Hoofdstuk 13 van de Omgevingswet integreert financiële bepalingen uit het oude stelsel van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht ("Wabo"), de Wet natuurbescherming ("Wnb"), de Wet bodembescherming ("Wbb"), de Waterwet ("Wtw") en de Ontgrondingenwet. Dit blog biedt een overzicht van de financiële instrumenten.
Zowel het Rijk als decentrale overheden kunnen leges heffen om de kosten te dekken voor specifieke diensten, zoals het beoordelen van een omgevingsvergunning. De legesbevoegdheid in de Omgevingswet vult de algemene legesgrondslagen aan en omvat zowel rijksleges als decentrale leges.
Voor decentrale overheden bestaat de mogelijkheid van een vergoeding door de Commissie voor de milieueffectrapportage voor verstrekte adviezen. In tegenstelling tot leges gaat het hier om een vergoeding, aangezien de Commissie m.e.r. geen bestuursorgaan is.
Provincies kunnen heffingen instellen voor schade of kosten met betrekking tot kwalitatief grondwaterbeheer. Dit omvat bescherming van waterwingebieden, grondwateronttrekkingsheffingen, en kosten in verband met ontgronding.
De Omgevingswet voorziet in een regeling voor het verhalen van kosten tussen bestuursorganen als zij er samen niet uitkomen. Deze regeling is van toepassing op kosten als gevolg van schade, instructies, of besluiten van andere bestuursorganen.
De Omgevingswet bepaalt onder welke voorwaarden bestuursorganen privaatrechtelijke overeenkomsten kunnen aangaan voor kostenverhaal bij bodem- en oeververontreiniging. Kosten kunnen verhaald worden op de veroorzaker of de rechtspersoon die ongerechtvaardigd wordt verrijkt.
Dit artikel biedt een expliciete mogelijkheid voor bestuursorganen om te contracteren over kostenafspraken in geval van schade veroorzaakt door vaartuigen aan waterstaatswerken en zuiveringstechnische werken.
De Omgevingswet bevat regels voor financiële zekerheidsstelling, waarbij vergunningverleners vergunninghouders kunnen verplichten financiële zekerheid te stellen. Dit dient ter waarborging dat vergunninghouders kosten dragen voor het opruimen na beëindiging van activiteiten. Deze regeling omvat verplichte en onverplichte gevallen, waarbij het bevoegd gezag afwegingscriteria hanteert en handhavingsmaatregelen kan treffen als geen financiële zekerheid wordt gesteld.
Deze bijdrage maakt deel uit van de blogreeks ‘Klaar voor de Omgevingswet’.
