In de Omgevingswet staat wat een milieueffectrapport moet beschrijven. Het zijn de volgende onderwerpen.
Doel: wat is het doel van de initiatiefnemer?
Plan/project en alternatieven: op welke manier wil de initiatiefnemer het doel bereiken? Zijn er alternatieven met minder milieueffecten? Dit moeten redelijke alternatieven zijn en de keuze voor alternatieven moet worden onderbouwd.
Autonome ontwikkeling: welke andere besluiten zijn al vastgesteld en hebben invloed op het plan of project en de alternatieven? Bijvoorbeeld een woonwijk die in de buurt gebouwd gaat worden of nieuw nationaal beleid rond luchtkwaliteit.
Huidige situatie en referentiesituatie: wat is de bestaande toestand van het milieu? En wat is de toestand van het milieu in de toekomst als het project niet wordt uitgevoerd? Dit is de referentiesituatie waarmee je de milieueffecten vergelijkt.
Milieueffecten: alle milieueffecten van het plan of project, en van de alternatieven. De alternatieven worden apart gepresenteerd. Ook wordt onderbouwd hoe de effecten zijn bepaald.
Vergelijk de milieueffecten: vergelijking van de verschillen in milieueffecten als 1) het plan of project niet doorgaat (referentiesituatie), 2) het plan of project wordt uitgevoerd en 3) de alternatieven worden uitgevoerd.
Mitigerende maatregelen: de maatregelen die de milieugevolgen kunnen voorkomen, beperken of teniet doen.
Leemten in kennis: ontbrekende kennis over het milieu die belangrijk is voor het plan of project, zoals het precieze effect van een geitenhouderij voor de gezondheid bij het opstellen van een bestemmingsplan buitengebied. Een monitoring- en evaluatieplan kan hier ook bij horen.
Samenvatting: een samenvatting die voor een breed publiek duidelijk maakt wat er in het milieueffectrapport is onderzocht.
Thema’s in het milieueffectrapport
Het milieueffectrapport gaat in op geluid en trillingen, lucht, geur, externe veiligheid, bodem, water, natuur, verkeer, cultuur, landschap, archeologie, gezondheid, klimaatadaptatie, circulariteit. De laatste tijd is er ook steeds meer aandacht voor sociale effecten.
Om te bepalen wat het milieueffectrapport moet beschrijven, kan het bevoegd gezag eerst een notitie reikwijdte en detailniveau (laten) opstellen.
Een milieueffectrapport voor een windpark op zee gaat bijvoorbeeld in op geluid onder water, wat mogelijk schadelijk is voor bruinvissen. Een rapport voor een omgevingsplan van een gemeente in veengebied gaat in op bodemdaling.
Het detailniveau verschilt ook. Een visie op nationaal of provinciaal niveau is minder gedetailleerd dan een milieueffectrapport voor een vergunning voor een fabrieksuitbreiding. Het rapport moet dus altijd aansluiten bij het besluit waarvoor het wordt opgesteld.
