Over het toeristisch verhuren van woonruimte via platformen als Airbnb heerst vaak een negatief beeld: het woningdeelplatform zou leiden tot hogere woningprijzen, woningtekorten en allerlei vormen van overlast door zogenaamde ‘rolkoffertoeristen’. Maar klopt dit beeld ook als we naar de cijfers kijken? Universiteit Utrecht en Bureau Stedelijke Planning bundelden hun kennis en ervaring in de vandaag gelanceerde ‘Expertpool Toeristische Verhuur Woonruimte’. De pool biedt een platform waar overheden elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen delen. Dit moet overheden helpen woningdeelplatformen beter te begrijpen en op een duurzame manier te reguleren. Egbert van der Zee externe link, sociaal geograaf aan de Universiteit Utrecht, draagt hieraan bij door data-analyses te maken die tot op buurtniveau laten zien hoe vraag en aanbod zich ontwikkelt. Hierdoor krijgen overheden inzicht in de aanwezigheid en ontwikkeling van deze nieuwe vorm van toerisme.
Iedereen kent het beeld van Amsterdam, waar men lang veel hinder ondervond van toeristen die via het platform een kamer of woning huurden. Maar ook buiten de grote steden wordt het verhuren van woonruimte voor toeristisch gebruik steeds populairder, bleek afgelopen najaar uit een analyse van Egbert van der Zee van de cijfers van vóór, tijdens en na de eerste lockdown in Nederland. Dit beeld is het laatste jaar verder versterkt: platformen als Airbnb zijn niet meer weg te denken uit het Nederlandse toeristisch landschap. In Nederland werden in 2020 66.000 accommodaties te huur aangeboden (Airbnb en Vrbo). Deze werden in totaal 5 miljoen dagen verhuurd. Recent onderzoek van de UU toont aan dat 11,5% van de Nederlanders platformen zoals Airbnb en Vrbo gebruikt wanneer ze zelf op vakantie gaan in binnen- of buitenland. ‘De gemeente Utrecht was in 2018 een van de eerste steden in Nederland die meer wilde weten over de markt van toeristische verhuur van woningen. We hebben vanuit Universiteit Utrecht destijds een monitor gemaakt en deze meting periodiek herhaald. Inmiddels zijn er vijf monitors uitgevoerd. Dit heeft ervoor gezorgd dat er ook in de gemeenteraad op een goede, inhoudelijke manier over Airbnb is gediscussieerd. Dit zie ik helaas nog niet in veel andere steden: het thema heeft te maken met veel vooroordelen die een projectie lijken van de situatie in Amsterdam,’ aldus Van der Zee.
De Expertpool Toeristische Verhuur Woonruimte van de Universiteit Utrecht en Bureau Stedelijke Planning biedt overheden en andere belanghebbenden een platform waar ze elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen delen over de vakantieverhuur van woonruimte in hun gemeente, stad of regio. Ze kunnen via dit platform beter inzicht krijgen in hun specifieke situatie en daarnaast praktijkvoorbeelden uitwisselen met collega’s, andere belanghebbenden en geïnteresseerden om zo tot een visie en beleid te komen, gefundeerd op de meest recente kennis en bevindingen. De UU draagt bij aan de expertpool door middel van wetenschappelijke data analyses, terwijl Bureau Stedelijke Planning haar jarenlange beleidsadvies ervaring op dit thema inbrengt.
Sinds begin dit jaar is de landelijke woonwetgeving gewijzigd en hebben gemeenten de mogelijkheid lokaal in te grijpen in de particuliere vakantieverhuur. Vooral meer stedelijke gemeenten zoals Utrecht, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Zaanstad, Delft, Maastricht, Zandvoort en Haarlem zijn al actief bezig om de mogelijkheden van de nieuwe woonwet te benutten. Voor veel kleinere gemeenten – die wel degelijk te maken hebben met toeristische verhuur van woonruimten – is dit minder het geval en ontbreekt er kennis over de omvang, ontwikkeling en impact van dit type vakantieverhuur.
Arno Ruis van Bureau Stedelijke Planning: ‘Het is hoog tijd om de verschillende schakeringen van particuliere vakantieverhuur voor het voetlicht te brengen. We willen meer inzicht bieden in hoe de markt zich lokaal ontwikkelt en hoe overheden hierop kunnen reageren, afhankelijk van wat ze willen bereiken’. Van der Zee beaamt dat: ‘Het is heel belangrijk om op een inhoudelijke manier over platformen zoals Airbnb te discussiëren, daar hopen we via dit platform een mooie bijdrage aan te leveren.’
<iframe width="896" height="504" src="https://www.youtube.com/embed/coJuS2Sgemw" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
