Burgers weten vaak niet waar ze terecht kunnen met hun klacht over geluidsoverlast. Het vinden van het juiste loket blijkt een zoektocht. Het loket en de bijbehorende geluidswetgeving verschilt namelijk per geluidsbron. Hier moet meer duidelijkheid in komen. Dit is 1 van de conclusies uit het onderzoek naar de werking van het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-stelsel) op het gebied van geluid. Dit onderzoek is uitgevoerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Uit het onderzoek blijkt dat geluidhinder meer aandacht verdient en dat alle partijen in het stelsel mogelijkheden hebben om geluidhinder te verminderen. De partijen binnen dit stelsel die betrokken zijn bij toezicht en vergunningverlening, zoals gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en de ILT kunnen elkaar helpen. Door de opgaven die er liggen samen aan te pakken, kennis te delen en meer van elkaars expertise gebruik te maken.
Naast problemen betreffende de klachten komt uit het onderzoek naar voren dat gemeenten en provincies geluid soms over het hoofd zien bij de afweging van belangen, in de uitvoering van taken en bij besluitvorming over de inrichting van de omgeving. Om een goed besluit te kunnen nemen, is het belangrijk dat gemeenten en provincies omgevingsdiensten om advies vragen en zelf de basiskennis in huis hebben om dit advies op waarde te schatten.
Ook blijkt dat er zelden overtredingen worden vastgesteld na onderzoek naar geluidhinder. Dit komt onder andere omdat de piekgeluiden van bijvoorbeeld weg- en spoorverkeer door het werken met dag- en jaargemiddelden worden verrekend met momenten dat er minder lawaai is. Daardoor ligt het gemiddelde geluidniveau een stuk lager. De handhaving vindt vaak plaats op basis van deze gemiddelden. Daarnaast ervaren mensen de bestaande geluidnormen vooral in landelijke gebieden als zeer hoog. De bestaande wet- en regelgeving biedt in sommige situaties dus onvoldoende prikkels om geluidhinder voor omwonenden te voorkomen en te beperken.
Lees het rapport Geluid en het VTH-stelsel (1).
Geluidhinder is door de negatieve invloed op de leefomgeving een actueel thema dat veel mensen raakt. Door de toenemende vraag naar woningen, een groeiende bevolking en meer verkeer zal geluid steeds vaker leiden tot botsende belangen van burgers, bedrijven en overheid.
Om omwonenden te beschermen tegen geluidhinder is het belangrijk dat de wet- en regelgeving op het gebied van geluid aansluit bij de praktijk en past bij de beleving van mensen. Het is belangrijk dat beleid en uitvoering beter op elkaar afgestemd worden.
De Commissie Van Aartsen concludeerde in 2021 dat het VTH-stelsel (stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving) niet goed functioneert en kwam met 10 aanbevelingen om het stelsel te verbeteren (2). 1 van de conclusies was dat het VTH-stelsel versnipperd is. De omwonenden die hinder ervaren van geluid krijgen te maken met verschillende overheidsorganisaties en loketten, omdat wet- en regelgeving per geluidsbron verschillend is. De ILT heeft deze versnippering ook gesignaleerd bij de eerdere onderzoeken naar het functioneren van het stelsel. Deze gingen over elektronisch afval (AEEA) en over asbestverwijdering.
Het VTH-stelsel gaat over vergunningverlening, toezicht en handhaving in Nederland. Onder andere gemeenten en provincies zijn hiervoor verantwoordelijk. Zij laten de taken voor het grootste deel uitvoeren door een omgevingsdienst. De omgevingsdienst mag dan in opdracht van de gemeente of provincie vergunningen verlenen, toezicht houden en handhaven.
De ILT gaat het gesprek aan met de VTH-partners om gezamenlijk opvolging te geven aan de conclusies.
https://www.ilent.nl/documenten/organisatie/over-de-ilt/onderzoeken-naar-het-vth-stelsel/rapporten/geluid-en-het-vth-stelsel
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/07/08/bijlage-2-overzicht-opvolging-aanbevelingen-commissie-van-aartsen
