In een nieuwe serie 'De Omgevingswet -' nemen verschillende experts, maar ook professionals werkzaam binnen het domein leefomgeving, steeds een aspect binnen de Omgevingswet onder de loep. Deze week schrijft José van der Veldt, Programmamanager implementatie Omgevingswet/RO bij de gemeente Hollands Kroon, over het opstellen van een Verordening Fysieke Leefomgeving (VFL) als voorbereiding op de komst van de Omgevingswet.
Elke gemeente is onder de Omgevingswet verplicht om één Omgevingsplan voor de gehele gemeente vast te stellen. Voor iedere gemeente is dit waarschijnlijk een uitdaging, zo ook voor de gemeente Hollands Kroon. Zeker als je bedenkt dat Hollands Kroon een oppervlakte heeft van circa 660 km² waarbij al het water dat de gemeente rijk is, ook is meegerekend. We starten met een klein, overzichtelijk gebied en breiden dat steeds verder uit tot één gemeente dekkend plan. Dit is een proces dat meerdere jaren in beslag neemt.
In Hollands Kroon zijn wij gestart met het opstellen van een Verordening Fysieke Leefomgeving (VFL) als voorbereiding op de komst van de Omgevingswet. Dit is geen wettelijke verplichting, maar wij zien een soepelere overgang naar de Omgevingswet als we zo’n verordening opstellen. In deze (nieuwe) verordening komen alle regels over de fysieke leefomgeving samen. Op dit moment voegen wij circa 15 verordeningen en 15 beleidsstukken samen in de VFL. Denk hierbij aan de Algemene Plaatselijke Verordening, de Afvalstoffenverordening, Kapverordening, de Erfgoedverordening maar ook aan bijvoorbeeld het Paardenbeleid en de regeling voor Bed & Breakfast.
De VFL vormt de basis voor het Omgevingsplan. Samen met onze Omgevingsvisie, de instructieregels vanuit het Rijk en de provincie en de bruidsschat (de regels die vanuit het Rijk naar gemeenten komen) . Hollands Kroon is in 2012 ontstaan door een fusie tussen de voormalige gemeenten Anna Paulowna, Niedorp, Wieringen en Wieringermeer. Een deel van het beleid op het gebied van de fysieke leefomgeving is in de loop van de jaren samengevoegd. Maar voor een groot deel van de bestemmingsplannen geldt dit niet. Door het opstellen van de VFL maken wij voor bepaalde onderwerpen al een eerste slag in het samenvoegen en actualiseren van deze regels. Een groot deel van de regels in de VFL gaat straks in één keer over naar het Omgevingsplan. Er blijft ook een deel achter. Bijvoorbeeld de regels die vallen onder de bevoegdheid van de burgemeester zoals de openbare orde. In de Omgevingswet is bepaald dat deze regels niet in het Omgevingsplan opgenomen mogen worden. Wij kiezen er bewust wel voor om ook deze regels mee te nemen in de VFL, zodat alle regels op het gebied van de fysieke leefomgeving op één plaats zijn gebundeld.
Naast het samenvoegen van de regels is dit ook hét moment om kritisch te kijken naar de regel zelf. Past een regel nog bij Hollands Kroon? Is er een aanpassing nodig of kan de regel wellicht geschrapt worden? Voor onze inwoners zijn de huidige regels niet altijd begrijpelijk. Daarom wordt de nieuwe verordening zo veel als mogelijk in begrijpelijke taal (taalniveau B1) geschreven. Hiervoor moet je echt op een andere manier naar de regels kijken, vanuit de gebruiker en niet vanuit de opsteller.
In 2020 hebben wij de gemeentelijke verordening en de beleidsstukken die regels bevatten over de fysieke leefomgeving laten analyseren. Dit heeft een overzicht met circa 2.700 regels opgeleverd. Aan de hand van deze regels hebben we meerdere (digitale) werksessies georganiseerd. Hierbij zijn de regels verdeeld over 6 thema’s: Openbare Orde en Veiligheid, Wonen en Economie, Verkeer, Ruimtelijke Ontwikkeling en Gezondheid en Duurzaamheid. De sessies waren dus niet verdeeld per verordening of vakdiscipline, maar juist per thema om een breed scala aan medewerkers te betrekken die elk vanuit hun eigen vakdiscipline met het thema te maken hebben. Het was mooi om te zien dat er tijdens de sessies veel kennis werd gedeeld en integraal werd gedacht. We merken ook dat de sessies hebben bijgedragen aan integraliteit in het dagelijkse werk. Medewerkers hebben meer kennis waarom bepaalde regels nodig zijn en weten elkaar beter te vinden.
De input die tijdens de sessies met medewerkers is opgehaald nemen wij mee in de VFL. Daarnaast gaan wij de komende periode in gesprek met de gemeenteraad over welke keuzes zij willen maken. Bijvoorbeeld over het stellen van algemene regels voor de gehele gemeente of juist per gebied. Maar we gaan ook in gesprek over welke onderwerpen zich lenen voor het stellen van algemene regels en welke juist niet. Deze keuzes hebben invloed op de manier waarop regels worden gesteld in het omgevingsplan. Een deel kan direct verwerkt worden in de verordening. Andere keuzes hebben alleenop het omgevingsplan en worden opgenomen in de Nota van Uitgangspunten voor het omgevingsplan. De Nota van Uitgangspunten vormt het vertrekpunt voor het opstellen van het omgevingsplan.
De planning is om de VFL dit najaar door de gemeenteraad vast te laten stellen. De verordening kan dan gelijk met de Omgevingswet in werking treden. Hollands Kroon start dan met grotendeels gelijke, begrijpbare en vindbare regels. Uiteindelijk is dat waar wij het voor doen: de gebruikers (inwoners, bedrijven en instellingen) staan in dit gehele proces centraal!
