Verschillende corporaties hebben de afgelopen jaren een circulaire groei doorgemaakt. Dat gaat niet van de een op andere dag. Onderstaande voorbeelden laten zien welke piketpaaltjes corporaties slaan, met bijbehorend tijdspad.
Deze 5 tijdlijnen vormen de basis van het stappenplan samen circulair groeien. Een werkgroep, samengesteld uit corporatiemedewerkers, interviewde 5 koplopercorporaties over hun circulaire reis tot nu toe. Met deze tijdslijnen identificeerden ze overeenkomstige stappen en verschillende routes die corporaties kunnen nemen om steeds meer circulair te werken.
Woonstad Rotterdam is in 2018 gestart met het agenderen van circulair werken. Via verschillende pilots ontstaat er ervaring met circulair werken. In 2020 sluit de corporatie een overeenkomst af met een sloopbedrijf dat circulair werkt en in 2023 verwerkt de corporatie circulair werken in de ondernemingsstrategie. Met een roadmap stippelt de corporatie de route uit richting een circulaire toekomst. Doel voor 2030 is dat 50% van de nieuwbouw- en renovatieprojecten circulair wordt uitgevoerd. Deze roadmap is met inspraak van de organisatie gemaakt en bekrachtigd door het bestuur. Vanaf 2023 start Woonstad om circulariteit breder te implementeren door het als standaard onderdeel op te nemen in PvE’s, contracten en opdrachtbrieven.
In 2014 realiseert Talis het project IEWAN: de bouw van circulaire, biobased woningen. Talis verankert circulair werken in het ondernemingsplan (2018) en voert voor het eerst bewust een aantal circulaire principes in een onderhoudsproject uit. De jaren daarop volgen verschillende circulaire projecten, getrokken door (intrinsiek) gemotiveerde medewerkers. In 2023 start Talis een werkgroep met de RGS-partners, met als doel onderhoud meer circulair te maken. Deze werkgroep biedt een structuur voor regulier overleg, om op kleinschalig niveau praktijkervaring op te doen en te evalueren en beleid en praktijk aan elkaar te koppelen.
In 2018 komt circulair werken voor het eerst op de agenda van directie en bestuur van Eigen Haard en gaat een werkgroep van start met deelnemers van alle vastgoed gerelateerde afdelingen. Uitgangspunt: ieder lid van de werkgroep doet een pilot, de werkgroep komt 1x per maand samen voor kennisuitwisseling en kruisbestuiving tussen afdelingen en thema’s. Eigen Haard start met pilots (2019), met als doel draagvlak creëren onder collega’s en technische kennis opdoen. Eigen Haard breidt het netwerk met andere corporaties uit om van elkaar te leren. En werkt samen met universiteiten en hogescholen. Eigen Haard maakt beleid en ontwikkelt een roadmap voor een circulaire toekomst (2021, 2022) Hierbij wordt een stuurgroep van managers en directeuren betrokken om de ambities en inhoud van de roadmap te bepalen. De werkgroep gaat langs de afdelingen binnen de corporatie om hen kennis te laten maken met het beleid en vraagt medewerkers om mee te denken over de implementatie (2022, 2023). Ook ketenpartners worden betrokken. In 2024 heeft Eigen Haard de roadmap herijkt, zodat die weer aansluit bij de externe ontwikkelingen.
De Woonplaats is al enige jaren actief bezig met circulariteit en doet jaarlijks meerdere circulaire pilots. Ook in het duurzaamheidsbeleid is het thema al enige tijd opgenomen. Bij de actualisatie van het beleid in 2021 heeft de Woonplaats de visie en ambitie uitgebreider omschreven en krijgt de werkgroep duurzaamheid een regierol voor de pilots (wat, waar, budget en evaluatie). De regiegroep bespreekt jaarlijks de resultaten van de pilots met het MT.
De Woonplaats maakt ondertussen meters om van pilotfase naar ‘regulier borgen’ te komen. Samen met 2 andere Twentse corporaties heeft W/E adviseurs een materiaalstroomanalyse uitgevoerd voor het vastgoed en de activiteiten per corporatie. Dit geeft inzicht in welke materialen er nu omgaan binnen de corporatie en waar winst te behalen is. De analyse geeft concreet richting aan de strategie om te komen tot 50% minder primaire grondstoffen in 2030. Daarnaast heeft De Woonplaats met Hogeschool Saxion in learning communities gekeken naar de (on)mogelijkheid van een circulaire materialenbank en de juiste ‘werkbare’ circulaire uitvraag. Zo heeft De Woonplaats geleerd welke rol zij willen innemen als woningcorporatie. De expertise ligt in de markt, het stellen van de juiste vraag moet onze expertise worden.
Al in 2008 heeft Wonion duurzaamheid benoemd in de strategie. De corporatie stelt een duurzaamheidsadviseur aan met een vrij in te zetten budget in de meerjarenbegroting (2009). De focus ligt nog op energiedoelstellingen. In 2015 verlegt Wonion de aandacht naar circulair werken. Wonion start met The Natural Step: een gemeenschappelijke taal en gestandaardiseerde aanpak die je helpt bij het realiseren van je duurzame doelen. De implementatie doen ze met een praktische insteek. In 2016 start Wonion met een circulaire aanpak van de Heuvelstraat. Ze dagen ketenpartners zoveel mogelijk uit om mee te denken en te werken. Het samen leren staat centraal. Ook bouwt Wonion aan een ‘thematafel circulair’. Sinds 2019 heeft Wonion circulair werken standaard ingebed in de gesprekken met de vaste (onderhouds)partners. In 2022 is het platform SamenBiobased bouwen gestart: een lokale samenwerkingsketen voor ontwikkeling, productie en toepassing van biobased bouwmaterialen.
