Uit nieuw onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat bewoners van de meest versteende buurten van Nederland vaker kampen met wateroverlast, stress, eenzaamheid en een kwetsbare gezondheid. De hoeveelheid openbaar groen ligt in deze buurten maar liefst 93% lager dan in andere buurten. ‘Groen ontbreekt uitgerekend daar waar mensen dit het hardst nodig hebben’, zegt Natuur & Milieu. ‘Vergroening is geen mooi extraatje maar een basisvoorwaarde voor een gezonde leefomgeving.’ De organisatie roept op tot een landelijke aanpak van de meest versteende buurten uit haar onderzoek.
Het onderzoek richt zich op de 260 meest versteende buurten in de 32 grootste gemeenten van Nederland, waar zo’n 800.000 mensen wonen. In deze buurten is minder dan 15 vierkante meter openbaar groen per woning aanwezig, een fractie van het streven van de overheid naar 75 vierkante meter.
In vrijwel alle versteende buurten (94%) spelen meerdere klimaat- en gezondheidsproblemen. Er is meer wateroverlast na een hevige bui: er zijn meer plekken waar meer dan 20 centimeter water blijft staan (24% meer). Dit is een probleem, omdat bij meer dan 20 centimeter straten ontoegankelijk worden en er problemen ontstaan voor hulpdiensten. In de meest versteende buurten loopt de gevoelstemperatuur tijdens een zomerse dag op tot wel 45 graden.
De mentale druk ligt eveneens hoger dan in de rest van Nederland. Er zijn gemiddeld meer mensen die veel stress ervaren (zo’n 19% meer). Meer mensen voelen zich (zeer) ernstig eenzaam (16% meer). Ook blijkt uit het onderzoek dat in deze buurten relatief veel ouderen met een broze gezondheid wonen en precies die groep is extra kwetsbaar bij hitte. Veel inwoners hebben bovendien beperkte financiële middelen en daardoor minder mogelijkheden om zich tegen hitte te beschermen. Uit onderzoek blijkt dat juist deze groep meer kan profiteren van de gezondheidsvoordelen van groen.
In verschillende buurten in onder andere Den Haag, Amsterdam, Tilburg, Arnhem en Dordrecht komen de uitdagingen het sterkst samen. Daar is een groot gebrek aan bomen, schaduw en toegankelijke groene plekken, terwijl de maatschappelijke opgaven hier het grootst zijn, denk aan klimaatadaptatie, leefbaarheid en de gezondheid van de bewoners.
‘Het is wrang dat juist bewoners die het meest zouden kunnen profiteren van groen, groen het minst beschikbaar hebben. Vergroening helpt om de kloof niet groter te laten worden'.
De voordelen van groen zijn divers. Groen is niet alleen goed voor de biodiversiteit, het verlicht hittestress, vermindert wateroverlast en draagt bij aan meer beweging en ontmoetingen tussen mensen. Uit een eerder onderzoek blijkt dat alleen al het uitzicht op groen positief bijdraagt aan de gezondheid van mensen.
Natuur & Milieu roept het nieuwe kabinet op met een landelijke programmatisch aanpak te komen om de meest versteende buurten zo snel mogelijk te vergroenen. ‘Groen raakt álle domeinen, van gezondheid tot klimaatadaptatie. Investeer daar waar de nood het hoogst is en maak hiervoor tenminste 1 miljard vrij de komende kabinetsperiode’, aldus Berends.
Voor het onderzoek zijn 2.011 buurten geanalyseerd op basis van openbare data van onder andere het CBS, RIVM, Klimaateffectatlas en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). De methodiek is getoetst door onderzoekers van Wageningen University & Research en adviesbureau Sweco.
Benieuwd naar het hele onderzoek? Lees verder
