Het aantal ouderen in Nederland neemt toe. Naar schatting zijn er in 2040 1,6 miljoen 80-plussers: een verdubbeling. Om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen, met zorg wanneer dat nodig is, zijn passende woningen nodig. In het programma Wonen en zorg voor ouderen werken de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) intensief samen om deze woningen te realiseren. Vandaag verscheen de 2e voortgangsrapportage.
Het programma Wonen en zorg voor ouderen startte in 2022. Na 2 jaar staat de bouwopgave voor ouderen duidelijk op de agenda en komen steeds meer bouw- en wooninitiatieven van de grond. Ook is de samenwerking met partijen uit het woon- en zorgdomein regionaal en lokaal bestendigd. Daarnaast worden ouderen zelf steeds meer bij de opgave betrokken. Maar de bouwopgave voor ouderen is groot en kent vele uitdagingen, zo is te lezen in de rapportage.
Het maken van afspraken over ouderenhuisvesting is complex en vraagt intensieve betrokkenheid van partijen. In het voorbije jaar zijn in alle 35 woondealregio’s overlegstructuren opgezet tussen het woon- en zorgdomein en andere partijen zoals welzijnsorganisaties. In de meeste provincies en regio’s is de regionale opgave voor ouderen verder onderzocht. Denk aan onderzoek naar prijssegmenten, gebiedsgerichte uitwerking of informatie over de bestaande voorraad. Daarnaast is er geïnvesteerd in draagvlak voor de opgave.
Inmiddels zijn de meeste regio’s bij het vaststellen van de regionale bouwopgave voor ouderen beland. Provincie Overijssel heeft als 1e provincie afspraken over ouderenhuisvesting én een regionale woonzorgvisie over ouderen vastgesteld. De verwachting is dat overige regio’s, in of na de zomer, bouwafspraken over ouderenhuisvesting zullen vaststellen.
De afspraken die nu regionaal en lokaal gemaakt worden over de bouwopgave voor ouderen en andere doelgroepen, passend wonen, doorstroming en leefomgeving worden onderdeel van de volkshuisvestingsprogramma’s. De volkshuisvestingsprogramma’s zijn voorzien in het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting (1).
In het afgelopen jaar is door BZK, in samenwerking met de bancaire sector, onderzocht hoe ouderen geholpen kunnen worden met het inzichtelijk maken van hun financiële situatie en woonmogelijkheden. Dit leidde tot de ondertekening van het convenant ouderen en toekomstbestendig wonen (2) op 5 april 2024 door de financiële sector en het ministerie van BZK. Hiermee beloven de partijen ouderen beter te informeren over hun mogelijkheden op het gebied van wonen, verhuizen en hypotheken. In aansluiting op dit thema lanceerde het ministerie van VWS op 20 maart 2024 de campagne ‘Praat vandaag over morgen’. De campagne is erop gericht ouderen aan te zetten tot het gesprek over de thema’s: wonen, zorg en fit blijven.
Diverse stimulerings- en subsidieregelingen zorgden in de afgelopen jaren voor positieve resultaten:
De Stimuleringsregeling ontmoetingsruimten in ouderenhuisvesting (SOO) (3) droeg in 2022 en 2023 bij aan de realisatie van ongeveer 19.000 woningen met een ontmoetingsruimte. Voor 2024 is een budget € 23 miljoen beschikbaar. De regeling voor 2024 wordt op dit moment uitgewerkt.
De Stimuleringsregeling zorggeschikte woningen (4) leverde tot 1 juni al 34 aanvragen op met een waarde van in totaal € 24,5 miljoen. Deze aanvragen zijn goed voor de bouw van 1.700 woningen voor mensen met een zware zorgvraag. Deze regeling staat open tot en met 31 oktober 2024.
De Stimuleringsregeling wonen en zorg (5) ondersteunt onderzoek naar de haalbaarheid van woonvormen, borgstelling voor de bouw van woonvormen en planontwikkeling. In 2023 werd aan deze onderwerpen € 1,9 miljoen besteed. In 2024 is in totaal voor € 3,8 miljoen aangevraagd: 55 aanvragen om de haalbaarheid van woonvormen te onderzoeken, 9 aanvragen voor een lening voor planontwikkeling en 2 voor borgstelling.
De Subsidieregeling intergenerationeel wonen (6) leverde in de eerste ronde in totaal 9 aanvragen van bijna € 1 miljoen op. Van 2 januari 2024 tot 31 mei 2024 konden organisaties opnieuw subsidie aanvragen. In deze ronde zijn 4 aanvragen ingediend met een waarde van ongeveer € 333.000.
