwingbare waarborgen biedt voor derden die afhankelijk zijn van een publiekrechtelijke regeling die waarborgen biedt voor hun rechtspositie. De rechtszekerheid vereist dat bij een maatregel die uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk wordt geacht voor de ruimtelijke aanvaardbaarheid van het plan, in de planregels moet worden geborgd, tenzij dit anderszins publiekrechtelijk is verzekerd. De Afdeling benadrukt hierbij dat een voorwaardelijke verplichting uitsluitend is vereist voor maatregelen die uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk worden geacht. Daarnaast zijn bijvoorbeeld ook noodzakelijk maatregelen die nodig zijn om aan de vereisten uit een andere wettelijke regeling te kunnen voldoen, zoals bijvoorbeeld de aanleg van een geluidwal om aan een wettelijke geluidgrenswaarde te voldoen, of zoals in het onderhavige geval maatregelen die nodig zijn om aan de vereisten over de ruimtelijke kwaliteit te voldoen die zijn opgenomen in de provinciale Omgevingsverordening.
Dat betekent in het onderhavige geval dat de vermelding van de raad in het verweerschrift en ook op de zitting dat de gronden in het plangebied waar de hoogwaardige groene inrichting is voorzien eigendom zijn van de gemeente en dat wordt toegezegd dat de beoogde hoogwaardige groene inrichting ter plaatse zal worden gerealiseerd en in stand gehouden, geen afdoende reden is om af te kunnen zien van het opnemen van een voorwaardelijke verplichting in het bestemmingsplan, omdat die hoogwaardige groene inrichting in dit geval noodzakelijk is vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening.
ABRvS 9 juli 2025, ECLI:NL:RVS:2025:3076
