Calamiteiten kunnen leiden tot gezondheidsrisico’s en ernstige schade voor mens en milieu. Denk aan de asbestbranden in Roermond en Westland waarbij delen van een woonwijk door asbestverontreiniging werden getroffen, of de verloren vracht van schip MSC Zoe met aangespoeld afval op de Waddeneilanden tot gevolg.

Handhaving bij calamiteiten is complex. Er moeten in de acute fase allerlei beslissingen worden genomen die ook juridische consequenties hebben, zowel bestuursrechtelijk als privaatrechtelijk. Zo moet vaak snel worden besloten over de te nemen maatregelen om de nadelige gevolgen van de calamiteit te beperken of ongedaan te maken, over wie verantwoordelijk te houden is voor het treffen van die maatregelen en over wie de kosten dient te dragen voor het ongedaan maken van de nadelige gevolgen.

Calamiteiten laten zich niet voorspellen. Ondanks het asbestfonds waarmee gemeenten asbestdakensanering stimuleren en faciliteren, is het risico aanwezig dat Nederland ook de komende jaren nog geconfronteerd zal worden met asbestbranden. Daarnaast stijgt het aantal dumpingen van drugsafval explosief en verwachten wij dat bij milieu-incidenten steeds vaker niet-genormeerde stoffen zullen vrijkomen.

De ervaring leert dat het van groot belang is om goed voorbereid te zijn. Wanneer beslissers vooraf op de hoogte zijn van mogelijk juridische consequenties, dan kunnen zij dat meewegen bij beslissingen die zij in het heetst van de strijd moeten nemen. Dit vergroot de kans op een succesvol handhavingstraject.