De Omgevingswet vervangt vele wetten op het gebied van de (fysieke) leefomgeving. De wet omvat niet alleen de ruimtelijke ordening, maar ook het beleid op het gebied van milieu, water, verkeer en vervoer en natuur.

De Omgevingswet kent zes kerninstrumenten. Voor de visievorming is de omgevingsvisie het belangrijkste instrument. Daarnaast biedt het instrument ‘programma’ thematische of gebiedsgerichte uitwerking van de omgevingsvisie.

De omgevingsvisie moet dan ook in samenhang bezien worden met twee andere instrumenten uit de Omgevingswet: het omgevingsplan en de programma’s.

Wat is de omgevingsvisie?

De omgevingsvisie is een aansprekend en helder verhaal over de ambities voor de toekomst van een gemeente of provincie. Een provincie of gemeente beschrijft in de omgevingsvisie de maatschappelijke opgaven van die regio en welke kernkwaliteiten belangrijk zijn om te beschermen. Verschillende belangen in de fysieke leefomgeving worden afgewogen en integraal benaderd. Het verleden wordt als uitgangspunt genomen in de tekst. De toekomstige ambities worden zo op een duidelijke en aansprekende manier verteld.

Voorgangers van de omgevingsvisie

De omgevingsvisie vervangt de planfiguur ‘structuurvisie’ uit de Wro. Daarnaast vervangt de omgevingsvisie op gemeentelijk niveau ook het Milieubeleidsplan, het Waterplan, het Verkeers- en Vervoersplan en de ruimtelijke aspecten van de natuurvisie uit de voorziene Wet natuurbescherming.

De omgevingsvisie lijkt deels op de eerder gebruikte structuurvisie. Maar er zijn ook twee belangrijke verschillen:

1. In de omgevingsvisie worden meerdere sectorale visies samengebracht tot één integraal verhaal over de fysieke leefomgeving. Denk aan cultureel erfgoed, water, wonen, milieu, landschap, gezondheid, bodemkwaliteit, mobiliteit, economie en vestigingskwaliteit.
2. Participatie speelt een grotere rol: de omgevingsvisie moet tot stand komen op basis van participatie.

Doelen omgevingsvisie

De omgevingsvisie zou moeten leiden tot meer samenhang in beleid. Met name door het integrale karakter van de omgevingsvisie. Ook moet de omgevingsvisie voor meer duidelijkheid zorgen voor initiatiefnemers.

Bronnen: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Werken met de omgevingsvisie van Gerwin Gabry