Uit een herhaalonderzoek van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu onder 3.500 mensen (ouder dan 16 jaar) die op minder dan 300 meter van een spoorlijn wonen, blijkt dat 20% ernstige hinder heeft van de trillingen die reizigerstreinen veroorzaken. Ook het percentage omwonenden met ernstige slaapverstoring door trillingen van reizigerstreinen, verdubbelde sinds 2013: van 6 naar 11%. Deze cijfers uit 2019 betekenen bijna een verdubbeling vergeleken met een eerder RIVM-onderzoek uit 2013 onder dezelfde groep. De hinder door trillingen van passerende goederentreinen was in die periode stabiel, maar is met ruim 40% ernstige hinder en 20% ernstige slaapverstoring nog wel hoog.
Passerende treinen oefenen via de rails druk uit op de ondergrond, waardoor trillingen in bodem ontstaan. Deze trillingen kunnen bij de omwonenden leiden tot irritatie, boosheid en een gevoel van onbehagen. Ook kunnen de trillingen ertoe leiden dat mensen wakker worden of moeite hebben om in slaap te komen. In Nederland liggen ongeveer 845.000 woonadressen binnen 300 meter van het spoor. Hier wonen circa 1.347.400 mensen van 16 jaar en ouder. Om de situatie te kunnen vergelijken met 2013, deed het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu dit (vragenlijst-) onderzoek weer op dezelfde 3.500 adressen binnen 300 meter van het spoor.
Deze resultaten staan in een rapport over gezondheidsklachten bij omwonden van het spoor. De studie is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en is een herhaling van een eerdere meting in 2013. Hoewel er geen duidelijke aanwijzingen zijn dat de trillingen negatief zijn voor de gezondheid, volgt het ministerie de situatie nauwlettend. Dit najaar start het RIVM daarom met een volgend onderzoek.
De onderzoekers hebben ook uitvoerig gekeken of zij een oorzaak konden vinden voor de stijging van de hinder en ernstige slaapverstoring door reizigerstreinen. Een goede reden voor de stijging werd echter niet gevonden. Duidelijk werd wel dat de toename geen gevolg is van veranderingen in de trillingsniveaus die de treinen veroorzaken. Landelijk gezien zijn de trillingsniveaus van reizigerstreinen namelijk hetzelfde gebleven. Mogelijk is er regionaal of lokaal een verandering in trillingsniveaus ontstaan, maar dat is in deze studie niet verder onderzocht. Ook een eventuele veranderende houding ten aanzien van treinverkeer, blijkt geen verklaring voor de stijging.
