Verduurzamen vastgoed

Inmiddels krijgt de energietransitie (in de gebouwde omgeving) ook in juridische zin steeds meer vorm. De wet- en regelgeving is in ontwikkeling, zowel op Europees als op nationaal niveau. Zo is bijvoorbeeld de nieuwe Energiewet in aantocht, en wordt er gewerkt aan een Nederlandse implementatie van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD-richtlijn). Een aantal andere wijzigingen zijn inmiddels wel al doorgevoerd.

Bijna Energie Neutrale Gebouwen

De eisen voor energiezuinigheid van nieuwe gebouwen zijn gebaseerd op de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). De BENG-normen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) gelden sinds 1 januari 2021 voor nieuwbouwprojecten. Deze normen vervangen de EPC-normen uit het Bouwbesluit. De BENG-normen regelen drie aspecten: (1) de maximale energiebehoefte, (2) het maximaal primair fossiel energiegebruik en (3) het minimaal aandeel hernieuwbare energie. Deze regelgeving is inmiddels opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Deze eisen zullen in de toekomst verder worden aangescherpt. In 2024 is in de EPBD IV gesteld dat de norm voor Bijna Energie Neutrale Gebouwen op den duur vervangen wordt door het streven naar zero-emmission buildings (ZEB). Dit houdt in dat emissievrije gebouwen de standaard zal worden voor nieuwbouw. Voor overheidsgebouwen gaat dit in op 1 januari 2028, voor andere nieuwbouw op 1 januari 2030. Ook bestaande bouw zal emissievrij moeten worden voor 2050.

Energiebesparingsplicht

De energiebesparingsplicht, ook wel de plicht ter verduurzaming van het energiegebruik, verplicht bedrijven en organisaties met een relevante milieubelastende activiteit om alle verduurzamende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van maximaal vijf jaar. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van de Erkende maatregelenlijst. De energiebesparingsplicht is onder de Omgevingswet opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit betekent dat de energiebesparingsplicht van toepassing is op maatregelen voor zowel gebouwen als activiteiten.

Aardgasvrij

In het kader van het verduurzamen van vastgoed is ook van belang dat zo veel mogelijk gebouwen aardgasvrij zijn. In 2050 moet volgens het Klimaatakkoord de gehele gebouwde omgeving aardgasvrij zijn. Sinds 2018 is nieuwe woningbouw al verplicht aardgasvrij. Onder de Omgevingswet is bovendien ruimte voor gemeenten om in het omgevingsplan regels te stellen over aardgasvrije gebieden.