De woningnood in Nederland is op dit moment een van de grootste opgaven. Door een tekort aan woningen is het voor veel mensen moeilijk om een passende woning te vinden. In heel Nederland moeten er snel meer (betaalbare) woningen bij komen. Om aan de vraag te voldoen, wordt er samen met de Woontop partners gewerkt aan het opschalen van de realisatie van nieuwe woningen naar 100.000 woningen per jaar.
De realisatie van die 100.000 woningen per jaar gaat om de nieuwbouw van zowel huur- als koopwoningen en ook om het beter benutten van bestaande gebouwen. Twee derde van de nieuwe woningen moeten betaalbaar zijn. Het gaat daarbij om sociale huur (30%), middenhuur en betaalbare koop.
Dit kabinet heeft voor de woningbouwopgave tot 2030 € 5 miljard beschikbaar gesteld. Daarnaast investeert dit kabinet € 2,5 miljard voor het ontsluiten van woningbouwlocaties via het Mobiliteitsfonds bij het ministerie van IenW. Over de besteding van die € 2,5 miljard en de besteding van het Gebiedsbudget van VRO bent u op 10 november jl. geïnformeerd.
Dit jaar heb ik verschillende regelingen getroffen om de woningbouw financieel te ondersteunen, onder andere de Woningbouwimpuls (Wbi), de Regeling Woningbouwversnelling Metropoolregio Eindhoven (WMRE), en de Regeling Huisvesting Aandachtsgroepen (RHA). Op grond van deze regelingen zullen nog dit jaar middelen worden uitgekeerd aan gemeenten om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren. Hiermee draag ik bij aan de bouw van ruim 16.500 woningen in heel Nederland. Een stap richting de 100.000 woningen per jaar.
In mijn brief van 19 mei jl. heb ik een toelichting gegeven over de besteding van de € 5 miljard voor woningbouw via de verschillende financiële regelingen in het samenhangende financieel instrumentarium ten behoeve van de woningbouwopgave. Zoals aangekondigd in die brief heb ik een samenhangend instrumentarium van vier regelingen geïntroduceerd: de Realisatiestimulans, de Woningbouwimpuls, het Gebiedsbudget en de regeling grondverwerving voor gemeenten (voorheen Grondfaciliteit). Met dit samenhangend en overzichtelijke pakket aan regelingen maak ik de financiële ondersteuning van de woningbouw voor iedere gemeente beschikbaar en laagdrempelig.
De Realisatiestimulans is een nieuwe regeling die dit kabinet heeft ontwikkeld. Met de Realisatiestimulans wordt eenvoudige uitvoerbare financiële ondersteuning geïntroduceerd voor iedere toegevoegde betaalbare woning, zowel via nieuwbouw als via het beter benutten van de bestaande woningvoorraad. Ik ben dan ook zeer verheugd dat deze regeling inmiddels vastgesteld en gepubliceerd is. Komende maanden zal ik vol inzetten op de implementatie en het informeren van gemeenten om gebruik te maken van deze financiële stimulans. Hierover meer later in deze brief.
De middelen die dit Kabinet beschikbaar heeft gesteld voor woningbouw, worden via het samenhangende instrumentarium ten behoeve van de woningbouwopgave besteed. Ik ben dan ook niet voornemens om, bij overschrijding van het budget van € 2 miljard bij de Binnenhofrenovatie, extra middelen hiervoor te vinden in de gereserveerde € 5 miljard voor de woningbouw. Ik geef hiermee invulling aan de motie Welzijn.
Woningbouwimpuls (Wbi) 7e tranche
De Woningbouwimpuls bestaat sinds 2020. Gemeenten kunnen voor woningbouwprojecten die aan gestelde voorwaarden voldoen (onder andere per aanvraag minimaal 200 woningen en 50% betaalbare woningen) een bijdrage vragen om het project financieel haalbaar te maken. Het Rijk dekt in deze projecten maximaal 50% van het publieke financiële tekort.
Van 15 september tot en met 8 oktober jl. heb ik het aanvraagloket van de Woningbouwimpuls opengesteld voor de 7e tranche. Voor deze tranche van de Woningbouwimpuls was € 120 miljoen (incl. btw) beschikbaar. In deze ronde zijn 24 aanvragen ingediend door 23 gemeenten. De totaal gevraagde bijdrage was ca. € 71,6 miljoen. Ondanks de financiële noodzaak moet ik helaas constateren dat er minder aanvragen zijn ingediend dan dat er budget beschikbaar is. Dit leidt voor 2025 dus tot onderuitputting. De onderuitputting is op basis van onze prognose onverwacht. De timing van de openstelling van het loket heeft hierin waarschijnlijk een grote rol gespeeld. Deze ronde Woningbouwimpuls viel namelijk gedeeltelijk in het zomerreces en gelijktijdig met de voorbereidingen van gemeenten op de regeling Woningbouw op korte Termijn (Wokt) van het ministerie van IenW. Het pijplijnonderzoek laat zien dat een aanvullende bijdrage uit de Woningbouwimpuls ook in de toekomst noodzakelijk is.
In de beoordeling van de aanvragen heb ik mij laten adviseren door de onafhankelijke Toetsingscommissie Woningbouwimpuls (hierna: Toetsingscommissie). Zij hebben de noodzaak, efficiëntie en effectiviteit van de aanvragen beoordeeld. Op advies van de Toetsingscommissie heb ik besloten om 16 van de 24 aanvragen toe te kennen. Deze projectaanvragen ontvangen samen ca. € 48,7 miljoen incl. btw aan rijksmiddelen, waarvoor ruim 6.700 woningen (waarvan ca. 76% betaalbaar) worden gebouwd.
Voor de resterende projectaanvragen kon om diverse redenen helaas geen positief advies worden gegeven. De Toetsingscommissie constateert desalniettemin dat het merendeel van deze aanvragen goed aansluit bij de doelstellingen van de Woningbouwimpuls en moedigt gemeenten aan om aan de slag te gaan met het verbeteren van de aanvragen voor de volgende tranche. Het aanvraagloket van de 8e tranche opent naar verwachting op 27 februari 2026 en sluit op 13 maart 2026.
Voorafgaand aan deze 8ste tranche worden het Besluit Woningbouwimpuls 2020 en de Regeling Woningbouwimpuls 2020 gewijzigd. Deze wijziging is noodzakelijk zodat de Woningbouwimpuls beter uitwerkt in samenhang met de Realisatiestimulans. Beide treden naar verwachting vanaf 1 januari 2026 in werking.
Woningbouwversnelling metropoolregio Eindhoven (WMRE)
Onder de noemer ‘Project Beethoven’ is gewerkt aan een pakket aan maatregelen waarmee € 2,51 miljard in de regio wordt geïnvesteerd. Een deel hiervan ziet op extra betaalbare woningen. Bovenop de regionale woondeal moeten 17.000 extra zelfstandige woningen en 2.280 extra onzelfstandige studenteneenheden worden gerealiseerd.
Uitkomsten WMRE tranche 1
Voor de periode 2025–2029 is € 122,5 miljoen beschikbaar via de regeling Woningbouwversnelling Metropoolregio Eindhoven (WMRE). De regeling dekt maximaal 75% van het publieke tekort in projecten met minimaal 40 woningen, waarvan minstens 50% betaalbaar.
Voor deze tranche was € 23,75 miljoen beschikbaar. Er zijn 10 aanvragen ingediend door 9 gemeenten, voor in totaal € 35 miljoen. Op advies van de Toetsingscommissie heb ik besloten om 6 van de 10 aanvragen toe te kennen. Deze ontvangen samen ruim € 22,2 miljoen incl. btw, waarmee ca. 1.700 woningen (ca. 82% betaalbaar) worden gebouwd.
Regeling Huisvesting Aandachtsgroepen (RHA)
Bij de reguliere RHA is bijna € 28 miljoen aan aanvragen ingediend en is er voor € 25,3 miljoen toegekend, goed voor 2.805 woningen. Voor de studententrance zijn aanvragen binnengekomen voor € 55,7 miljoen; het beschikbare budget is verhoogd tot € 49 miljoen, waarmee 5.446 studentenwoningen worden gerealiseerd. Beide tranches dragen bij aan 8.251 woningen.
Realisatiestimulans
De regeling is op 5 november 2025 gepubliceerd. Doel is het met beperkte lasten ondersteunen van gemeenten bij het realiseren van betaalbare woningen. Gemeenten ontvangen € 7.000 excl. btw per betaalbare woning waarvoor de bouw start in 2025–2029. Transformatie en optoppen vallen eveneens onder de regeling. Ook woningen voor aandachtsgroepen komen in aanmerking.
Voor bepaalde woningen (bijv. zorggeschikte of geclusterde woningen) komen in de toekomst aanvullende bijdragen beschikbaar. Zodra bestaande regelingen vervallen, worden hiervoor middelen in de Realisatiestimulans opgenomen.
Voor de 20 NPLV-gebieden is reeds extra budget beschikbaar (€ 180 miljoen voor openbare ruimte en voorzieningen en € 50 miljoen voor ambtelijke capaciteit). Bij NPVR-regio’s wordt nog onderzocht of aanvullende bijdragen nodig zijn.
Met deze brief heb ik u geïnformeerd over hoe ik op korte termijn de woningbouwopgave financieel ondersteun. Bijdragen op grond van de Woningbouwimpuls, WMRE en de RHA worden nog dit jaar uitgekeerd. De Realisatiestimulans keert vanaf 2026 tot en met 2029 jaarlijks uit. Voor een volledige registratie is het belangrijk dat gemeenten nu al nagaan hoeveel betaalbare woningen in 2025 zijn gestart. De jaarlijkse opgave wordt aangeleverd via de reguliere SiSa-verantwoording.
Ik hoop u op korte termijn ook te informeren over de voortgang van projecten die in het verleden een bijdrage hebben gekregen uit diverse woningbouwregelingen.
De Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening,
Mona Keijzer
