Eind februari werd bekend dat diverse softwareleveranciers 1 januari 2023 geen reële datum voor inwerkingtreding van de Omgevingswet vonden. Tijdens het commissiedebat Omgevingswet met de vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken op 15 maart maakte De Jonge echter duidelijk dat hij niet van plan is nóg een keer van de beoogde datum van inwerkingtreding af te wijken.
De softwareleveranciers gaven eind februari al aan dat er nog veel aan het DSO-LV moet gebeuren en dat de door de minister beoogde datum van april 2022 waarschijnlijk ook te kort dag is om alles hieromtrent af te ronden. Als april niet gehaald wordt, is er volgens de leveranciers onvoldoende tijd voor gemeenten om met een door een onafhankelijke partij als stabiel beoordeeld stelstel te oefenen. Toch besloot minister De Jonge kort na dit signaal, op 24 februari, om de nieuwe datum voor inwerkingtreding van de Omgevingswet vast te stellen op 1 januari 2023. Hierbij benadrukte hij in een Kamerbrief dat het DSO ook na inwerkingtreding nog verder ontwikkeld en gemonitord moet worden, zodat de beoogde doelen van de Omgevingswet behaald kunnen worden. Lieuwe Koopmans, adviseur Omgevingswet bij Tercera, lijkt zich niet in uitspraken à la 'we zetten geen punt maar een komma' te kunnen vinden. Op LinkedIn stelt hij: ''half af kan niet, dus moet het ook niet.'' (1) Tijdens het commissiedebat Omgevingswet van 15 maart werd duidelijk dat De Jonge geen gehoor wilde geven aan de geuite zorgen: ''Wij gaan gewoon het DSO-LV afmaken''.
Rob van de Plassche van Berkeley Bridge uitte eerder ook al zijn zorgen omtrent het DSO op Omgevingsweb. Er zijn nog een flink aantal punten die moeten worden verbeterd en bijgeschaafd. Van onderstaande punten denkt Van de Plassche dat ze voor 1 januari 2023 haalbaar zijn als er via korte lijnen samengewerkt wordt tussen DSO, VNG, IPO, bevoegde gezagen en softwareleveranciers.
Het gaat deels om de 'usability' van het DSO zelf, met name in de conclusieschermen. Die moeten, zijns inziens, sterk verbeterd worden willen we initiatiefnemers niet op het verkeerde been zetten;
Aan de andere kant zijn een aantal zaken ook nog niet af: het gaat om de aansluitpunten vanuit het Rijk waar provincies en waterschappen met hun regels op aan moeten sluiten. Dat is waarschijnlijk geen grote stap, maar als die niet op tijd gezet wordt, dan zijn de uitkomsten van vergunningenchecks nauwelijks te begrijpen voor initiatiefnemers;
Tot slot zijn er nog veel met name gemeenten die de basischecks nog niet op orde hebben; dat levert ook issues op bij het doorlopen van het DSO.
Over de haalbaarheid van een ander onderdeel ziet Van de Plassche het somberder in: ''Kijkend naar een ander (groot) onderdeel - de planketen - dan heb ik daarover veel meer mijn twijfels wat betreft de haalbaarheid. Er wordt vanuit het programma richting de politiek een beeld geschetst dat de belangrijkste issues in de keten in april opgelost en 'af' zijn en dat er daarna ruime oefentijd is voor bevoegde gezagen. Ik waag te betwijfelen of dat haalbaar is. Niet alleen vanuit ons zusterbedrijf Tercera, maar ook vanuit veel andere plansoftware leveranciers, komen duidelijke signalen dat er nog heel veel werk verzet moet worden. De kans bestaat dat de communicatie richting politiek over wat 'af' is, een compleet andere werkelijkheid is dan waar de plansoftwareleveranciers en de werkvloer mee te maken hebben.''
Op 15 maart vond het meermaals uitgestelde commissiedebat dan toch eindelijk plaats. Tijdens het debat stelde De Jonge dat hij de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet, die hij vergeleek met een finishlijn, niet nogmaals naar voren wil schuiven. Als er geen duidelijkheid is over de datum kunnen er ook geen gedegen plannen gemaakt worden en zakt de energie bij bevoegde gezagen die hier allerhande zaken voor aan het regelen zijn weg, aldus de minister.
''Dit is gewoon de invoeringsdatum, we gaan niet meer uitstellen, ik ga ook geen go/no-go momenten inrichten of wat dan ook. Dit is gewoon de datum en die gaan we doen.'' Mocht er tijdens het testen blijken dat er bepaalde zaken niet lijken te werken dan moet daar een oplossing voor worden bedacht. Die oplossing is volgens de minister dus niet om weer uit te stellen. Hij denkt eerder aan bijvoorbeeld een 'work-around' en anders moet men te werk gaan via het credo ''als het niet kan zo als het moet, dan moet het maar zo als het kan''. In tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) is bovendien in de wetgeving voorzien. ''Ik wil KB slaan en dat is het,'' aldus De Jonge.
Duidelijkheid over de invoeringsdatum moet ervoor zorgen dat gebiedsontwikkeling en woningbouw niet in het gedrang komen en dat dienstverlening aan burgers en bedrijven doorgang blijft vinden. Volgens de minister mag de ingewikkeldheid en moeilijkheid van het DSO voor gemeenten geen reden zijn om gebiedsontwikkeling stil te laten vallen.
De Jonge geeft aan dat het Adviescollege-ICT adviseert om een strak tijdspad te volgen. Dit tijdspad ziet er volgens de minister als volgt uit. In april moeten we klaar zijn met het bouwen van de landelijke voorziening (het DSO-LV) en het tweede kwartaal moeten de softwareleveranciers die voor medeoverheden werken, benutten om hun 'part of the job' af te ronden. Per 1 juli moet dat onderdeel dan ook klaar zijn en vervolgens hebben medeoverheden nog voldoende tijd om ''droog te zwemmen'' tot aan 1 januari 2023. De Jonge benadrukt meerdere keren dat er ook ná 1 januari nog voldoende werk aan de winkel is.
Lieuwe Koopmans op LinkedIn, https://www.linkedin.com/posts/activity-6909179496747155456-gCgk?utm_source=linkedin_share&utm_medium=member_desktop_web.
