Relativiteit en stikstofdepositie: op welke afstanden kan relativiteitsvereiste worden tegengeworpen?

Verzoeker en anderen betogen dat het college onvoldoende rekening heeft gehouden met de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden, omdat de uitstoot zal toenemen in vergelijking met de situatie waarin het bedrijf leeg stond.

Artikel 8:69a van de Awb luidt: "de bestuursrechter vernietigt een besluit niet op de grond dat het in strijd is met een geschreven of ongeschreven rechtsregel of een algemeen rechtsbeginsel, indien deze regel of dit beginsel kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept."

De bepalingen van de Wet natuurbescherming (hierna: de Wnb) strekken tot de bescherming van de natuurwaarden van een Natura 2000-gebied. Dit zijn algemene belangen. Zoals de Afdeling heeft overwogen in de overzichtsuitspraak over het relativiteitsvereiste van 11 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2706, r.o. 10.51, kunnen individuele belangen van een natuurlijk persoon bij het behoud van goede kwaliteit van zijn woon- en leefomgeving, waarvan een Natura 2000-gebied deel uitmaakt, zo verweven zijn met de algemene belangen die de Wnb beoogt te beschermen, dat niet kan worden geoordeeld dat de betrokken normen in de Wnb kennelijk niet strekken tot bescherming van zijn belangen.

Deze situatie doet zich in dit geval niet voor. De Natura 2000-gebieden "Rijntakken" en "Lingegebied en Diefdijk" liggen beide op een afstand van meer dan 8 km van de woningen van [verzoeker] en anderen. Dit betekent dat de gebieden geen deel uitmaken van hun woon- en leefomgeving. De ingeroepen normen uit de Wnb strekken daarom niet tot de bescherming van hun individuele belangen. Dit houdt in dat het relativiteitsvereiste uit artikel 8:69 van de Awb in de weg staat aan vernietiging van het wijzigingsplan voor zover het de stikstofdepositie betreft. De voorzieningenrechter zal de grond daarom niet inhoudelijk behandelen.

In een andere uitspraak deze week oordeelde de #ABRvS in dezelfde zin over appellanten die woonachtig waren op een afstand van ca. 1,5 tot 6 km tot een natuurgebied: ABRvS 25 september 2024, ECLI:NL:RVS:2024:3874.

Zelfs bij een afstand van 1km tussen de woning van appellant en een natuurgebied kan de relativiteit al worden tegengeworpen. De kortste afstand tussen de woning van [appellante sub 2] en de dichtstbijzijnde Natura 2000-gebieden bedraagt op zijn minst 1 km. Gelet op deze afstand bestaat naar het oordeel van de Afdeling daarmee geen verwevenheid van haar individuele belang bij het behoud van een goede kwaliteit van haar leefomgeving met de algemene belangen die de Wnb beoogt te beschermen. Het voorgaande leidt er toe dat het betoog, gelet op het bepaalde in artikel 8:69a van de Awb, niet kan leiden tot vernietiging van het besluit tot vaststelling van het onderhavige plan (ABRvS 6 december 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3404).

In de uitspraak ABRvS 27 maart 2024, ECLI:NL:RVS:2024:1282 werd over relativiteit in een soortgelijk geval overwogen dat de stelling dat [appellant] door naar Ameland te reizen ook gebruik maakt van de Waddenzee, een gebied dat niet in de directe omgeving van zijn woning is gelegen, niet voldoende is om de mogelijke aantasting van de recreatieve functie van dit gebied als aantasting van zijn eigen belang te beschouwen. Met de enkele stelling dat [appellant] werkzaam is in het gebied tussen Dokkum en de Waddenzee heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat zijn belangen zodanig verweven zijn met het algemene belang dat de door hem ingeroepen normen beogen te beschermen, dat de betrokken normen strekken tot bescherming van zijn belangen.