Op 5 januari 2017 is de consultatieversie van het wetsvoorstel invoering van de Omgevingswet gepubliceerd. Reacties kunnen tot en met 5 februari 2017 worden ingediend. De invoeringswet past verschillende wetten aan en geeft een regelt het overgangsrecht. Daarnaast vult dit wetsvoorstel de Omgevingswet (“Ow”) op een aantal punten aan. Eén van die onderwerpen betreft de handhaving. In deze bijdrage gaat aandacht uit naar de bouwstop en de preventieve handhaving.
Bouwstop
Men kiest ervoor de bouwstop alsnog op te nemen in de artikel 18.17 Ow. De bouwstop was eerder opgenomen in artikel 100d Woningwet en daarna in artikel 5.17 Wabo. Het weloude instrument van bouwstop is in feite het besluiten tot het opleggen van een (spoedeisende) last onder bestuursdwang of dwangsom. Men dacht het af te kunnen zonder dit instrument. Echter, anders dan bij een last geldt bij een bouwstop niet de eis dat onderzoek moet worden gedaan naar de mogelijkheid van legalisatie. Dat is nu juist wat de bouwstop zo effectief maakt. Het instrument zal ook straks kunnen worden gebruikt voor het beperken van gebruik, bijvoorbeeld bij gevaar voor brand en instorting. Wel kiest men er voor de bouwstop te typeren als een last in de zin van artikel 5:2 Awb en dus niet langer als een last onder dwangsom of bestuursdwang. Dat zou meer recht doen aan de aard van de bouwstop; geen sanctie maar een 1e fase-besluit, welke later zal worden opgevolgd door legalisatie of een herstelsanctie. Er is dus niet voor gekozen de in de rechtspraak mogelijk gemaakte combinatie tussen een bouwstop en een last onder dwangsom ineens (AB 2005, 60) niet te codificeren.
Preventieve last
Op grond van de artikelen 13 en 13a Woningwet kon de verplichting worden opgelegd om bepaalde voorzieningen te treffen. Dat keert terug in de Ow, maar dan in de vorm van een maatwerkvoorschrift dat verplicht tot het treffen van de voorziening. Nu bepaalt artikel 15 Woningwet dat gelijktijdig met het opleggen van de verplichting tot het treffen van voorzieningen een preventieve last onder bestuursdwang of dwangsom moet worden opgelegd. Deze mogelijkheid keer terug in artikel 18.18 Ow, maar dan in een versimpelde versie. De bekendmaking zou niet meer gelijktijdig hoeven plaats te vinden, maar in bezwaar of beroep wel samen aan de orde komen. Dat laatste regelt de wet niet, dus het blijft zaak de besluiten samen (of kort na elkaar) te nemen.
