De Europese wetgeving verplicht Nederland om een minimaal aantal meetpunten te hebben waarmee het de luchtkwaliteit in het hele land in de gaten kan houden. Dit heet de Europese minimale meetverplichting, die lidstaten elke vijf jaar moeten controleren.
De Europese lidstaten bepalen per land het aantal meetpunten op basis van criteria in de EU(European Union )-richtlijnen voor luchtkwaliteit. Ze kijken daarbij naar de gemeten concentraties van luchtvervuilende stoffen en het aantal inwoners in verschillende ‘luchtkwaliteitsgebieden’. In deze gebieden wordt een onderscheid gemaakt tussen stedelijke gebieden (agglomeraties) en overige gebieden (zones), waaronder meerdere provincies vallen. Door veranderingen hierin, bijvoorbeeld als gemeenten zijn samengevoegd, kan het nodig zijn de meetinspanning aan te passen om aan de meetverplichting te voldoen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) controleerde de minimale meetinspanning op basis van gemeten concentraties tussen 2015 en 2019. Hieruit blijkt dat Nederland bijna overal aan de minimale meetverplichting voldoet. Alleen in de agglomeratie Den Haag/Leiden was dat niet zo, omdat daar een meetpunt was weggevallen. Dat was niet meer bruikbaar omdat de omgeving van het meetpunt is veranderd. In september 2022 is er een nieuw station geplaatst waardoor deze tekortkoming is opgelost.
Net als de vorige beoordeling blijkt dat er te weinig meetlocaties te zijn om de concentraties ozon in ‘voorstedelijke gebieden’ voldoende te kunnen bepalen. Het RIVM adviseert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W(Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat)) dit aantal uit te breiden.
Op sommige plekken schrijft de nationale wetgeving (Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit, ofwel Rbl) voor om met meer meetpunten de luchtkwaliteit te meten dan de Europese wetgeving minimaal voorschrijft. Dit komt omdat luchtkwaliteitsmetingen niet alleen voor de Europese verplichtingen worden uitgevoerd, maar ook voor andere doelen. Bijvoorbeeld om modelberekeningen te kunnen controleren en de gemeten concentraties van bepaalde luchtverontreinigende stoffen over een langere periode te kunnen blijven volgen.
Het Landelijk meetnet Luchtkwaliteit (LML(Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit)) voert de Europese en nationale meetverplichting uit. Deze wordt waar nodig aangevuld met meetpunten van de partnermeetnetten van de GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Amsterdam en de DCMR(Milieudienst Rijnmond) Milieudienst Rijnmond.
